PROFILPELAJAR.COM

Zubowe Skały – grupa skał w rezerwacie przyrody Pazurek pomiędzy miejscowościami Pazurek i Jaroszowiec w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim^[1]. Rezerwat znajduje się na północno-zachodnim krańcu Płaskowyżu Ojcowskiego na Wyżynie Olkuskiej^[2].

Zubowe Skały znajdują się w lesie w środkowej części rezerwatu. Zbudowane są z twardych wapieni skalistych. Mają wysokość do 18 m, ściany połogie, pionowe lub przewieszone i różnorodne kształty. Na niektórych z nich uprawiana była wspinaczka skalna i skałom tym wspinacze nadali nazwy: Babka I, Babka II, Biała, Boczny Mur, Główny Mur, Kwadratowa, Ostatnia, Zielona Ściana. Poprowadzili na nich 34 drogi wspinaczkowe (w tym 4 projekty) o trudności od III do VI.4 w skali krakowskiej. Niektóre z nich mają zamontowane stałe punkty asekuracyjne (ringi, spity, ringi zjazdowe)^[1]. Przy czerwonym szlaku turystycznym jest jeszcze jedna mniejsza skała o nazwie Mała Skałka^[3].

Pierwszymi badaczami Zubowych Skał byli speleolodzy, głównie Kazimierz Kowalski. W 1951 roku opublikował on Jaskinie Polski, w których wymienił m.in. jaskinie Zubowych Skał i Cisowej Skały^[4]. Do 2019 roku grotołazi opisali w Zubowych Skałach jedną jaskinię (Jaskinia przy Wielkim Okapie) i dwa schroniska: Schronisko przy Stacji Kolejowej Rabsztyn, Schronisko z Kościami^[5]. Pierwsi wspinacze na Zubowych Skałach pojawili się pod koniec lat 60. XX wieku. Wspinano się metodą klasyczną, na wędkę, a także metodą sztucznych ułatwień. Pierwszy przewodnik wspinaczkowy w tym rejonie opracował Maciej Woch. Przewodnik ten przyczynił się do spopularyzowania wspinaczki, powstawały nowe drogi wspinaczkowe. Na Zubowych Skałach w latach 1981-84 Harcerski Klub Taternictwa urządzał coroczne zawody wspinaczkowe; w 1990 odbyły się ostatnie ogólnopolskie zawody „gliwickie”. Po utworzeniu rezerwatu przyrody w 2008 r. zakazano wspinaczki, a w latach 2013-2014 fundacja Wspinka uniemożliwiła wspinaczom bezpieczną asekurację przy użyciu śrub blokujących wpięcie ekspresów w ringi. Wspinacze, przy poparciu PZA rozpoczęli starania o przywrócenie możliwości wspinaczki. Po licznych staraniach, wizjach lokalnych, sporządzeniu rozlicznych dokumentacji i ekspertyz, po prawie 5 latach starań, 14 czerwca 2019 roku przywrócono możliwość wspinania się na Zubowych Skałach^[6]. Dopuszczono wspinaczkę na określonych warunkach na 3 skałach: Główny Mur, Boczny Mur i Zielona Ściana^[7].

Z Zubowymi Skałami wiąże się opowieść o skarbach, które podobno ukryli tutaj powstańcy styczniowi. Przed II wojną światową pewien przybysz w leśniczówce w Zalesiu Gołczowskim opowiadał, że znalazł skarb złożony ze sztab złota i platyny, a także monet i biżuterii, ale na razie pozostawił go na miejscu, obiecując, że rychło pojawi się tu, by go ze sobą zabrać. Prowadzące do nich znaki zniszczył^[8].

Boczny Mur
Główny Mur
Zielona Ściana
Biała
Ostatnia
Babka I

Szlaki turystyczne

Obok Zubowych Skał prowadzi zielony szlak turystyczny będący odgałęzieniem Szlaku Orlich Gniazd, oraz ścieżka dydaktyczna rezerwatu Pazurek. Przy Zubowych Skałach znajduje się jej 3 przystanek i tablica informacyjna^[9].

Januszkowa Góra – rezerwat przyrody Pazurek – Jaroszowiec

ścieżka dydaktyczna rezerwatu Pazurek

Przypisy

↑ ^a ^b PawełP. Haciski PawełP., Jura Południowa. Przewodnik wspinaczkowy, Warszawa: Wydawnictwo Ring, 2015, ISBN 978-83-937960-0-7 .
↑ JerzyJ. Kondracki JerzyJ., Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2 .
↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2021-06-06] .
↑ K. Kowalski, Jaskinie Polski, tom. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1952
↑ Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny [dostęp 2019-04-28] .
↑ Nasze Skały – o przywróceniu wspinania w Rezerwacie Pazurek [online] [dostęp 2019-07-03] .
↑ Zarządzenie nr Nr-18-19-RDOŚ-w-Krakowie [online] [dostęp 2019-07-06] .
↑ OlgierdO. Dziechciarz OlgierdO., Przewodnik po ziemi olkuskiej. Tom II, cz. 1, Gminy Klucze i Pilica, Olkusz: Agencja Promocji OK, 2000, s. 44 .
↑ Na podstawie tablic informacyjnych rezerwatu Pazurek