Zbrodnia ekawska – masakra, która miała miejsce 20 września 1997 roku w łotewskiej gminie Ekawa, w wyniku której zginęło 7 osób, a jedna została ranna. Sprawca, Jurij Czubarow po zdarzeniu popełnił samobójstwo.
Zbrodnia ekawska jest największą pod względem liczby ofiar strzelaniną w historii współczesnej Łotwy[1]. Tragedia wywołała szerszą debatę na temat sytuacji Rosjan na Łotwie w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości kraju[2].
Tło
Pochodzący z rosyjskiego Swierdłowska elektryk Jurij Czubarow otrzymał w 1976 roku od kołchozu „Progress” 15 arów ziemi w Murniekach[3][4]. Podczas swojego pobytu zbudował tam dom, szklarnie i zajął się pszczelarstwem[5]. W 1993 roku, po odzyskaniu niepodległości przez Łotwę i po przyjęciu ustawy o reformie rolnej na obszarach wiejskich, rodzina Jānis i Artūrsa Koškinsów odzyskała grunty wokół swojego domu, w wyniku czego powstał konflikt między Czubarowem i Koškinsami[5].
Zgodnie z uchwaloną w 1991 roku ustawą o reformie rolnej rodzinie nie przywrócono własności małej działki, na której stał dom zamieszkany przez Rosjanina. Ich roszczenia miały zostać zaspokojone za pomocą gruntu w innym miejscu lub poprzez tzw. zaświadczenia kompensacyjne. Nie ustalono, czy Koškinsowie otrzymali takie certyfikaty lub oferty gruntów w innym miejscu, ale w żaden sposób nie ukrywali swoich zamiarów wysiedlenia Czubarowa. Potwierdzono, że w obecności świadków zadeklarowali chęć nękania Rosjanina[5].
Kwietniową nocą 1997 roku spłonął dom Czubarowa. Policja tłumaczyła przyczynę pożaru przegrzaniem pieca i uszkodzeniem komina, lecz Rosjanin za całe zdarzenie obwiniał Koškinsa[6]. Zgłoszona przez Czubarowa skarga dotycząca podpalenia nie została rozpatrzona. Po pożarze nie odbudował on swojego domu i zaczął mieszkać w małej przyczepie, która znajdowała się niedaleko Murniek[3][5].
Latem pszczoły w ulach należących do Czubarowa zaczęły umierać. Dla chorującego na serce Rosjanina były one jedynym źródłem dochodu. Krótko przed morderstwem wymarła jego ostatnia rodzina pszczół[5].
Czubarow posiadał cztery sztuki broni palnej, ale jego pozwolenie na przechowywanie wygasło 21 lipca. 1 sierpnia policja wysłała do niego wezwanie, które zignorował. 18 września do Czubarowa przyjechała policja, ale nie było go w domu[6].
Zbrodnia
Strzelanina miała miejsce 20 września 1997 roku w gminie Ekawa, około 10 kilometrów od Ekawy[7]. Na polu w pobliżu domu w Murniekach 11 osób – Koškinsowie oraz ich krewni i znajomi – zbierało ziemniaki. Około godziny 11 Jurij Czubarow podjechał swoją Ładą Nivą do ich domu. Około godziny 14, po tym jak Koškinsowie i ich znajomi zjedli obiad, Czubarow podjechał do kombajnu i uzbrojony w co najmniej dwie sztuki broni palnej otworzył ogień do ludzi[6][7]. Zginęło siedem osób. Jeden z obecnych na miejscu, Guntars Griva, został ranny w płuca i ramiona, a następnie przyjęty do szpitala w Bausce, gdzie przeszedł operację. Pozostała trójka uczestników zbiorów ziemniaków przeżyła[3][4].
Po zdarzeniu około 200 policjantów, w tym z jednostki specjalnej „Omega”, oraz żołnierzy Gwardii Narodowej rozpoczęło poszukiwania zabójcy w lesie niedaleko Murniek. W sumie w poszukiwaniach wzięło udział około 500 osób. Było to największe tego typu wydarzenie od czasu odzyskania przez Łotwę niepodległości[3]. Sprawcę uznano za dodatkowo niebezpiecznego, ponieważ miał doświadczenie w polowaniach w lesie[7]. Ciało Jurija Czubarowa odnaleziono następnego dnia około godziny 17, dwa kilometry od domu w Murniekach. Jak ustalono, Czubarow udał się do lasu i zastrzelił się w jednej z jam wykopanych przez zwierzęta. Miał przy sobie dwie sztuki broni palnej, z czego jedna została użyta podczas strzelaniny na polu ziemniaków. Przy zwłokach Czubarowa siedział jeden z jego psów[3].
25 września ogłoszono w Ekawie dniem żałoby[6].
Lista ofiar[1]:
- Artūrs Koškins (ur. 1978)
- Jānis Koškins (ur. 1952)
- Aleksandrs Minogins (ur. 1943) – znajomy Koškinsów
- Vladimirs Možeiko (ur. 1971) – mąż Ingi
- Inta Skrastīte (ur. 1961) – córka Skrastītisów
- Kārlis Skrastītis (ur. 1945) – teść Koškinsa
- Poļina Skrastīte (ur. 1941) – teściowa Koškinsa
The Washington Post określił masakrę ekawską jako tragedię wpisaną w szerszy obraz sytuacji łotewskich Rosjan po zmianach, które nastąpiły po odzyskaniu niepodległości przez Łotwę w 1991 roku[2].
Przypisy
