Zoea – włoski okręt podwodny z początku XX wieku, jedna z ośmiu jednostek typu Medusa. Okręt został zwodowany 2 marca 1913 roku w stoczni Cantiere navale fratelli Orlando w Livorno, a w skład Regia Marina wszedł 10 lipca 1913 roku. Pełnił służbę na Morzu Śródziemnym, biorąc udział w I wojnie światowej. W końcu 1917 roku jednostka trafiła do rezerwy, a z listy floty została skreślona we wrześniu 1918 roku.
Projekt i budowa
„Zoea” i jej siostrzane jednostki zostały zaprojektowane przez inż. Cesarego Laurentiego jako rozwinięcie poprzednich projektów tego konstruktora (Glauco i „Foca”)[1]. Po wybuchu oparów benzyny na „Foce” zrezygnowano ostatecznie z montażu na okrętach podwodnych silników benzynowych i do napędu nowych jednostek użyto po raz pierwszy silników wysokoprężnych[2][3] . Nowatorski napęd spowodował opóźnienia we wprowadzeniu okrętów do służby ze względu na przeprowadzane testy, wypadki i przeróbki[4]. Ostatecznie jednak powstały udane jednostki charakteryzujące się wysoką manewrowością i stabilnością w położeniu podwodnym[1][2].
„Zoea” zbudowana została w stoczni OTO w Livorno[2][4]. Stępkę okrętu położono 18 października 1910 roku, a zwodowany został 2 marca 1913 roku[4][5]. Był pierwszym okrętem we włoskiej flocie noszącym to imię[6].
Dane taktyczno-techniczne
„Zoea” była niewielkim, przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[3] [4]. Długość całkowita wynosiła 45,15 metra, szerokość 4,2 metra i zanurzenie 3 metry[5][7]. Wyporność normalna w położeniu nawodnym wynosiła 248–252 tony, a w zanurzeniu 305 ton[5][8][a]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne FIAT o łącznej mocy 650 KM[2][5]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Savigliano(inne języki) o łącznej mocy 300 KM[1][2]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 12 węzłów na powierzchni i 8 węzłów w zanurzeniu[1][2][b]. Zasięg wynosił 1200 Mm przy prędkości 8 węzłów w położeniu nawodnym oraz 54 Mm przy prędkości 6 węzłów w zanurzeniu (lub 670 Mm przy 12 węzłach na powierzchni i 24 Mm przy 8 węzłach w zanurzeniu)[1][7]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 40 metrów[3] .
Okręt wyposażony był w dwie stałe dziobowe wyrzutnie torped kalibru 450 mm, z łącznym zapasem czterech torped[1][2].
Załoga okrętu składała się z 2 oficerów oraz 19 podoficerów i marynarzy[5][7].
Służba
„Zoea” weszła do służby w Regia Marina 10 lipca 1913 roku[4][5]. W początkowym okresie załoga okrętu przechodziła szkolenie na wodach Morza Tyrreńskiego i odbywała krótki rejsy głównie w rejon Sardynii[9]. W momencie przystąpienia Włoch do I wojny światowej okręt wchodził w skład 1. dywizjonu okrętów podwodnych w Wenecji (wraz z siostrzanymi jednostkami „Medusa”, „Jalea”, „Jantina” i „Salpa” oraz „Atropo”)[9][10]. W pierwszych dwóch latach wojny okręt wychodził na ofensywne patrole pod nieprzyjacielskie wybrzeże[9]. Od końca 1916 roku „Zoea” była używana głównie do ochrony własnych baz[9].
26 listopada 1917 roku płynący w sztormie okręt wszedł nieopodal Rimini na mieliznę, skąd został ściągnięty przez holownik „Ciclope” i kilka torpedowców, po czym przeholowany do Wenecji[3] . Pod koniec 1917 roku „Zoea” trafiła do rezerwy i została rozbrojona[9]. 31 grudnia 1917 roku okręt wchodził w skład Flotylli Górnego Adriatyku w Wenecji (wraz z „Delfino”, X 1, „Atropo”, „Tricheco”, „Fisalia”, „Argonauta”, „Narvalo”, „Otaria”, „Argo”, „Squalo”, F 2, F 3, F 4, F 5, F 12, F 13 i F 16)[11][12] . Okręt został skreślony z listy floty 26 września 1918 roku[5][8].
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b c d e f Fontenoy 2007 ↓, s. 119.
- ↑ a b c d e f g Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 276.
- ↑ a b c d Gogin 2020 ↓.
- ↑ a b c d e Pollina 1963 ↓, s. 47.
- ↑ a b c d e f g Fraccaroli 1970 ↓, s. 104.
- ↑ Pollina 1963 ↓, s. 45, 47.
- ↑ a b c Pollina 1963 ↓, s. 45.
- ↑ a b Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 619.
- ↑ a b c d e Pollina 1963 ↓, s. 49.
- ↑ Csonkaréti 2004 ↓, s. 278.
- ↑ Bagnasco i Rastelli 1997 ↓, s. 138.
- ↑ Watson 2016 ↓.
Bibliografia
- Erminio Bagnasco, Achille Rastelli: Navi e marinai italiani nella Grande Guerra. Parma: Ermanno Albertelli Editore, 1997. ISBN 88-85909-75-2. (wł.).
- Károly Csonkaréti: Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914–1918. Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, 2004. ISBN 83-918940-3-7.
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1970. ISBN 0-7110-0105-7. (ang.).
- Ivan Gogin: Medusa small submarines (1911–1914). Navypedia. [dostęp 2020-05-10]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Robert Jackson: Okręty podwodne świata. Warszawa: Bellona, 2001. ISBN 83-11-09214-1.
- Jane’s Fighting Ships of World War I. John E. Moore (red.). London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
- Paolo M. Pollina: I sommergibili italiani 1895–1962. Roma: Ufficio Storico Della M.M., 1963. (wł.).
- Graham Watson: REGIA MARINA ITALIANA, FLAG OFFICERS and WARSHIPS, 1915-1918. Naval History Homepage. [dostęp 2020-05-10]. (ang.).
_crowned.svg)