Ziemskie gałęzie – chiński system używany do pomiaru czasu. Powstał w oparciu o astronomiczne obserwacje ruchu Jowisza. Ponieważ cykl obiegu tej planety wokół Słońca wynosi w przybliżeniu 12 lat (dokładnie 11,86 roku), Chińczycy podzielili ekliptykę na 12 odcinków, a samego Jowisza nazywali Suìxīng (歳星) czyli Gwiazdą Roczną. Każdemu z 12 lat cyklu odpowiadał jeden symbol w systemie Ziemskich Gałęzi.
W podobny sposób dzielono rok – na 12 miesięcy. Wyróżniano również 12 kierunków oraz 12 godzin, odpowiadających dwu godzinom w systemie zachodnim. Dla ułatwienia zapamiętywania 12 Ziemskim Gałęziom przypisano 12 zwierząt chińskiego zodiaku. W przypadku godzin, każdy z symboli miał dwa znaczenia, np. 午 (Koń) może oznaczać cały okres od godz. 11 rano do 13, lub środek tego okresu, a więc samo południe.
Ziemskie Gałęzie są używane obecnie z systemem Niebiańskich Pni. Razem z nim składają się na tradycyjny kalendarz chiński oraz tzw. cykl sześćdziesięcioletni.
|
|
Ziemska
Gałąź
|
Chińska
nazwa
|
Japońska
nazwa (On i Kun)
|
Koreańska
nazwa
|
Wietnamska
nazwa
|
Chiński
zodiak
|
Kierunek
|
Pora
roku
|
Miesiąc
księżycowy
|
Dwugodzina
|
| 1
|
子 |
zǐ |
shi
ne |
자 (ja)
|
tý (Tí) |
Szczur
|
0°
(północ) |
zima |
11. miesiąc
(Przesilenie zimowe) |
23 -1
(północ)
|
| 2
|
丑 |
chǒu |
chū
ushi |
축 (chuk) |
sửu
|
Wół
|
30° |
12. miesiąc |
1 -3
|
| 3
|
寅 |
yín |
in
tora |
인 (in)
|
dần |
Tygrys
|
60° |
wiosna |
1. miesiąc |
3 – 5
|
| 4
|
卯 |
mǎo |
bō
u |
묘 (myo)
|
mão (mẹo) |
Królik
|
90°
(wschód) |
2. miesiąc
(równonoc wiosenna) |
5 – 7
|
| 5
|
辰 |
chén |
shin
tatsu |
진 (jin)
|
thìn |
Smok
|
120° |
3. miesiąc |
7 – 9
|
| 6
|
巳 |
sì |
shi
mi |
사 (sa)
|
tỵ |
Wąż
|
150° |
lato |
4. miesiąc |
9 – 11
|
| 7
|
午 |
wǔ |
go
uma |
오 (o)
|
ngọ |
Koń
|
180°
(południe) |
5. miesiąc
(Przesilenie letnie) |
11 – 13
(południe)
|
| 8
|
未 |
wèi |
bi
hitsuji |
미 (mi)
|
mùi |
Owca
|
210° |
6. miesiąc |
13 – 15
|
| 9
|
申 |
shēn |
shin
saru |
신 (shin)
|
thân |
Małpa
|
240° |
jesień |
7. miesiąc |
15 – 17
|
| 10
|
酉 |
yǒu |
yū
tori |
유 (yu)
|
dậu |
Kogut
|
270°
(zachód) |
8. miesiąc
(Równonoc jesienna) |
17 – 19
|
| 11
|
戌 |
xū |
jutsu
inu |
술 (sul)
|
tuất |
Pies
|
300° |
9. miesiąc |
19 – 21
|
| 12
|
亥 |
hài |
gai
i |
해 (hae)
|
hợi |
Świnia
|
330° |
zima |
10. miesiąc |
21 -23
|
W niektórych kulturach przyjęto inne zwierzęta. W Wietnamie drugie zwierzę to bawół wodny, czwarte – kot (podobnie w Tajlandii), a ósme to koza. W Japonii 12. zwierzę to dzik.
