Od stycznia 1995 związek uczestniczy w międzynarodowych targach muzycznych MIDEM, reprezentując dorobek polskiego przemysłu fonograficznego[2].
Decyzją Ministra Kultury 1 lutego 1995 wydano stowarzyszeniu zezwolenie na zbiorowe zarządzanie prawami pokrewnymi do fonogramów i wideogramów, w tym do pobierania wynagrodzenia, na następujących polach eksploatacji: zwielokrotnianie określoną techniką, wprowadzenie do obrotu, najem oraz użyczenie egzemplarzy, odtwarzanie, reemitowanie, publiczne udostępnianie fonogramu lub wideogramu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym[6].
24 stycznia 2000 ZPAV zawiązało współpracę z Głównym Urzędem Ceł (obecna Służba Celna)[2]. W jego ramach do 2005 były przyznawane nagrody Złote Szlabany za skuteczną walką z przestępstwami w zakresie naruszania praw własności intelektualnej[10].
W listopadzie 2005 roku, podczas walnego zebrania członków ZPAV, powstał pierwszy zarząd stowarzyszenia. Na jego czele stanął Andrzej Puczyński[2], który od tego czasu nieprzerwanie obejmuje stanowisko przewodniczącego organizacji[14]. Przewodniczącą Komisji Rewizyjnej została wówczas Dorota Janczarska[2].
W 2006 roku ZPAV podpisał kontrakt z firmą Nielsen Music Control na monitorowanie muzyki w 42 polskich stacjach radiowych i dostarczanie zestawień najczęściej granych utworów[2][15].
W lipcu 2009 Związek Producentów Audio-Video utworzył stronę internetową dj.zpav.pl, gdzie można otrzymać licencję na kopiowanie nagrań przez didżeja. Miesiąc później, podczas walnego zebrania członków związku, wybrano nowy zarząd, wybierając ponownie Andrzeja Puczyńskiego na przewodniczącego.
W 2009 roku organizacja, we współpracy z FOTA, policją i prokuraturą we Wrocławiu zorganizowała głośną konferencję prasową z okazji aresztowania właścicieli serwisu odSiebie.com m.in. pod zarzutem paserstwa[16]. W 2013 roku właściciele zostali uniewinnieni i oczyszczeni ze wszystkich zarzutów, zaś sąd wskazał niekompetencję organów ścigania oraz oskarżycieli posiłkowych w tej sprawie[17].
14 lipca 2021 roku Związek Producentów Audio-Video podjął decyzję o zwiększeniu progów wymaganych do wyróżnienia singli cyfrowych certyfikatami sprzedaży. Zarządzenie weszło w życie 1 sierpnia tego samego roku[20]. Z tego powodu 11 sierpnia przyznano rekordową liczbę złotych, platynowych i diamentowych płyt CD[21][22][23].
16 stycznia 2023 ZPAV ogłosił reformę sporządzania list przebojów. Kryteria sporządzania listy OLiS zostały porzeszone o dane o popularności utworów w mediach strumieniowych. Statystyki popularności muzyki są od tego czasu publikowane w sześciu notowaniach: czterech dla albumów i dwóch dla utworów[24].
Czerwony napis „ZPAV”, szary podpis Związek Producentów Audio Video (stylizowany dużymi literami) oraz dwa łuki czerwonej (mniejszy) i szarej (większy) barwy.
Początkowo wyznaczone progi obejmowały sprzedaż 100 tys. egzemplarzy dla złotej i 200 tys. dla platynowej płyty[51]. Nie przyznawano wówczas wyróżnień w kategorii diamentowa płyta. W czerwcu 1997 progi przyznawania wyróżnień wyznaczono na poziomie 50, 100 i 500 tys. egzemplarzy, odpowiednio dla złotej, platynowej i diamentowej płyty, przy braku rozgraniczenia na repertuar krajowy i zagraniczny[52].
