Zdzisław Szczepan Szczepaniak (ur. 19 sierpnia 1941 w Łodzi)^[1] – polski dziennikarz, pisarz, podróżnik, żeglarz^[2].

Rozpoczął pracę jako dziennikarz w lipcu 1962 w „Dzienniku Łódzkim”, zaczynając w dziale wojewódzkim, następnie pracując także w dziale miejskim, ekonomicznym, społecznym oraz współpracował z działem sportowym. W latach 1975–1981 kierował działem kulturalnym^[3]. Został członkiem NSZZ „Solidarność”^[4]. 13 grudnia 1981 został zwolniony z pracy i zajął się kolportowaniem prasy podziemnej oraz pisał wiersze^[3]. W 1982 internowany w Ośrodku Odosobnienia w Łowiczu^[1], a następnie w Szpitalu Miejskim w Łowiczu w związku z odbywaną głodówką protestacyjną^[3]. Przyczyną internowania była „destrukcyjna działalność w środowisku łódzkich dziennikarzy w warunkach stanu wojennego”, uczestnictwo w nielegalnych zgromadzeniach i podejrzenie o redagowanie wrogich anonimów i ulotek^[1].

Po internowaniu sprzedawał książki swojego autorstwa na Czerwonym Rynku w Łodzi. Następnie podjął współpracę z Wytwórnią Filmów Oświatowych w Łodzi. Pisał komentarze do filmów przyrodniczych i dydaktycznych oraz czytał listy dialogowe do filmów w kinach i był statystą. Od 1990 pracował w „Głosie Porannym”, a w 1991 powrócił do „Dziennika Łódzkiego”, gdzie został kierownikiem działu kulturalnego^[3]. W okresie 22.03–31.05.1992 był redaktorem naczelnym gazety, po czym odszedł z pracy. W 1998 powrócił do pracy dziennikarskiej w tym samym czasopiśmie^[5].

Jest autorem książek, audycji radiowych i scenariuszy filmowych oraz członkiem Związku Podhalan^[6].

Jest jachtowym sternikiem morskim ze stażem ponad 40 tysięcy mil morskich przebytych na Bałtyku, Morzu Północnym, Śródziemnym, Karaibskim, na Atlantyku i antarktycznym Oceanie Południowym^[2]. Pływał na jachtach harcerskich^[3], takich jak: „Aldis”, „Odkrywca”, „Zawisza Czarny”, „Elbereth”, „Venator”. Uczestniczył w wyprawie jachtu „Pogoria” do polskiej bazy polarnej na Antarktydzie i rejsie dookoła świata łódzkiego jachtu „Stomil”^[2]. Odbył także podróże m.in. do Trójkąta Bermudzkiego, Nowego Jorku i Jemenu^[3]. Swoje przeżycia opisał m.in. w reportażach: Przygodzie na imię „Pogoria”, Bigos tropików, Dziewczyna z Trogiru, Z wiatrem i pod wiatr^[2].

Jest synem Stefana i Marianny Szczepaniak^[1].

• 1976: „Sarenka – komentarz
• 1983: „O Zagabku który złowił księżyc” – komentarz
• 1984: „Samoleczenie bioemanacyjnym sprzężeniem z mózgiem” – komentarz
• 1986: „Tajne nauczanie” – komentarz
• 1986: „Słowiański świt. początki polski” – narrator
• 1990: „Pogrzeb kartofla” – obsada aktorska
• 1994–1997: „Rody fabrykanckie” – narrator
• 1997: „Heweliusz” – obsada aktorska
• 2000: „Nietoperze” – komentarz
• 2002: „Stefan Pogonowski” – współpraca produkcyjna
• 2002: „Powrót łososia” – komentarz
• 2002: „Cmentarz Orląt” – współpraca produkcyjna
• 2003: „Woliński Park Narodowy” – komentarz
• 2003: „Święto Wojska Polskiego. Historia i tradycje” – współpraca produkcyjna
• 2006: „Gniewosz plamisty” – komentarz
• 2009: „Nekropolis. Łódzkie trójprzymierze cieni...” – komentarz, narrator
• 2013: „Perskie ocalenie” – lektor^[7]

• Przygodzie na imię „Pogoria”, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984, ISBN 978-83-03-00410-9.
• Abecadło w morze wpadło, Wydawnictwo Łódzkie, 1987, ISBN 978-83-218-0618
• Recepta na nudę, Wydawnictwo Toporzeł, 1991
• Bigos tropików, Klio, 1997
• Dziewczyna z Trogiru i inne opowiadania, Piątek Trzynastego, 2005, ISBN 978-83-7415-065-1.
• Szczepaniak Z., Z wiatrem... i pod wiatr, Agencja Wydawnicza Agar, 2007, ISBN& 978-83-86567-55-3
• Z wiatrem... i pod wiatr, Agencja Wydawnicza Agar, 2007, ISBN 978-83-86567-55-3.
• „Podziemne ptaki...”, Regionalna Izba Gospodarcza, 2009
• Na progu nadziei..., Ryszard Szczepaniak, 2011, ISBN 978-83-932803-0-8.
• Na łasce X Muzy, Wydawnictwo „Literatura”, 2011, ISBN 978-83-7672-106-4.
• Człowiek z epoki więzień, Narodowe Centrum Kultury, 2013, ISBN 978-83-63631-45-1.
• Łódź – śladami ludzi i zdarzeń: reportaże z lat 1960–2010, Łódź: Wydawnictwo Literatura, 2013, ISBN 978-83-7672-266-5 (współautorzy: Małgorzata Golicka-Jabłońska, Jacek Indelak, Paweł Patora, Gustaw Romanowski)
• „Za każdy kamień twój...”, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, 2014, ISBN 978-83-85925-70-5
• Z pasatem w żaglach, Wydawnictwo Kontekst, 2015, ISBN 978-83-62564-93-4.
• Historia nie umiera, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, 2019, ISBN 978-83-85925-82-8.

• Nominacja do nagrody im. kapitana Leonida Teligi (2008) za książkę Z wiatrem i pod wiatr^[2]
• Złota Honorowa Odznaka Stowarzyszenia Księgarzy Polskich,
• tytuł „Kawalera Komandorii Łódzkiej” nadany przez Ligę Morską,
• certyfikat „Zasłużonego wolontariusza morza”^[6].