Władysław Sala

Grób Władysława Sali na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie

Władysław Sala (ur. 5 czerwca 1904 w Krzyszkowicach, zm. 4 grudnia 2000 w Warszawie) – polski nauczyciel, działacz społeczny i badacz postaw młodzieży międzywojennej na Śląsku[1].

Urodził się w licznej chłopskiej rodzinie pod Myślenicami. Jego rodzicami byli Jakub i Wiktoria. Po ukończeniu szkoły w 1924 roku został nauczycielem w Bogucicach. Związał się z sanacją, będąc na jej społecznym, lewicowym skrzydle, odwołującym się do twórczości Żeromskiego[2].

W czasie wielkiego kryzysu zakładał w Katowicach świetlice dla bezrobotnej młodzieży i przyczynił się do założenia spółdzielni bezrobotnych stolarzy o nazwie „W imię człowieczeństwa”. W 1933 roku został twórcą i prezesem Oddziałów Młodzieży Powstańczej[3].

W 1935 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie został dyrektorem Instytutu Mokotowskiego[4], zakładu opiekuńczo-wychowawczego o wieloletniej tradycji dla chłopców. Jego żona Janina pracowała w Instytucie jako intendentka.

Podczas II wojny światowej współuczestniczył w uratowaniu pięciuset Żydów z warszawskiego getta. Instytut uzyskał zgodę na zatrudnianie mieszkańców getta w swoim gospodarstwie rolnym. Sala codziennie transportował kilkudziesięciu ludzi z getta, jednak formalnie kwitował odbiór tylko dwudziestu, którzy po zakończeniu pracy byli odwożeni z powrotem. Za każdą osobę, której obecność nie była oficjalnie zarejestrowana płacił 5 zł. Osoby te, wyprowadzone z getta początkowo znajdowały schronienie w gospodarstwie Instytutu, następnie, zaś bezpieczne miejsca po tzw. aryjskiej stronie, co umożliwiło im przetrwanie okresu wojny[5].

W Powstaniu Warszawskim był członkiem V Obwodu (Mokotów) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej. Służył w Grupie Artyleryjskiej „Granat” w stopniu starszego ogniomistrza[6].

W swojej twórczości naukowej i publicystyce zajmował się analizą sytuacji młodzieży śląskiej[7]j, patriotycznym jej wychowaniem[8], publikował również materiały z okresu Powstaniach Śląskich[9].

Jest pochowany na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie[10].

Za swoje zasługi 1 stycznia 1984 roku zostali wraz z żoną uhonorowani tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Przypisy

  1. ↑ Dariusz Zalega, Władysław Sala - zapamiętajcie to nazwisko. Katowiczanin, który ratował Żydów z getta [online], Ślązag.pl [dostęp 2024-03-10].
  2. ↑ Jan Cofałka, Ślązacy w Warszawie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2008, ISBN 978-83-7383-330-2 [dostęp 2024-03-13].
  3. ↑ Oddział Młodzieży Powstańczej Bogucice i nn. (Encyklopedia Katowic). mhk.katowice.pl. [dostęp 2024-03-10]. (pol.).
  4. ↑ Wiśniewski H., Kamień w Instytucie Mokotowskim w Warszawie (ul. Ksawerów 13) [online], Wirtualny sztetl, 22 listopada 2012 [dostęp 2024-03-10].
  5. ↑ Paulina Berczyńska, Klara Jackl, Historia pomocy - Rodzina Salów [online], Polin, listopad 2016 [dostęp 2024-03-10].
  6. ↑ Powstańcze Biogramy - Władysław Sala [online], www.1944.pl [dostęp 2024-03-10] (pol.).
  7. ↑ Władysław Sala, Antoni Gładysz, Młodzież robotnicza na Górnym Śląsku: rok 1937 - próba raportu, Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1988, ISBN 978-83-7008-069-3 [dostęp 2024-03-10].
  8. ↑ Władysław Sala, O wychowanie obywatelskie młodzieży śląskiej :, 1934 [dostęp 2024-03-10] (pol.).
  9. ↑ Władysław Sala, Teodor Musioł, Marek Wosiński, Do powstańców śląskich młodych zaciągają: wspomnienia, materiały, notatki, Katowice: "Śląsk", 1982, ISBN 978-83-216-0290-5 [dostęp 2024-03-10].
  10. ↑ Władysław Sala (1904-2000) - Find a Grave... [online], www.findagrave.com [dostęp 2024-03-10] (ang.).