1 maja 2002 po raz drugi zmianie uległy kryteria przyznawania wyróżnień[53] – nagrania wydane po tym dniu mogły uzyskać status złotej, platynowej i diamentowej płyty, sprzedając się, odpowiednio, w nakładzie 35, 70 i 350 tys. egzemplarzy[54]. Natomiast progi dla repertuaru zagranicznego zostały wyznaczone na poziomie 20, 40 i 100 tys. egzemplarzy, odpowiednio dla złotej, platynowej i diamentowej płyty[53].
Trzecia zmiana kryteriów weszła w życie 1 lipca 2005[53]. Nagrania wydane po tym dniu mogły uzyskać status złotej, platynowej i diamentowej płyty sprzedając się, odpowiednio, w nakładzie 15, 30 i 150 tys. egzemplarzy[53]. Natomiast progi dla repertuaru zagranicznego obniżono do 10, 20 i 50 tys. egzemplarzy, odpowiednio dla złotej, platynowej i diamentowej płyty[53].
1 kwietnia 2013 ZPAV przyjął zasadę zliczania albumów, tj. pakietów, jako jedna sztuka[55]. W poprzednich latach stowarzyszenie uwzględniało liczbę nośników w zestawie[55]. W konsekwencji, np. album trzypłytowy mógł otrzymać złotą płytę za sprzedaż 5 tys. zestawów.
Od 3 kwietnia 2014 we wnioskach o przyznanie wyróżnienia ZPAV uwzględnił odtworzenia utworów, tzw. streaming, m.in. w serwisach typu YouTube[56]. Przyjęto zasadę iż odtworzenie jednego utworu 2,5 tys. razy stanowi równoznaczność sprzedaży jednego albumu[56]. Według tychże zmian, dla repertuaru krajowego, aby zyskać status złotej, platynowej i diamentowej, suma odtworzeń powinna wynieść, odpowiednio 37,5, 75 oraz 375 mln.
Pierwszym albumem, który uzyskał status złotej płyty w Polsce tylko na podstawie odtworzeń (streaming), był Night Visions zespołu Imagine Dragons[57]. Ten sam tytuł uzyskał jako pierwszy status platynowej na podstawie łącznej sprzedaży cyfrowej i odtworzeń[57].
Do końca maja 2015 certyfikaty przyznawane były na mocy wniosku złożonego przez upoważnioną stronę, na podstawie kryteriów obowiązujących członków ZPAV[53]. Nagroda była przyznawana w przeciągu trzydziestu dni od złożenia wniosku[53]. ZPAV nie prowadził statystyk sprzedaży przy czym zastrzegało sobie prawo do kontroli danych liczbowych wykazanych we wniosku o przyznanie wyróżnienia[53]. Od 1 czerwca 2015 stowarzyszenie przyznaje wyróżnienia na podstawie sprawozdań TNS Polska, na podstawie których sporządzana jest lista przebojów – OLiS (nośniki fizyczne), oraz danych nadsyłanych przez wytwórnie muzyczne (sprzedaż cyfrowa)[58]. Zsumowane dane służą do przyznania wyróżnienia bez uprzedniej potrzeby składania wniosku[58].
Otrzymanie certyfikatu sprzedaży w Polsce nie jest jednoznaczne z przyznaniem go przez ZPAV. Szereg twórców honoruje progi wyznaczone przez stowarzyszenie. Jednakże szczegółowy regulamin może podlegać dowolnej interpretacji. Przykładem takiego wyróżnienia jest diamentowa płyta dla zespołu Kult za album MTV Unplugged (2010) przyznana przez wydawcę – S.P. Records[59]. Wydawnictwo to sprzedało się w nakładzie ponad 60 tys. zestawów oraz 10 tys. wydań w formie DVD i Blu-ray[60].
W latach 1999–2005 ZPAV przyznawał nagrody Złote Szlabany – za skuteczną walką z przestępstwami w zakresie naruszania praw własności intelektualnej[10].
↑Obwieszczenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 marca 2009 r. w sprawie ogłoszenia decyzji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o udzieleniu i o cofnięciu zezwolenia na podjęcie działalności organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi (M.P. z 2009 r. nr 21, poz. 270).
