Wednesday (serial telewizyjny)

Wednesday
Ilustracja
Logo serialu
Gatunek

kryminał, fantasy, komedia grozy

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Oryginalny język

angielski

Twórcy

Alfred Gough
Miles Millar

Główne role

zobacz

Muzyka tytułowa

Danny Elfman

Liczba odcinków

8

Liczba serii

1

Produkcja
Produkcja

Carmen Pepelea

Produkcja wykonawcza

Alfred Gough
Miles Millar
Tim Burton
Steve Stark
Andrew Mittman
Gail Berman
Kayla Alpert
Jonathan Glickman
Tommy Harper
Kevin Lafferty
Kevin Miserocchi
Jenna Ortega

Reżyseria

Tim Burton
James Marshall
Gandja Monteiro

Scenariusz

Alfred Gough
Miles Millar

Narracja

Jenna Ortega

Muzyka

Danny Elfman
Chris Bacon

Zdjęcia

David Lanzenberg
Stephan Pehrsson

Montaż

Jay Prychidny
Ana Yavari
Paul Day

Wytwórnia

MGM Worldwide Television and Digital Distribution
Netflix

Czas trwania odcinka

46–57 minut

Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji

Stany Zjednoczone

Data premiery

16 listopada 2022

Stacja telewizyjna

Netflix

Pierwsza emisja

23 listopada 2022

Lata emisji

od 2022

Status

trwający

Format obrazu

16:9

Chronologia
Powiązane

Rodzina Addamsów

Strona internetowa

Wednesdayamerykański serial telewizyjny, kryminał fantasy z elementami komedii grozy, bazujący na postaciach stworzonych przez Charlesa Addamsa. Producentami są Alfred Gough i Miles Millar, w rolach głównych wystąpili m.in. Jenna Ortega, Gwendoline Christie, Riki Lindhome, Jamie McShane, Hunter Doohan, Percy Hynes White, Emma Myers, Christina Ricci, Catherina Zeta-Jones i Luis Guzmán. Cztery pierwsze odcinki wyreżyserował Tim Burton, pełniący także funkcję producenta wykonawczego. Fabuła koncentruje się na Wednesday Addams próbującej rozwiązać zagadkę morderstw, do jakich dochodzi w okolicy jej nowej szkoły.

Burton był głównym kandydatem do wyreżyserowania filmu Rodzina Addamsów (1991), związany był także z niezrealizowanym ostateczne filmem The Addams Family tworzonym w technice poklatkowej. W październiku 2020 poinformowano, że wyprodukuje serial telewizyjny osadzony w tym uniwersum, do którego prawa zakupił następnie Netflix. Jennę Ortegę zatrudniono po części ze względu na to, że jako Latynoska mogła oddać latynoskie pochodzenie postaci, które pomijano we wcześniejszych adaptacjach. Burton zaprosił do współpracy także Ricci, która wcieliła się w Wednesday w filmie z 1991 i jej kontynuacji, Rodzina Addamsów II (1993), powierzając jej rolę drugoplanową. Zdjęcia do pierwszej serii nagrywano w Rumunii od września 2021 do marca 2022.

Premiera pierwszej serii odbyła się 16 listopada 2022, a do dystrybucji na Netfliksie trafiła 23 listopada, spotykając się z w większości pozytywnym odbiorem ze strony recenzentów, chwalących przede wszystkim występ Ortegi. W ciągu trzech tygodni Wednesday stał się drugim najchętniej oglądanym anglojęzycznym serialem w historii platformy. Nominowana była do Złotych Globów jako najlepszy serial komediowy lub musical oraz za najlepszą aktorkę w takowym (Ortega). Zdobył cztery nagrody Emmy i nominacje dla najlepszego serialu komediowego oraz najlepszej aktorki w serialu komediowym. W styczniu 2023 Netflix zamówił produkcję drugiej serii.

Fabuła

Wednesday Addams wrzuca piranie do basenu szkolnego, by ukarać drużynę piłki wodnej, znęcającej się nad jej bratem, Pugsleym. Zostaje za to wyrzucona z liceum i otrzymuje sądowy nakaz uczęszczania na psychoterapię. Gomez i Morticia postanawiają przenieść ją do Akademii Nevermore – prywatnej uczelni dla nadprzyrodzonych istot i wyrzutków w Jericho, do której sami uczęszczali. Wednesday szybko popada w konflikt z dyrektorką szkoły, Larissą Weems, i odkrywa, że odziedziczyła po matce moce parapsychiczne, przez które doświadcza wizji. Postanawia wykorzystać je do rozwiązania serii zagadkowych morderstw, do jakich od pewnego czasu dochodzi w Jericho. Chociaż władze informują oficjalnie, że są to ataki niedźwiedzia, podejrzewają, że stoi za nimi któryś z uczniów Nevermore[1][2].

