29 września 1940 doszło do zderzenia samolotów w powietrzu nad Brocklesby (Nowa Południowa Walia, Australia). Wypadek miał nietypowy przebieg, ponieważ dwa uczestniczące w nim samoloty Avro Anson z No. 2 Service Flying Training School RAAF pozostały złączone po zderzeniu i udało się nimi bezpiecznie wylądować. Obydwaj nawigatorzy wyskoczyli na spadochronach, krótko potem wyskoczył pilot dolnego Ansona. Pilot górnego Ansona pozostał w maszynie po tym jak stwierdził, że może kontrolować lot połączonych samolotów używając własnych powierzchni sterowych oraz nadal działających silników dolnej maszyny. Wylądował bezpiecznie na wybiegu dla koni w pobliżu Brocklesby. Wszyscy czterej lotnicy przeżyli wypadek, oba samoloty zostały uratowane i w różnych rolach wróciły do służby w siłach powietrznych.
Szkoła lotnicza i szczegóły lotu
Ansony z No. 2 SFTS w formacji
No. 2 Service Flying Training School (No. 2 SFTS), bazowała w RAAF Station Forest Hill w pobliżu Wagga Wagga w Nowej Południowej Walii. Była jedną z dwunastu sformowanych w czasie II wojny światowej w ramach Commonwealth Air Training Plan szkół dla nowych pilotów[1][2]. Po przejściu wstępnego szkolenia lotniczego w Elementary Flying Training School absolwenci trafiali na dalsze szkolenie w SFTS, które skupiało się na technikach lotu, potrzebnych później w służbie operacyjnej. W zakres doskonalonych umiejętności wchodziło latanie według przyrządów, loty nocne, dalekie loty nawigacyjne, wyższa akrobacja, latanie w formacji, bombardowanie w locie nurkowym i ćwiczenia strzeleckie[3][4]. Budynki No. 2 SFTS znajdowały się nadal w budowie, gdy rozpoczęto pierwszy kurs szkoleniowy na samolotach Avro Anson 29 lipca 1940[1][5].
29 września 1940 dwa Ansony wystartowały z bazy lotniczej Forest Hill w celu wykonania lotu nawigacyjnego po trójkącie nad południową Nową Południową Walią[6]. Pilotem samolotu z numerem bocznym N4876 był Leading Aircraftman Leonard Graham Fuller (wiek: 22 lata) z Cootamundra. Nawigatorem był Leading Aircraftman Ian Menzies Sinclair z Glen Innes (wiek: 27 lat)[6][7][8][9]. Pilotem samolotu z numerem bocznym L9162 był Leading Aircraftman Jack Inglis Hewson (wiek: 19 lat) z Newcastle. Nawigatorem był Leading Aircraftman Hugh Gavin Fraser (wiek: 27 lat) z Melbourne[6][7][10][11]. Ich planowana trasa przebiegała najpierw przez Corowa, następnie przez Narrandera, a później z powrotem do Forest Hill[12].
Wypadek i awaryjne lądowanie
Samoloty leżące na ziemi
Ansony znajdowały się na wysokości 300 metrów nad miejscowością Brocklesby, w pobliżu Albury, gdzie miały wykonać zwrot[6][12]. Fuller stracił z oczu samolot Hewsona znajdujący się pod nim i oba Ansony zderzyły się wśród „skrzypliwego jęku metalu i rozdzierania płótna”[12]. Pozostały złączone ze sobą: Anson Fullera wbił się w grzbiet samolotu Hewsona. Oba silniki górnego samolotu wyłączyły się w momencie zderzenia, ale te z dolnego nadal działały na pełnej mocy i złączone samoloty rozpoczęły wolny lot po okręgu[7][12]. Fuller odkrył, że może kontrolować „połączone w zwariowany sposób” samoloty używając swoich lotek oraz klap i rozpoczął poszukiwanie miejsca do lądowania[12][13]. Obaj nawigatorzy, Sinclair i Fraser, wyskoczyli na spadochronach, wkrótce zrobił to samo pilot dolnego Ansona, który odniósł rany pleców, gdy śmigło górnego samolotu przecięło kadłub jego maszyny[1][12].
