Xenicus

Xenicus[1]
G.R. Gray, 1855[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – łazik zaroślowy (X. longipes)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

barglikowce

Rodzina

bargliki

Rodzaj

Xenicus

Typ nomenklatoryczny

Motacilla longipes J.F. Gmelin, 1789

Synonimy
Gatunki

3 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Xenicusrodzaj ptaków z rodziny barglików (Acanthisittidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Nowej Zelandii[5].

Morfologia

Długość ciała 9–10 cm; masa ciała 16–20 g[5].

Systematyka

Etymologia

  • Xenicus: gr. ξενικος xenikos „inny, obcy”, od ξενος xenos „nieznajomy”. Bardzo rzadki, być może obecnie wymarły łazik zaroślowy pierwotnie uważany był za dziwaczną gajówkę[6].
  • Xenicornis: rodzaj Xenicus G.R. Gray, 1855 (łazik); gr. ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[7]. Gatunek typowy: Xenicus gilviventris von Pelzeln, 1867.
  • Pachyplichas: gr. παχυς pakhus „tłusty, gruby”; πλιχας plikhas, πλιχαδος plikhados „udo”[8]. Gatunek typowy: †Pachyplichas yaldwyni Millener, 1988.

Podział systematyczny

Z analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Mitchella i współpracowników (2016) wynika, że gatunki te nie tworzą kladu, do którego nie należałby także wymarły gatunek opisany jako Pachyplichas yaldwyni. Na tej podstawie autorzy synonimizują rodzaje Xenicus i Pachyplichas, przenosząc jednocześnie gatunek P. yaldwyni do rodzaju Xenicus[9]. W takim ujęciu do rodzaju należą następujące gatunki[10]:

Przypisy

  1. Xenicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. G.R. Gray: Catalogue of the genera and subgenera of birds contained in the British museum. London: Printed by order of the Trustees, 1855, s. 31. (ang.).
  3. G.M. Mathews & T. Iredale. Descriptions of new genera of birds:—Zecoturnix, Stictapteryx, Syporallus, Xenicornis, and Bulleria. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 46, s. 76, 1926. (ang.). 
  4. P.R. Millener. Contributions to New Zealand's Late Quaternary avifauna. 1: Pachyplichas, a new genus of wren (Aves: Acanthisittidae), with two new species. „Journal of the Royal Society of New Zealand”. 18 (4), s. 387, 1988. DOI: 10.1080/03036758.1988.10426464. (ang.). 
  5. a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: New Zealand Wrens (Acanthisittidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.acanth1.01. [dostęp 2020-10-26]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  6. Xenicus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-02] (ang.).
  7. Xenicornis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-02] (ang.).
  8. Pachyplichas, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-02] (ang.).
  9. K.J. Mitchell, J.R. Wood, B. Llamas, P.A. McLenachan, O. Kardailsky, R.P. Scofield, T.H. Worthy & A. Cooper. Ancient mitochondrial genomes clarify the evolutionary history of New Zealand’s enigmatic acanthisittid wrens. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 102, s. 295–304, 2016. DOI: 10.1016/j.ympev.2016.05.038. (ang.). 
  10. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Acanthisittidae - bargliki - Rockwrens and Bushwrens (wersja: 2017-03-17). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-26].