Obsada

Główna

  • Jenna Ortega jako Wednesday Addams
    • Ortega wciela się także w Goody Addams, żyjącą w XVII w. praprzodkinię Wednesday, którą ta widzi w wizjach[3]
    • Karina Váradi jako młoda Wednesday
  • Gwendoline Christie jako Larissa Weems (seria I) – zmiennokształtna dyrektor Akademii Nevermore, w czasach uczniowskich współlokatorka Morticii
    • Oliver Wickham jako młoda Larissa
  • Riki Lindhome jako doktor Valerie Kinbott (seria I) – terapeutka Wednesday
  • Jamie McShane jako Donovan Galpin (seria I; gościnnie w II) – szeryf Jericho, podejrzewający o morderstwa uczniów Nevermore
    • Ben Wilson jako młody Donovan
  • Hunter Doohan jako Tyler Galpin – barista w miejscowej kawiarni, syn Donovana, zakochany w Wednesday
  • Percy Hynes White jako Xavier Thorpe (seria I) – uczeń Akademii potrafiący ożywiać swoje obrazy, doświadczający wizji podczas snów
  • Emma Myers jako Enid Sinclair – wilkołak, współlokatorka Wednesday, próbująca ze wszelką cenę się z nią zaprzyjaźnić
  • Joy Sunday jako Bianca Barclay – uczennica, syrena, była dziewczyna Xaviera
  • Georgie Farmer jako Ajax Petropolus – uczeń, gorgona, zakochany w Enid
  • Naomi J. Ogawa jako Yoko Tanaka (seria I) – uczennica, wampirzyca
  • Christina Ricci jako Marilyn Thornhill / Laurel Gates (seria I) – nauczycielka botaniki, opiekunka akademika Wednesday, młodsza siostra Garretta
  • Moosa Mostafa jako Eugene Ottinger – uczeń potrafiący kontrolować pszczoły
  • Catherine Zeta-Jones jako Morticia Addams (seria II; gościnnie w I) – matka Wednesday, była uczennica Akademii Nevermore, władająca mocami parapsychicznymi
    • Gwen Jones jako młoda Morticia
  • Luis Guzmán jako Gomez Addams (seria II; gościnnie w I) – ojciec Wednesday, podejrzany o dokonanie morderstwa w czasach nauki w Nevermore
    • Lucius Hoyos jako młody Gomez
  • Isaac Ordonez jako Pugsley Addams (seria II; gościnnie w I) – młodszy brat Wednesday
  • Victor Dorobantu jako Rączka (seria II; drugoplanowa w I) – inteligentna odcięta dłoń, krewny Wednesday
  • Luyanda Unati Lewis-Nyawo jako Ritchie Santiago (seria II; drugoplanowa w I) – zastępca szeryfa Galpina
  • Steve Buscemi jako Barry Dort (seria II) – nowy dyrektor Akademii Nevermore
  • Billie Piper jako Capri (seria II)
  • Evie Templeton (seria II)
  • Owen Painter (seria II)
  • Noah Taylor (seria II)

Drugoplanowa

  • Tommie Earl Jenkins jako Noble Walker (seria 1) – burmistrz Jericha, dawniej szeryf
    • Ismail Kesu jako młody Noble
  • Iman Marson jako Lucas Walker (seria 1) – syn Noble’a, wraz z grupą znajomych dręczący Wednesday

Gościnna

Odcinki

Seria Odcinki Oryginalna emisja Stany Zjednoczone / Polska
Premiera serii Finał serii
1. 8 23 listopada 2022
2. 2025

Seria 1 (2022)

