Zdzisław Ruciński
Poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę kościoła w Krempnej w 1939 r. Drugi z prawej nadkom. Ruciński.
Nadkom. Ruciński odczytuje akt erekcyjny.
Zdzisław Wincenty Ruciński , ps. „Ruszczyc”[1] (ur. 13 lipca 1895 w Zwierzyńcu , zm. wiosną 1940 w Charkowie ) – rotmistrz Wojska Polskiego i nadkomisarz Straży Granicznej , działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej .
Życiorys
Syn Władysława, leśnika i Ziemisławy z Tokarzewskich urodzony 13 lipca 1895 w Zwierzyńcu, [2] [1] [3] . 26 lipca 1915 wstąpił do 1 pułku ułanów Legionów Polskich . Od 6 lutego do 4 kwietnia 1917 był słuchaczem kawaleryjskiego kursu podoficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce . Kurs ukończył z wynikiem bardzo dobrym. Posiadał wówczas stopień starszego ułana[4] . Później został mianowany kapralem . 21 lipca 1917, po kryzysie przysięgowym , został internowany w Szczypiornie , a następnie w Łomży [1] .
Od 1918 ochotniczo w Wojsku Polskim. Uczestnik wojny z bolszewikami . Służył w 1 pułku szwoleżerów , a następnie jako podporucznik w 1 pułku strzelców konnych , w którym dowodził plutonem i był adiutantem I dywizjonu[1] [5] .
Następnie pełnił służbę w 3 pułku strzelców konnych w Wołkowysku [6] [7] [8] . 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 391. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[6] . 25 lutego 1925 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza [9] . W 1926 został przeniesiony z KOP do 23 pułku ułanów w Podbrodziu [10] [11] [12] . 27 stycznia 1930 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1930 stopień rotmistrza w korpusie oficerów kawalerii i 24. lokatą[13] . Z dniem 3 kwietnia 1932 został przydzielony na trzymiesięczny I kurs dowódców kompanii (szwadronów) karabinów maszynowych w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie [14] . Później został przydzielony do dyspozycji komendanta Straży Granicznej , do dnia 31 maja 1933[15] . Z dniem 31 maja 1933 został przeniesiony do rezerwy z równoczesnym przeniesieniem w rezerwie do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V („pełniący służbę w Straży Granicznej”)[16] [17] .
W późniejszym okresie nadkomisarz Straży Granicznej, od 27 maja 1933 kierownik Inspektoratu Granicznego „Jasło” w Jaśle .
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku, po agresji ZSRR na Polskę , dostał się do niewoli sowieckiej i przetrzymywano go w obozie w Starobielsku [2] . Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach [2] , gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie [18] . Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod poz. 2790[2] .
5 października 2007 Minister Obrony Narodowej – decyzją nr 439/MON[19] – mianował go pośmiertnie na stopień majora [20] [21] , a 26 października 2007 Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji awansował go pośmiertnie na stopień nadinspektora Straży Granicznej[22] . Awanse ogłoszono 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[23] [24] [25] .
Ordery i odznaczenia
Upamiętnienie
15 września 2009 na ścianie budynku przy ul. St. Wyspiańskiego 4 w Jaśle (w latach 1938–1939 siedziba Komendy Obwodu Jasło Straży Granicznej) uroczyście odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą trzem ostatnim komendantom Straży Granicznej Obwodu Jasło, ofiarom zbrodni katyńskiej: nadkomisarzowi Zdzisławowi Rucińskiemu, nadkomisarzowi Edwardowi Okulskiemu i komisarzowi Józefowi Bocheńskiemu .
Zobacz też
Przypisy
↑ a b c d Żołnierze Niepodległości : Ruciński Zdzisław Wincenty . Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-07-31]. , tu Zdzisława z Tokarzewskich
↑ a b c d e Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓ , s. 458.
↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa . Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-07-31].
↑ CAW ↓ , sygn. I.120.1.125 s. 7.
↑ Spis oficerów 1921 ↓ , s. 269.
↑ a b Lista starszeństwa 1922 ↓ , s. 172.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓ , s. 658, 685.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓ , s. 587, 608.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓ , Nr 75 z 21 lipca 1925, s. 400.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓ , s. 312, 354.
↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓ , s. 36, 87.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓ , s. 153, 650.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓ , Nr 2 z 28 stycznia 1930, s. 27.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓ , Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 444.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓ , Nr 8 z 28 czerwca 1933, s. 146.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓ , Nr 8 z 28 czerwca 1933, s. 125.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓ , s. 919.
↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓ , s. LXXIV.
↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol. ) .
↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 69 [dostęp 2024-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol. ) .
↑ Żołnierze Wojska Polskiego – Uroczysty Apel Pamięci 9 listopada 2007, plac marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie polskieradio.pl [dostęp 2012-03-26].
↑ Bożena Łojek : Pośmiertne awansowanie żołnierzy i funkcjonariuszy Rzeczypospolitej Polskiej zamordowanych w 1940 r. w ZSRR w wyniku zbrodni katyńskiej , [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 23), Warszawa 2008, s. 215, 225 .
↑ Funkcjonariusze Straży Granicznej – Uroczysty Apel Pamięci 9 listopada 2007, plac marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie polskieradio.pl [dostęp 2012-03-26].
↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol. ) .
↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” . Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260 , jako rtm. Ruciański Zdzisław Wincenty.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓ , Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 368.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓ , s. 312.
↑ a b Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓ , s. 36.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓ , s. 153.
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
Bibliografia
Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego) . Centralne Archiwum Wojskowe . [dostęp 2017-11-07].
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych . [dostęp 2022-01-19].
Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r . Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
Lista starszeństwa oficerów zawodowych . Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
Rocznik Oficerski 1923 . Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924 . Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928 . Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932 . Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Rocznik oficerów kawalerii . Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
Rocznik Oficerski Rezerw 1934 . Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego . Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2 .