Read other articles:

Korea Selatan

Republik Korea대한민국code: ko is deprecated  (Korea)Daehanminguk (RR) Bendera Lambang Semboyan: 홍익인간 (弘益人間) Hongik Ingan (Pengabdian pada kesejahteraan manusia)[1]Lagu kebangsaan:  애국가 (Korea) 愛國歌 (Hanja) Aegukga (Himne Patriotik Korea Selatan) Cap nasional:Perlihatkan BumiPerlihatkan peta BenderaArea yang dikendalikan oleh Korea Selatan ditampilkan dalam warna hijau gelap sedangkan wilayah yang diklaim tetapi tidak dikontrol ditamp...

 

The Idolmaster 2

2011 Japanese simulation video game 2011 video gameThe Idolmaster 2Limited edition cover art of the Xbox 360 versionDeveloper(s)Bandai Namco GamesPublisher(s)Bandai Namco GamesDirector(s)Akihiro IshiharaMasataka KatōProducer(s)Yōzō SakagamiSeriesThe IdolmasterPlatform(s)PlayStation 3, Xbox 360ReleaseXbox 360: JP: February 24, 2011 JP: August 2, 2012 (Platinum Collection) PlayStation 3: JP: October 27, 2011 JP: August 2, 2012 (The Best)Genre(s)Raising simulation, RhythmMode(s)Single player ...

 

Keamanan pangan

Artikel ini membutuhkan rujukan tambahan agar kualitasnya dapat dipastikan. Mohon bantu kami mengembangkan artikel ini dengan cara menambahkan rujukan ke sumber tepercaya. Pernyataan tak bersumber bisa saja dipertentangkan dan dihapus.Cari sumber: Keamanan pangan – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Artikel ini bukan mengenai ketahanan pangan. Laboratorium FDA sedang menguji keberadaan mikroorganisme pada makanan laut Dalam Undang-Undang...

Gianni Brera

Gianni Brera Gianni Brera, all'anagrafe Giovanni Luigi Brera (San Zenone al Po, 8 settembre 1919 – Codogno, 19 dicembre 1992), è stato un giornalista e scrittore italiano. Grazie alla sua inventiva e alla sua padronanza della lingua italiana ha lasciato una profonda impronta sul giornalismo sportivo italiano del XX secolo, con un lascito di numerosi neologismi da lui introdotti e accolti nell'uso del linguaggio calcistico.[1] Indice 1 Biografia 2 L'ideologia calcistica e le polemic...

 

Design rationale

A decision based design structure, which spans the areas of engineering design, design rationale and decision analysis Information mapping Topics and fields Business decision mapping Data visualization Graphic communication Infographics Information design Knowledge visualization Mental model Morphological analysis Ontology (information science) Schema (psychology) Visual analytics Visual language Node–link approaches Argument map Cladistics Cognitive map Concept lattice Concept map Conceptu...

 

Siantar Marihat, Pematangsiantar

Untuk kegunaan lain, lihat Siantar (disambiguasi). Siantar MarihatKecamatanKantor Kecamatan Siantar MarihatPeta lokasi Kecamatan Siantar MarihatNegara IndonesiaProvinsiSumatera UtaraKotaPematangsiantarPemerintahan • CamatAhmad Yani Damanik, S.SosPopulasi • Total30,709 jiwa (2.000) jiwaKode Kemendagri12.72.05 Kode BPS1273010 Luas25,83 km²Desa/kelurahan7 Siantar Marihat adalah sebuah kecamatan di Kota Pematangsiantar, Sumatera Utara, Indonesia. Administratif Pembag...