Nr Tytuł Tytuł polski

Reżyseria Scenariusz

1 Wednesday’s Child is Full of Woe
Najbardziej nieszczęśliwe dziecko[5]
Tim Burton Alfred Gough, Miles Millar
Wednesday trafia do Nevermore, gdzie rodzice potajemnie zostawiają mającego pilnować ją Rączkę. Wednesday zapoznaje się ze swoją współlokatorką, będącą jej całkowitym przeciwieństwem Enid, oraz pojedynkuje się w klubie szermierczym z nękającą Rowana Biancą – samozwańczą królową szkoły. Po zajęciach Xavier ratuje Wednesday przed spadającym na nią gargulcem. Podczas terapii dziewczyna wymyka z gabinetu doktor Kinbott i poznaje Tylera, który zgadza się pomóc jej uciec z Nevermore. Podczas dorocznego festynu Wednesday doświadcza wizji, w której widzi śmierć Rowana i rezygnuje z ucieczki, chcąc pomóc chłopakowi. Ten próbuje ją zabić, twierdząc, że będzie odpowiedzialna za zagładę Nevermore, ale sam ginie z rąk pojawiającego się nagle potwora[1].
2 Woe is the Loneliest Number
Samotniczka
Tim Burton Alfred Gough, Miles Millar
Wednesday przekonuje sceptycznego szeryfa Galpina, że za morderstwami stoi potwór, kiedy Rowan nagle wraca do szkoły. Wednesday postanawia wyjaśnić sprawę morderstw na własną rękę. Od bezustannie obserwującej ją Weems dowiaduje się, że Rowana wydalono z uczelni. Wednesday nakazuje śledzić Rączce opuszczającego szkołę chłopaka, pod którego w rzeczywistości podszywa się zmiennokształtna Weems, przez co Rączka gubi go. Wednesday doświadcza kolejnych wizji, w których widzi podobną do niej dziewczynę i książkę dawnego uczniowskiego stowarzyszenia Wilcze Jagody. Udaje jej się odnaleźć wejście do jego siedziby, w której zostaje porwana[6].
3 Friend or Woe
Przyjaciel czy wróg?
Tim Burton Kayla Alpert
Wednesday orientuje się, że została porwana przez stowarzyszenie, do którego należą m.in. Biana i Xavier. Odmawia przyłączenia się do nich, na odchodne zabierając jedną z książek. Rysunek w niej prowadzi ją do miejscowej atrakcji turystycznej, gdzie widzi obraz przedstawiający dziewczynę z jej wizji. Podążając tym tropem trafia do ruin XVII-wiecznego domu modlitwy, w którym doświadcza kolejnej wizji. Odkrywa, że dziewczyna to jej praprzodkini, Goody Addams, która jako jedyna ocalała z masakry wyrzutków urządzonej przed wiekami przez Josepha Crackstone’a, założyciela miasta. Po otrząśnięciu Wednesday widzi potwora, a podążając jego śladami stóp odkrywa, że jest człowiekiem. Podczas corocznego święta Wednesday – za sprawą Rączki – niszczy pomnik Crackstone’a, czym rozsierdza dyrektorkę. Policjanci na miejscu kolejnej zbrodni znajdują aparat fotograficzny ze zdjęciami potwora[7].
4 Woe What a Night
Niezapomniany wieczór
Tim Burton Kayla Alpert
Wednesday i Rączka włamują się do kostnicy, odkrywając, że każdej ofierze potwora chirurgicznie usunięto fragment ciała. Dziewczyna zaczyna podejrzewać Xaviera; śledząc go trafia do jego pracowni, gdzie znajduje rysunki potwora. Jeden z nich prowadzi ją do jego legowiska, w którym znajduje jego pazur i przekazuje go szeryfowi do analizy DNA. Wednesday idzie na szkolny bal z Tylerem, podczas gdy będący jej wspólnikiem Eugene obserwuje legowisko, które wysadza zamaskowana postać. Bal zostaje zakłócony przez syna burmistrza i jego kolegów w akcie zemsty za zniszczenie pomnika Crackstone’a, a Wednesday doświadcza wizji, w której Eugene zostaje zaatakowany przez potwora. Biegnie do lasu, chcąc go ostrzec, znajduje go jednak już poważnie rannego[8].
5 You Reap What You Woe
Kto po zasianym wietrze zbierze burzę?
Gandja Monteiro April Blair