Po przeleceniu ośmiu kilometrów od miejsca zderzenia Fuller wylądował sczepionymi maszynami na dużym wybiegu dla zwierząt cztery mile na południowy zachód od Brocklesby, ślizgając się przez prawie 200 metrów po trawie[6][12]. Na tyle, na ile Fuller mógł ocenić, lądowanie było lepsze od tych, które wykonał w czasie ćwiczeń na lotnisku Forest Hill poprzedniego dnia. Pełniący obowiązki jego dowódcy Squadron Leader Cooper uznał wybór lądowiska za perfekcyjny, a samo lądowanie ocenił jako cudowny wyczyn (ang. wonderful effort)[7]. Inspektor do spraw wypadków powietrznych RAAF-u, Group Captain Arthur „Spud” Murphy znalazł się wkrótce na miejscu zdarzenia, wraz ze swoim zastępcą Henrym Winnekem. Fuller powiedział Murphy’emu[12]:
Zrobiłem wszystko co powiedziano mi bym zrobił w razie przymusowego lądowania – wylądować blisko jak to tylko możliwe miejsca zamieszkanego albo farmy, oraz, jeżeli to możliwe, lądować pod wiatr. Zrobiłem to wszystko. Jest tu farma, zrobiłem kilka okrążeń i wylądowałem pod wiatr. Samolot był jednak ciężki w pilotowaniu[14].
Następstwa
Sierżant Fuller z Wysokim Komisarzem Stanleyem Bruce’em w Londynie, 1941Pomnik w 2009
Przypadek bardzo nietypowego lądowania zwrócił uwagę prasy z całego świata i spowodował, że Brocklesby stało się znane[7][12]. Oceniono, iż zapobiegając rozbiciu samolotów Fuller nie tylko oszczędził możliwych zniszczeń w Brocklesby, ale także uratował mienie wojskowe o wartości 40 000 funtów australijskich[7][12]. Oba samoloty zostały wyremontowane. Górny samolot wrócił do latania, natomiast dolny był używany jako statyczna pomoc naukowa w szkoleniach[6][12]. Hewson, po leczeniu w Albury District Hospital, wrócił do aktywnej służby, ukończył No. 2 SFTS w październiku 1940[7][12]. Odszedł do rezerwy w 1946 jako Flight Lieutenant[10]. Sinclair odszedł do rezerwy w 1945 także jako Flight Lieutenant[9]. Fraser został wysłany do Wielkiej Brytanii, gdzie służył jako Pilot Officer w 206 dywizjonie RAF bazującym w Aldergrove w Północnej Irlandii. Wraz z trójką załogantów zginął 1 stycznia 1942, gdy w czasie rutynowego lotu szkoleniowego samolotem Lockheed Hudson uderzył w drzewo[15].
Fuller został po swoim udanym lądowaniu awansowany do stopnia sierżanta, ale także ukarany dwoma tygodniami zakazu opuszczania koszar za rozmowę o wypadku z gazetami bez zezwolenia[12]. Ukończył No. 2 SFTS w październiku 1940, służył najpierw na Bliskim Wschodzie, następnie w Europie w 37 dywizjonie RAF. Został wyróżniony Distinguished Flying Medal za akcję nad Palermo (Włochy) w 1942 i otrzymał promocję oficerską wkrótce po odznaczeniu. Następnie został przeniesiony do Australii jako Flying Officer, instruktor w No. 1 Operational Training Unit w Sale w Wiktorii[7][13]. Zginął w wypadku pobliżu Sale 18 marca 1944, gdy jadąc rowerem zderzył się z autobusem[12][13].
26 stycznia 2007, w czasie obchodów Australia Day odsłonięto pomnik wydarzenia z 1940 w postaci silnika Avro Ansona[16].
Przypisy
↑ abcRAAF Historical Section, Units of the Royal Australian Air Force, s. 102–103.
↑Well, sir, I did everything we’ve been told to do in a forced landing–land as close as possible to habitation or a farmhouse and, if possible, land into the wind. I did all that. There’s the farmhouse, and I did a couple of circuits and landed into the wind. She was pretty heavy on the controls, though!
Robert Coleman: Above Renown: The Biography of Sir Henry Winneke. South Melbourne, Victoria i Crows Nest, New South Wales: Macmillan w towarzystwie z The Herald and Weekly Times, 1988. ISBN 0-333-47809-6. (ang.). Brak numerów stron w książce
Peter Ilbery: Hatching an Air Force: 2 SFTS, 5 SFTS, 1 BFTS Uranquinty and Wagga-Wagga. Maryborough, Queensland: Banner Books, 2002. ISBN 1-875593-24-1. (ang.). Brak numerów stron w książce
Neville Parnell: Flypast: A Record of Aviation in Australia. Canberra: Australian Government Publishing Service, 1988. ISBN 0-644-07918-5. (ang.). Brak numerów stron w książce
RAAF Historical Section: Units of the Royal Australian Air Force: A Concise History. Volume 8: Training Units. Canberra: Australian Government Publishing Service, 1995. ISBN 0-644-42800-7. (ang.). Brak numerów stron w książce
_%22piggyback%22_in_a_paddock_near_Brocklesby_2.jpg)
