Zamczysko (Pieniny)

Widok na Zamczysko z szosy do Sromowiec Niżnych

Zamczysko (687 m) – wydłużony szczyt skał w masywie Flaków w Pieninach Czorsztyńskich[1]. Jest najdalej na wschód wysuniętym wierzchołkiem pasa skał o nazwie Cisowce; pozostałe to Duży Cisowiec i Mały Cisowiec[2]. Wszystkie znajdują się na obszarze Pienińskiego Parku Narodowego, ale na jego obrzeżach, na granicy z polami uprawnymi Sromowiec Wyżnych i jest dobrze widoczny z szosy[3].

Zamczysko tworzy wydłużony i położony mniej więcej równoleżnikowo i podsypany piargami pas skał o stromych od wschodniej i południowej strony ścianach wysokości mniej więcej 35–40 m. Są one zbudowane ze zwietrzałych wapieni, w większości są nagie, częściowo porośnięte sucholubną murawą wapieniolubnych roślin i młodymi drzewami, wśród których rośnie kilka okazów chronionego cisa pospolitego, od którego pochodzi nazwa tych skał[4]. Stwierdzono też tutaj występowanie rzadkiej w Polsce irgi czarnej oraz ostu pagórkowego – bardzo rzadkiej rośliny, w Polsce występującej tylko w Pieninach i to na kilku tylko stanowiskach[5]. W 2016 r. znaleziono tu gatunki rzadkich mchów podlegających ochronie: jodłówka pospolita (Abietinella abietina), zwiślik wiciowy (Anomodon viticulosus), widłoząb kędzierzawy (Dicranum polysetum), strzechwa bezząb (Grimmia anodon), fałdziec pomarszczony (Rhytidium rugosum), Thuidium assimile[6].

Na szczycie Zamczyska odkryto ceglany gruz i resztki ceramiki – pozostałość po niewielkim zamku obronnym „Cisowiec”, o którym wspominał Józef Łepkowski w 1822. Był to prawdopodobnie zamek Fedora Rusina z 1433, który został stąd potem wypędzony przez wojska królewskie. Pozostałości zamku były w latach 1954–1968 badane przez Karpacką Ekspedycję Archeologiczną, która stwierdziła, że istniał tutaj średniowieczny niewielki drewniany zameczek z wałami obronnymi o konstrukcji przekładkowej. Po jego zniszczeniu teren przekopywany był przez poszukiwaczy skarbów, m.in. niejakiego Słowika z pobliskiej Starej Wsi na Słowacji[1].

Przypisy

  1. ↑ a b Józef Nyka, Pieniny, wyd. IX, Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006, s. 133, 283, ISBN 83-915859-4-8.
  2. ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2021-10-25].
  3. ↑ Pieniński Park Narodowy. Pieniny polskie i słowackie. Mapa 1:20 000, Kraków: Wyd. Kartograficzne Polkart, lipiec 2006, s. 1, ISBN 83-87873-07-1.
  4. ↑ Kazimierz Zarzycki, Roman Marcinek, Sławomir Wróbel, Pieniński Park Narodowy, Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2003, s. 65–76, ISBN 83-7073-288-7.
  5. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
  6. ↑ Grzegorz Vončina, Adam Stebel, Materiały do flory mchów (Bryophyta) pienińskiego pasa skałkowego (Karpaty Zachodnie), „Pieniny. Przyroda i człowiek”, 14, 2016, s. 79–89.
Panorama Pienin Właściwych z szosy w Sromowcach Wyżnych. Zamczysko po lewej stronie
Panorama Pienin Właściwych z szosy w Sromowcach Wyżnych. Zamczysko po lewej stronie