W roku 1990 Gomez zostaje aresztowany pod zarzutem zabicia Garretta Gatesa, potomka Crackstone’a, ale ostatecznie oczyszczony z zarzutów. Podczas Weekendu Rodziców Wednesday konfrontuje się z Gomezem i Morticią, odmawiającymi rozmowy na temat wydarzeń sprzed 32 lat. Miejscowy patolog popełnia samobójstwo, w pożegnalnym liście wyznając, że sfałszował raport z autopsji Garretta. Szeryf uznaje to za dowód winy Gomeza i aresztuje go. Morticia przyznaje, że to ona w akcie samoobrony zabiła Gatesa, a Gomez wziął winę na siebie. Morticia i Wednesday rozkopują grób Garretta, odkrywając, że zmarł jeszcze przed zadaniem rany przez Morticię od zatrucia wilczą jagodą, którą na rozkaz ojca miał otruć wszystkich w Nevermore. Addamsowie konfrontują się z burmistrzem; ten przyznaje, że jako szeryf zatuszował prawdę na polecenie ojca Gatesa i zgadza się na uwolnienie Gomeza w zamian za nieujawnianie prawdy. W szkole Weems niechętnie przyznaje, że to ona udawała Rowana po jego śmierci, żeby nie narażać na szwank reputacji Nevermore[9].
6 Quid Pro Woe
Coś za coś
Gandja Monteiro April Blair
Goody nakazuje Wednesday zbadać dom Gatesów. Na miejscu Wednesday widzi wychodzącego z budynku burmistrza Walkera i zakrada się do jego samochodu; ten po dotarciu do miasta zostaje potrącony i trafia do szpitala. Weems zamyka szkołę i zabrania Wednesday opuszczać kampus, tej jednak udaje się wymknąć dzięki pomocy Enid i Tylera. W domu Gatesów odkrywają, że Laurel – młodsza siostra Garretta, od lat uznawana za zmarłą – prawdopodobnie wciąż żyje. W piwnicy znajdują części ciał ofiar potwora i zostają przez niego zaatakowani. Wednesday prowadzi szeryfa do piwnicy, ale ta okazuje się pusta. Zamaskowana postać zabija przebywającego w szpitalu Walkera[10].
7 If You Don’t Woe Me by Now
Kim naprawdę jesteś?
James Marshall Alfred Gough, Miles Millar, Matt Lambert
Od będącego w odwiedzinach wujka Festera Wednesday dowiaduje się, że potwór, którego szuka, to hyde. W bibliotece Wilczych Jagód znajdują dziennik założyciela Nevermore i odkrywają, że hyde zawsze musi mieć pana. Śledząc Xaviera widzą, jak ten spotyka się w lesie z doktor Kinbott. Po powrocie z randki z Tylerem Wednesday zastaje zdemolowany pokój w akademiku i poważnie rannego Rączkę, zauważa też brak dziennika. Podejrzewa, że panią hyde’a jest Kinbott, ta jednak zostaje przez niego zabita. Wednesday potwierdza ostatecznie, że Laurel Gates rzeczywiście przeżyła i to jej słucha potwór. Policja aresztuje Xaviera, którego Wednesday wskazuje jako sprawcę, podrzucając dodatkowo dowody. Podczas pocałunku z Tylerem doświadcza wizji, która wyjawia, że to on jest hyde’em[11].
8 A Murder of Woes
Mordercza konfrontacja
James Marshall Alfred Gough, Miles Millar
Wednesday z pomocą innych uczniów porywa Tylera i zaczyna go torturować, żeby przyznał się do bycia hyde’em. Pozostali, oburzeni jej metodami, zawiadamiają Weems; Wednesday zostaje aresztowana. Na posterunku Tyler przyznaje jej, że to on jest potworem; Weems wydala Wednesday ze szkoły. Przed opuszczeniem Nevermore dziewczyna odwiedza w szpitalu wybudzonego ze śpiączki Eugene’a, a dzięki jego opisowi postaci, którą widział w legowisku hyde’a, odkrywa, że Laurel to pani Thornhill. Wednesday i Weems – pod postacią Tylera – konfrontują się z nią; ta przyznaje, że zmanipulowała Tylera i zmusiła do zabijania, co stanowi część planu wskrzeszenia Crackstone’a i pozbycia się wszystkich odmieńców. Zabija Weems i porywa Wednesday, a za pomocą jej krwi wskrzesza swojego przodka. Ten dźga dziewczynę, która zostaje uleczona przez Goody. Enid pod postacią wilkołaka pokonuje Tylera pod postacią hyde’a. Crackstone dociera do Nevermore, gdzie zostaje pokonany przez Wednesday z pomocą Bianki, a Eugene umożliwia obezwładnienie Laurel. Xavier zostaje oczyszczony z zarzutów, a Tyler odizolowany. Nevermore zostaje zamknięte do końca semestru; kiedy Wednesday opuszcza szkołę, otrzymuje SMS z groźbami śmierci od prześladowcy[12].

