PROFILPELAJAR.COM

Wybory generalne w Tunezji w 2009 roku – wybory prezydenckie oraz wybory do Izby Deputowanych, niższej izby parlamentu Tunezji, przeprowadzone 25 października 2009. Zwycięstwo w wyborach z niemalże 90-procentowym poparciem odniósł urzędujący prezydent Zin Al-Abidin Ben Ali, a jego partia zdobyła większość miejsc w parlamencie.

Sytuacja polityczna i organizacja wyborów

Tunezja od 1987 rządzona jest przez prezydenta Zin Al-Abidina Ben Alego, stojącego na czele Zgromadzenia Demokratyczno-Konstytucyjnego (RCD, Rassemblement Constitutionel Démocratique). Opozycja nie odgrywa znaczącej roli na scenie politycznej, jest słaba i rozdrobniona, a swobody polityczne w kraju są ograniczone. Ben Ali był jedynym kandydatem w wyborach prezydenckich w 1989 oraz w 1994. Wygrał również pierwsze pluralistyczne wybory w 1999. Referendum z maja 2002, które wprowadziło do konstytucji przepis o nieograniczonej reelekcji prezydenta, pozwoliło mu na udział i zwycięstwo w kolejnych wyborach w 2004. Według oficjalnych wyników uzyskał w nich 94,4% głosów. 30 lipca 2008, na kongresie RCD, Ben Ali ogłosił swój start w piątych z rzędu wyborach prezydenckich, w których uważany jest za głównego faworyta^[1]^[2].

W sierpniu 2009 Nadżib Szebbi, przywódca Postępowej Partii Demokratycznej (PDP, Parti démocrate progressiste), uważany za głównego lidera opozycji, zrezygnował ze startu w wyborach w proteście przeciwko procesowi wyborczemu, któremu zarzucił brak "minimum wolności, praworządności i przejrzystości". 24 września 2009 udział w wyborach ogłosił sekretarz generalny Demokratycznego Forum na rzecz Pracy i Wolności (FDTL, Forum démocratique pour le travail et les libertés), Mustapha Ben Jaafar. Jednak ostatecznie nie mógł w nich wystartować, z powodu uchwalonego przez parlament kilka dni później prawa zezwalającego na start w wyborach prezydenckich tylko kandydatom zajmującym od co najmniej dwóch lat stanowisko przewodniczącego swojej partii politycznej. Ben Jafaar tymczasem stał na czele FDTL od maja 2009^[2].

1 października 2009 komisja wyborcza opublikowała ostateczną listę kandydatów dopuszczonych do udziału w wyborach. Znalazły się na niej 4 osoby: prezydent Ben Ali, Ahmed Ibrahim, przewodniczący opozycyjnego Ruchu Ettajdid (Mouvement Ettajdid), Mohamed Bouchiha z Partii Jedności Ludowej (PUP, Parti de l'Unité Populaire) oraz Ahmed Inoubli z Unii Demokratycznych Unionistów (UDU, Union Démocratique Unioniste). Spośród trzech rywali prezydenta, tylko Ibrahim uważany jest za rzeczywistego przedstawiciela środowiska opozycyjnego. Bouchiha oraz Inoubli postrzegani są jako kandydaci prorządowi^[2]^[3].

Do udziału w wyborach uprawnionych było ok. 5,2 mln obywateli. Przy okazji ich organizacji obniżone zostało czynne prawo wyborcze z 20 do 18 lat^[4].

Kampania wyborcza

Od 11 do 23 października 2009 w Tunezji trwała kampania wyborcza^[5]. W jej trakcie, prezydent Ben Ali obiecywał redukcję bezrobocia, poprawę warunków pracy i 40-procentowy wzrost dochodów państwa w przeliczeniu na mieszkańca. Zobowiązał się do większej demokratyzacji kraju, wspierania przez państwo partii politycznych, prasy i mediów^[6]. Zadeklarował również podejmowanie działań na rzecz wzmocnienia lokalnej demokracji oraz partnerstwa pomiędzy państwem i organizacjami obywatelskimi^[7]. Swój program wyborczy zawarł w 24 punktach, a streścił w wyborczym haśle "Razem, by sprostać wyzwaniom"^[7].

