Wodzirej – polski film obyczajowy z 1977 roku w reżyserii Feliksa Falka, nakręcony według autorskiego scenariusza. Film zaliczany do nurtu kina moralnego niepokoju przedstawia losy Lutka Danielaka (Jerzy Stuhr), wodzireja znajdującego się na dalekim miejscu w hierarchii konferansjerów, który pragnie przyśpieszyć swoją karierę, posługując się szantażem, donosicielstwem oraz innymi nieetycznymi działaniami.

Wodzirej został nagrodzony Złotym Gronem na festiwalu Lubuskie Lato Filmowe, a Falk wespół ze Stuhrem oraz operatorem Edwardem Kłosińskim otrzymali na tym samym festiwalu nagrodę Don Kichot. Jerzy Stuhr za tę rolę został również nagrodzony na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago.

Bohaterem Wodzireja jest Lutek Danielak, znajdujący się na dalekim miejscu w hierarchii wodzirejów-konferansjerów w wojewódzkim oddziale Estrady. Do jego codziennych zadań należy między innymi obsługa przyjęć dla dzieci i rencistów oraz zabaw szkolnych. Nie mając własnego mieszkania, rezyduje w wynajętym pokoju u kolegi z pracy, Romka. Z zawiści wobec wyższych hierarchią kolegów postanawia ubiegać się o prowadzenie prestiżowego balu, który organizowany jest na okoliczność otwarcia hotelu „Lux”. Pomoc obiecuje Lutkowi dyrektor Wydziału Kultury, jednak aspirujący wodzirej próbuje wygryźć starszych konkurentów: Sikorę, Majera, Lasotę oraz Myśliwca. Do metod, jakie wdraża, należy składanie anonimowych donosów, szantażowanie konkurentów, zdrada wobec przyjaciół, a nawet świadczenie usług seksualnych. Stopniowo Danielak pogrąża kolejnych konkurentów, w tym Romka, który miał zapewnioną pracę konferansjera. Ostatecznie Lutek Danielak otrzymuje zadanie poprowadzenia wymarzonego balu nie dzięki swoim działaniom, lecz dzięki wstawiennictwu dyrektora, który dotrzymał słowa zgodnie z obietnicą daną Danielakowi. Pełen entuzjazmu Lutek markotnieje, gdy Romek, dowiedziawszy się o makiawelicznych działaniach współlokatora, publicznie, podczas trwającej imprezy, uderza go pięścią w twarz^[1].

Reżyser filmu, Feliks Falk, tłumaczył dobór głównej roli aktorskiej następująco:

Decydując się na Jerzego Stuhra, postawi­łem na autentyzm i intensywność. Stuhr bowiem ma niezwykły dar (większy, wy­daje mi się, niż inni aktorzy) przekazywania autentycznej prawdy. Nie tracąc nic ze swojej osobowości, łatwo przeistacza się w inne postacie i identyfikuje się z nimi. Wodzirej bez Stuhra na pewno zostałby pozbawiony pewnej wiarygodności. A tym­czasem chodziło mi o to, żeby świat przed­stawiony w filmie był światem prawdziwym, dotykalnym, który wszyscy znają, a bohater – chociaż w swoich cechach przerysowany i wynaturzony – to jednak prawdopodob­ny. I Stuhr to zadanie znakomicie spełnił^[2].

Zdjęcia plenerowe zrealizowano w Krakowie (ul. Wielopole, hala Wisły, Dębniki, hotel Cracovia)^[3].

Aleksander Jackiewicz wyraził pozytywną opinię o Wodzireju, gdyż jego zdaniem „Pokazuje on [...] biednych ludzi, skołatanych, goniących za groszem i jakimś sukcesem. Bo już świat, w którym działają jest tandetny [...]. Ale żeby przebić się przez ten świat, trzeba mieć wilcze zęby”^[4]. Zdaniem Ryszarda Koniczka Wodzirej stanowił „ogromny krok naprzód młodego reżysera, jak gdyby ponowne narodziny artystycznej osobowości. Nieskrępowanej, otwartej na rzeczywistość, a jednocześnie zadziwiająco sprawnej profesjonalnie”^[5]. Bolesław Michałek zauważał, że film Falka „nie jest subtelny i nie miał w zamierzeniu takim być, w przeciwieństwie do W środku lata tego samego reżysera. Lecz film jest znakomicie skonstruowany, a aktorstwo Jerzego Stuhra – znakomite”^[6].

• Wodzirej w bazie filmpolski.pl
• Wodzirej w bazie IMDb (ang.)
• Wodzirej w bazie Filmweb
• Zdjęcia z filmu Wodzirej w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”