Seria 2 (2025)

Nr Tytuł Tytuł polski

Reżyseria Scenariusz

1 Here We Woe Again[13]
 
Tim Burton Alfred Gough, Miles Millar

Odcinki z serii drugiej wyreżyserowali Tim Burton, Paco Cabezas i Angela Robinson[14].

Produkcja

Przedprodukcja

Tim Burton był faworytem na stanowisko reżysera filmu Rodzina Addamsów (1991), jednak zrezygnował z projektu, ponieważ kolidował z Batmanem (1989) i Powrotem Batmana (1992), a film ostatecznie wyreżyserował Barry Sonnenfeld[15][16]. W marcu 2010 ogłoszono, że wytwórnia Illumination Entertainment nabyła prawa do rysunków Charlesa Addamsa z serii The Addams Family[17], na podstawie której ma zrealizować film animowany w technice poklatkowej. Burton został wybrany na jego współscenarzystę i współproducenta, rozważano także, że go wyreżyseruje[18]. W lipcu 2013 ogłoszono, że z filmu zrezygnowano[19], ponieważ – według Burtona – studio wolało zrealizować go jako animację komputerową[20].

W 2019 showrunnerzy Miles Millar i Alfred Gough zaczęli zarysowywać pomysł na fabułę serialu o Wednesday. Następnie nabyli prawa do marki i napisali scenariusz odcinka pilotażowego, który wysłali Burtonowi[21], a ten – ku ich zdziwieniu – od razu wyraził nim zainteresowanie[22]. W jednym z wywiadów stwierdził, że postrzega świat podobnie jak Wednesday, a scenariusz zawiera sytuacje, z którymi może się utożsamiać – chociażby to, jak czuł się w szkole – co w jego opinii „nadało rodzinie Addamsów nowego wymiaru, stanowiąc interesujące połączenie”[20]. Zdaniem Millara dla scenarzystów „niezmiernie ważne było”, żeby nie powielać wątków z filmów ani serialu z 1964[22]. Wraz z Gough postanowili, że tematem Wednesday będzie zestawienie „wyrzutków” i „normików” oraz krytyka kolonialnych Amerykanów[23].

W październiku ogłoszono, że Burton zaangażował się w produkowany przez MGM Television niezatytułowany serial związany z marką Rodzina Addamsów, mając być jego reżyserem. Poinformowano także, że showrunnerami będą Gough i Millar, którzy wraz z Burtonem i Gail Berman, Jonem Glickmanem oraz Andrew Mittmanem zostali producentami[24]. W lutym 2021 Netflix zezwolił na realizację serialu, zamawiając osiem odcinków[25]. W sierpniu 2021 producentką została Kayla Alpert, a jako firmy producenckie zaangażowały się 1.21, Tee and Charles Addams Foundation i Glickmania[26]. Burton wyreżyserował pierwsze cztery odcinki, twierdząc, że było to jego „pierwsza prawdziwa wycieczka do telewizji”[22], a za następne odpowiadali Gandja Monteiro i James Marshall[27]. Za kostiumy odpowiadała stała współpracowniczka Burtona, Colleen Atwood[22].

W wywiadzie dla „Variety” Gough i Millar przyznali, że „kiedy zabierają się za serial, idealnym rozwiązaniem wydaje się, że będzie liczył kilka serii”, ale muszą czekać, żeby wiedzieć, jak przyjęta została pierwsza. Dodali, że mają „dość wyraźnie rozplanowane” to, w jakich kierunkach może podążyć dalej fabuła[28]. W wywiadzie dla „The Hollywood Reporter” ujawnili, że seria druga poświęcona zostanie przyjaźni Wednesday z Enid oraz jej relacji z Morticią[29]. Jenna Ortega ujawniła dodatkowo, że „skręci ona bardziej w kierunku horroru”, jednocześnie „porzucając wszelkie romantyczne wątki związane z Wednesday”[30]. Przygotowania do realizacji drugiej serii rozpoczęły się w grudniu 2022, po przejęciu Metro-Goldwyn-Mayer przez Amazon[31], a jej produkcję oficjalnie zlecono w styczniu 2023[32]. Ortega została wtedy też producentką serialu – o stanowisko to zabiegała już przy okazji realizacji pierwszej serii, jednak wówczas się na to nie zgodzono[33].