Główny kandydat opozycyjny, Amhed Ibrahim, zobowiązał się do zapewnienia pełnej przejrzystości w zarządzaniu krajową gospodarką oraz reformy podatkowej mającej polepszyć sytuację materialną pracowników i klasy średniej. Za cel postawił sobie także zmniejszenie bezrobocia, reformę edukacji i "przywrócenie wolności" Tunezji. Zaapelował o zerwanie z autorytaryzmem, nepotyzmem i nierównością w podziale dóbr. Kandydaturę Ibrahima poparła opozycja partia FDTL. Natomiast Postępowa Partia Demokratyczna (PDP) zapowiedziała bojkot wyborów, zarówno prezydenckich jak i parlamentarnych^[7].

Mohamed Buchiha w swoim programie wyborczym wezwał do stworzenia systemu demokratycznego z zachowaniem większej równowagi między władzą ustawodawczą i wykonawczą, zwiększenia znaczenia władz regionalnych i miejskich, ustanowienia niezależnego sądownictwa i bardziej przejrzystego procesu wyborczego. Ahmed Inoubli zaapelował o dokonanie reformy prawa wyborczego i wprowadzenie systemu większościowego oraz poszerzenie roli i uprawnień parlamentu^[7].

Wyniki wyborów

Wybory prezydenckie, zdecydowaną większością prawie 90% głosów, wygrał prezydent Ben Ali. Jego partia zdobyła natomiast 116 spośród 214 miejsc w Izbie Deputowanych^[8].

Wyniki wyborów prezydenckich

Kandydat - Partia polityczna		Liczba głosow	%
	Zin Al-Abidin Ben Ali (RCD)	4 238 711	89,62%
	Mohamed Bouchiha (PUP)	236 955	5,01%
	Ahmed Inoubli (UDU)	176 726	3,80%
	Ahmed Ibrahim (Ruch Ettajdid)	74 257	1,57%
Razem		4 737 367 (89,45%)	100%
Źródło:^[9]

Wyniki wyborów parlamentarnych

Partia polityczna		Liczba głosów	%	+/–	Liczba mandatów	+/–
	Zgromadzenie Demokratyczno-Konstytucyjne (Rassemblement constitutionnel démocratique)	3 754 559	84,59%		161	+9
	Ruch Demokratów Socjalistów (Mouvement des démocrates socialistes)	205 374	4,63%		16	+2
	Partia Jedności Ludowej (Parti de l'unité populaire)	150 639	3,39%		12	+1
	Unia Demokratycznych Unionistów (Union démocratique unioniste)	113 773	2,56%		9	+2
	Partia Socjalliberalna (Parti social-libéral)	99 468	2,24%		8	+6
	Partia Zielonych na rzecz Postępu (Parti des verts pour le progrès)	74 185	1,67%		6	+6
	Ruch Ettajdid (Mouvement Ettajdid)	22 206	0,50%		2	-1
	Pozostałe partie i listy	18 293	0,41%		0	0
	Razem	4 447 388 (89,40%)	100%	-	214	+25
Źródło:^[9]

Przypisy

↑ Tunisian president to seek re-election. IOL News, 30 lipca 2008. [dostęp 2009-10-22]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Ben Ali, in office since 1987, wants new term. Angus Reid Global Monitor. [dostęp 2009-10-22]. (ang.).
↑ Tunisian presidential elections list published. Earth Times, 1 października 2009. [dostęp 2009-10-22]. (ang.).
↑ Tunisians vote in presidential election with no expectation of surprise. France24, 25 października 2009. [dostęp 2009-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-28)]. (ang.).
↑ Elections timeline. Presidential and Legislative Elections in Tunisia 2009. [dostęp 2009-10-26].
↑ Tunisia's president on course to win re-election. Reuters, 22 października 2009. [dostęp 2009-10-22]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Tunisian presidential candidates face tough race against Ben Ali. Magharebia, 15 października 2009. [dostęp 2009-10-22]. (ang.).
↑ Final results grant President Ben Ali a fifth term. France24, 26 października 2009. [dostęp 2009-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-28)]. (ang.).
↑ ^a ^b Final results of presidential and legislative elections. Presidential and Legislative Elections in Tunisia, 26 października 2009. [dostęp 2009-10-26]. (ang.).