Élections législatives de 2007 dans le Finistère

2002 2012 Élections législatives de 2007 dans le Finistère 8 sièges de députés à l'Assemblée nationale 10 et 17 juin 2007 Corps électoral et résultats Inscrits 669 618 Votants au 1er tour 440 390   65,77 %  2,3 Votes exprimés au 1er tour 434 359 Votants au 2d tour 444 191   66,34 % Votes exprimés au 2d tour 433 563 Majorité présidentielle Liste Union pour un mouvement populaireNouveau centreMouvement pour la FranceDivers dro...

 

Kabupaten Lampung Timur

Untuk kegunaan lain, lihat Lampung (disambiguasi). Kabupaten Lampung TimurKabupatenTranskripsi bahasa daerah • Aksara Lampung • Jawaꦭꦩ꧀ꦥꦸꦁꦠꦶꦩꦸꦂDari atas, kiri ke kanan; Kantor Bupati Lampung Timur, Islamic Centre Sukadana, Gajah Sumatra di Taman Nasional Way Kambas LambangMotto: Bumei tuwah pepadan(Lampung Pepadun) Daerah yang memberikan kemakmuranPetaKabupaten Lampung TimurPetaTampilkan peta SumatraKabupaten Lampung TimurKabupaten Lampu...

 

CS Minerul Motru

Romanian football club Football clubMinerul MotruFull nameClubul Sportiv Minerul MotruNickname(s)Minerii (The Miners)Alb-Negrii (The White and Blacks)Short nameMinerulFounded1962; 62 years ago (1962)as Minerul Horăști2021; 3 years ago (2021) (refounded)GroundMinerulCapacity5,000OwnerMotru MunicipalityChairmanMihai CernicaManagerOvidiu ZamtaLeagueLiga IV2022–23Liga IV, Gorj County, 6th of 12 Home colours Away colours Third colours Clubul Sportiv Minerul ...

2005 Infiniti Pro Series

2005 Infiniti Pro Series seasonInfiniti Pro SeriesSeasonRaces14Start dateMarch 6End dateOctober 16AwardsDrivers' champion Wade CunninghamTeams' champion Brian Stewart RacingRookie of the Year Wade Cunningham← 20042006 →Champion Wade Cunningham at St. PetersburgInfiniti Pro Series logo. The 2005 Menards Infiniti Pro Series was the fourth season of the series under the Indy Racing League ownership, and the 20th in Indy NXT combined history, as officially recognized by Indy...

 

Kesultanan Soppeng

Artikel ini perlu diwikifikasi agar memenuhi standar kualitas Wikipedia. Anda dapat memberikan bantuan berupa penambahan pranala dalam, atau dengan merapikan tata letak dari artikel ini. Untuk keterangan lebih lanjut, klik [tampil] di bagian kanan. Mengganti markah HTML dengan markah wiki bila dimungkinkan. Tambahkan pranala wiki. Bila dirasa perlu, buatlah pautan ke artikel wiki lainnya dengan cara menambahkan [[ dan ]] pada kata yang bersangkutan (lihat WP:LINK untuk keterangan lebih lanjut...

 

Daftar kota menurut PDB

artikel ini perlu dirapikan agar memenuhi standar Wikipedia. Tidak ada alasan yang diberikan. Silakan kembangkan artikel ini semampu Anda. Merapikan artikel dapat dilakukan dengan wikifikasi atau membagi artikel ke paragraf-paragraf. Jika sudah dirapikan, silakan hapus templat ini. (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) Berikut adalah daftar wilayah urban menurut Produk Domestik Bruto (PDB) tahun 2005 dan 2020, mengukur kekuatan ekonomi suatu wilayah urban (kekaya...