Casting

Christina Ricci (po lewej) wcieliła się w latach 90. w Wednesday, którą to rolę w serialu otrzymała Jenna Ortega (po prawej)[34].

Producenci do tytułowej roli poszukiwali aktorki latynoskiej, ponieważ takiego pochodzenia jest Gomez Addams, a wątek ten zawarto w scenariuszu serialu[35]. W maju 2021 rolę otrzymała Jenna Ortega, mająca korzenie meksykańskie i portorykańskie[35][36]. Millar stwierdził, że już po pierwszej wideorozmowie byli przekonani, że „nikt inny na świecie” nie nadaje się lepiej do zagrania Wednesday[37]. Ortega przyznała, że początkowo wahała się, czy zgłosić się na casting, chciała bowiem odejść od seriali dla młodzieży, przy których pracowała dla Disney Channel[38], i skupić się na produkcjach filmowych, ale dała przekonać się po rozmowie z Burtonem[39]. Na początku sierpnia 2021 w roli Gomeza obsadzono Luisa Guzmána[26], a Catherine Zetę-Jones w nieujawnionej wówczas roli[40]. W tym samym miesiącu ogłoszono, że do obsady dołączyli także Thora Birch, Riki Lindhome, Jamie McShane, Hunter Doohan, Georgie Farmer, Moosa Mostafa, Emma Myers, Naomi J. Ogawa, Joy Sunday i Percy Hynes White[41]. Myers początkowo ubiegała się o rolę Wednesday[42].

We wrześniu obsada główna powiększyła się o Gwendoline Christie i Victora Dorobantu, zaś w rolach drugoplanowych obsadzono Isaaca Ordoneza, George’a Burceę, Tommiego Earla Jenkinsa, Imana Marsona, Williama Houstona, Luyandę Unati Lewis-Nyawo, Olivera Watsona, Caluma Rossa i Johnnę Dias Watson[43]. W grudniu Birch zrezygnowała z udziału w projekcie, pozostawiając nieobsadzoną rolę „Tamary Novak”, opiekunki akademika Wednesday[44]. W marcu 2022 ogłoszono, że w zastępstwie za Birch do obsady głównej dołączyła Christina Ricci, która wcieliła się w Wednesdady w filmowej Rodzinnie Addamsów i Rodzinie Addamsów II (1993)[45]. Ricci stwierdziła, że „była naprawdę zaszczycona propozycją Burtona”[34], z którym współpracowała wcześniej przy Jeźdźcu bez głowy (1999)[46], jednak nieomal odmówiła przyjęcia roli ze względu na potencjalny konflikt w harmonogramie, ponieważ była już zakontraktowana do udziału w serialu Showtime Yellowjackets[35]. Opublikowany w październiku 2022 zwiastun ujawniał, że w wujka Festera wcieli się Fred Armisen, a postać graną przez Ricci przemianowano na Marilyn Thornhill[47].

W kwietniu 2024 jako Barry’ego Dorta, nowego dyrektora Akademii Nevermore, obsadzono Steve’a Buscemiego[48], do obsady dołączyła także Thandiwe Newton jako doktor Fairburn – wówczas jeszcze w nieujawnionej roli[49]. W maju ogłoszono, że do obsady drugiej serii dołączyli także Billie Piper jako Capri, Joanna Lumley jako babcia Addams, Evie Templeton, Owen Painter, Noah Taylor, Christopher Lloyd, Frances O’Connor, Haley Joel Osment, Heather Matarazzo i Joonas Suotamo, zaś Zeta-Jones, Guzmán, Ordonez i Lewis-Nyawo – w serii pierwszej mający role gościnne – dołączyli do obsady głównej[50]. Percy’ego Hynesa White’a usunięto z serialu po tym, jak w mediach społecznościowych pojawiły się wpisy sugerujące, że dopuścił się napaści na tle seksualnym[14].

Okres zdjęciowy

Wejście do zamku Cantacuzino w kwietniu 2023 z bannerem informującym, że nagrywano w nim zdjęcia do Wednesday.

