Xerolirion divaricata

Xerolirion divaricata
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Rodzaj

Xerolirion

Gatunek

Xerolirion divaricata

Nazwa systematyczna
Xerolirion divaricata A.S.George
Fl. Australia 46: 230 (1986)[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Xerolirion divaricata A.S. George – gatunek rośliny z monotypowego rodzaju Xerolirion A.S. George z rodziny szparagowatych. Występuje endemicznie w południowo-zachodniej Australii[3], gdzie występuje w siedliskach suchych, w piaskach i na wychodniach skał granitowych i laterytowych, na obszarze między miastami Morawa i Southern Cross[4].

Nazwa naukowa pochodzi od greckich słów ξηρός (ksiros – suchy) i λυρίων (lirion – lilia), odnosząc się do siedliska tych roślin. Epitet gatunkowy po łacinie oznacza „rozwidlona”[4].

Morfologia

Kwiat

Wieloletnia, kłączowa, dwupienna roślina zielna o wysokości do 40 cm, tworząca kępy. Łodyga wzniesiona, rozwidlona[4]. Liście naprzemianległe, siedzące[5], krótkotrwałe, równowąskie, drobne, o długości 3–5 mm, tępe lub ostre, u nasady tworzące pochwę z szeroko błonkowatymi brzegami[4]. Kwiatostany męskie zredukowane, wierzchotkowe, składające się z od 1 do 3 kwiatów; kwiaty żeńskie pojedyncze[4]. Kwitnie od lipca do sierpnia[6]. Okwiat mały, biały[4]. Listki okwiatu długości 2–4 mm[4], u nasady krótko zrośnięte, trwałe[5]. Sześć pręcików osadzonych u nasady listków okwiatu[4]. Nitki wolne; pylniki podługowate, skierowane do wewnątrz, osadzone grzbietowo, pękające przez podłużne szczeliny[5]. Zalążnia mała, jajowata, trójkomorowa, mniej więcej trójwrębna, z 1 zalążkiem w każdej komorze; szyjka słupka krótka, gruba, zwężająca się do wierzchołka, zakończona trójwrębnym znamieniem[5]. Owocem są kulistawe torebki, zawierające od 1 do 3 żółtawych, odwrotnie jajowatych nasion[5].

Gatunek blisko spokrewniony z rodzajem lomandra, od którego różni się zredukowanym kwiatostanem, rozgałęzionym pokrojem[4], rozwidloną łodygą i krótkotrwałymi liśćmi[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna
Gatunek należy do monotypowego rodzaju Xerolirion, należącego do plemienia Lomandreae w podrodzinie Lomandroideae w obrębie rodziny szparagowatych (Asparagaceae)[7][2]. Historycznie zaliczany do rodziny złotogłowowatych[4] i Lomandraceae[5]. Analizy molekularne wskazują na zagnieżdżenie tego taksonu w obrębie rodzaju Lomandra[8].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).
  3. ↑ a b Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-10-15]. (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g h i j Alexander S. George (red.): Flora of Australia. T. 46: Iridaceae to Dioscoreaceae. Canberra: Australian Government Publishing Service, 1986, s. 229-230. ISBN 0-644-04356-3.
  5. ↑ a b c d e f g Conran J.G.: Lomandraceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons: Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 361. DOI: 10.1007/978-3-662-03533-7. ISBN 978-3-662-03533-7. (ang.).
  6. ↑ Florabase — the Western Australian Flora. Western Australia Herbarium. [dostęp 2021-10-15]. (ang.).
  7. ↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2021-10-15]. (ang.).
  8. ↑ Bee F. Gunn, Daniel J. Murphy, Neville G. Walsh, John G. Conran, J. Chris Pires, Terry D. Macfarlane, Joanne L. Birch. Evolution of Lomandroideae: Multiple origins of polyploidy and biome occupancy in Australia. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 149, 2020. DOI: 10.1016/j.ympev.2020.106836.