Guamo language

Extinct language of Venezuela GuamoGuamoteyNative tosouthern VenezuelaRegionApure, Barinas, Guárico, and PortuguesaExtinct(date missing)Language familyGuamo–Chapakuran? GuamoLanguage codesISO 639-3None (mis)Linguist Listqax San José dialect qao Santa Rosa dialectGlottologguam1236 Guamo (a.k.a. Wamo or Guamotey) is an extinct language of Venezuela. Kaufman (1990) finds a connection with the Chapacuran languages convincing. Varieties Varieties that may have been dialects or closel...

 

Stephen Hunt

Stephen Hunt Stephen Hunt bersama IrlandiaInformasi pribadiNama lengkap Stephen Patrick HuntTanggal lahir 1 Agustus 1981 (umur 42)Tempat lahir Waterford, IrelandTinggi 1,72 m (5 ft 7+1⁄2 in) [1]Posisi bermain Gelandang SayapInformasi klubKlub saat ini Ipswich TownNomor 12Karier junior Crystal PalaceKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)1999–2001 Crystal Palace 3 (0)2001–2005 Brentford 136 (25)2005–2009 Reading 156 (17)2009–2010 Hull City 27 (6)2010–2...

 

Subcontrabass saxophone

Largest low pitched instrument in the saxophone family Subcontrabass saxophoneWoodwind instrumentClassification Single-reedHornbostel–Sachs classification422.212-71(Single-reed aerophone with keys)Inventor(s)Adolphe SaxDevelopedConceived as part of Sax's 1846 patent; first playable instrument built by J’Élle Stainer in 2010Playing range Subcontrabass saxophone in B♭ sounds three octaves and a major second lower than written.Related instruments Sizes:SoprilloSopraninoSopranoAltoTenorBar...

Whit Tuesday

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Whit Tuesday – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2020) (Learn how and when to remove this message) Whit TuesdayThe dancing procession of Echternach which takes place annually on Whit Tuesday in Echternach, Luxembourg.Also calledPentecost T...

 

Piala Liga Inggris 2006–2007

Piala Liga Inggris 2006–20072006–07 Football League CupNegara Inggris WalesTanggal penyelenggaraan21 Agustus 2006 s.d. 25 Februari 2007Jumlah peserta92Juara bertahanManchester UnitedJuaraChelsea(gelar ke-4)Tempat keduaArsenalPencetak gol terbanyakJermaine EasterJúlio Baptista(6 gol)← 2005–2006 2007–2008 → Piala Liga Inggris 2006–2007 adalah edisi ke-47 penyelenggaraan Piala Liga Inggris, sebuah kompetisi dengan sistem gugur untuk 92 tim terbaik di Inggris. Edisi ini d...

 

Muhammad V of Kelantan

Yang di-Pertuan Agong from 2016 to 2019 Muhammad V محمد ٥Muhammad V in 2017Yang di-Pertuan Agong XVReign13 December 2016 – 6 January 2019Installation24 April 2017PredecessorAbdul HalimSuccessorAbdullahSultan of KelantanReign13 September 2010 – presentPredecessorIsmail PetraHeir presumptiveTengku Muhammad Fa-iz Petra (2010–2024) Tengku Muhammad Fakhry Petra (since 2024)BornTengku Muhammad Faris Petra bin Tengku Ismail Petra (1969-10-06) 6 October 1969 (age 54)[fn 1]Kota...

Volvo S40

Swedish series of compact cars For the Volvo V40 hatchback sold from 2012, see Volvo V40 (P1). Volvo S4 redirects here. Not to be confused with Audi S4. Motor vehicle Volvo S40OverviewManufacturerVolvo CarsProduction1995–2012 (1,026,401 produced)(S40: 602,910 produced)(V40 (1995–2004): 423,491 produced)Body and chassisClassSubcompact executive car/Small family car (C)[1][2]LayoutFront-engine, front-wheel-drive or four-wheel-drive[nb 1]ChronologyPredecessorVolvo 440...

 

Liberal Democratic Party of the Soviet Union

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Liberal Democratic Party of the Soviet Union – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2011) (Lear...