Zdjęcia do pierwszej serii rozpoczęto we wrześniu 2021 w rumuńskiej miejscowości Bușteni, a zakończono w marcu 2023[51][52]. Znajdujący się w Bușteni zamek Cantacuzino posłużył jako scenografia dla Akademii Nevermore; zdjęcia kręcono także m.in. w Bukareszcie (Uniwersytet Politechniczny posłużył jako dawne liceum Wednesday, Ogród Botaniczny jako klasa botaniki, Casa Monteoru jako wnętrza Nevermore), stacji kolejowej Sinaia w okręgu Prahova oraz w historycznej posiadłości Olgi Greceanu w okręgu Dymbowica (dom Gatesów)[53]. Zarejestrowane na planie ujęcia zewnętrza zamku Cantacuzino poddano w postprodukcji obróbce komputerowej[54]. Inne plany, w tym m.in. Jericho, zbudowano w Buftea Studios – znajdującym się w Buftei największym rumuńskim studiu filmowym[53][55]. Scenograf Mark Scruton inspirował się przede wszystkim oryginalnymi grafikami Charlesa Addamsa, a dodatkowo wcześniejszymi filmami Burtona, takimi jak Sok z żuka (1988) czy Charlie i fabryka czekolady (2005)[56].

Ortega stwierdziła, że praca nad pierwszą serią była dla niej „bardzo stresującym i mylącym” oraz „najbardziej przytłaczającym” doświadczeniem w dotychczasowej karierze zawodowej, głównie ze względu na napięty harmonogram zdjęć, które nagrywano stosunkowo szybko[39][57]. W ramach przygotowań do roli nauczyła się grać na wiolonczeli oraz brała lekcje kajakarstwa, fechtunku, łucznictwa i języka niemieckiego[37]. Według Sunday szczególnie wyczerpujące były zajęcia z kajakarstwa, podczas których cała obsada i kaskaderzy ścigali się ze sobą przez połowę dnia, który zaczynał się o 5.30[58]. Ortega unikała rozmawiania z Ricci o roli Wednesday, chcąc nadać jej własną osobowość, a nie powtarzać cudzy występ[59]. Aktorka sama stworzyła choreografię tańca do piosenki „Goo Goo Muck” zespołu The Cramps, inspirując się Siouxsie Sioux, Bobem Fosse’em i nagraniami klubowego tańca subkultury gotów z lat 80.[60][61] Chciała, żeby postać była spójna, dlatego zmieniała niektóre kwestie dialogowe, mogące w jej opinii pogłębić portret psychologiczny Wednesday[62][39]. Część scen, w których pojawia się Rączka, nagrano z udziałem rumuńskiego magika Victora Dorobantu, wykorzystując efekty praktyczne i komputerowe. Dorobantu nosił na planie strój z blue boksu, który usunięto w postprodukcji, pozostawiając tylko dłoń aktora z nałożoną protezą imitującą jej odcięcie[63].

Zdjęcia do drugiej serii rozpoczęły się w maju 2024 w Irlandii[50][64][65]. Przed strajkiem aktorów w 2023 roku Ortega prowadziła rozmowy z wytwórnią Dimension Films odnośnie do jej powrotu w siódmej części serii Krzyk. Kontrakt aktorki z wytwórnią opiewał na dwa zrealizowane już filmy, a nie chcąc, żeby trzeci potencjalnie kolidował z nagraniami do Wednesday, świadomie przedstawiła producentom wygórowane żądania finansowe, wiedząc, że ci ich nie zaakceptują[66].

Muzyka

W grudniu 2021 poinformowano, że muzykę do serialu napiszą Danny Elfman, wieloletni współpracownik Burtona, oraz Chris Bacon[67][27]. Na ścieżkę dźwiękową składają się zarówno oryginalne kompozycje napisane przez Elfmana i Bacona, jak również grane na wiolonczeli covery znanych piosenek, takich jak „Paint It Black” The Rolling Stones[68] czy „Nothing Else Matters” Metalliki[69][70]. Uzupełniają ją utwory muzyki klasycznej, jak „Cztery pory roku” Antonia Vivaldiego, koncert wiolonczelowy Edwarda Elgara, „Karnawał zwierząt” Camille’a Saint-Saënsa, „Gnossienne” Erika Satiego czy „Lot trzmiela” Nikołaja Rymskiego-Korsakowa[71].

Liczącą czterdzieści osiem utworów ścieżkę dźwiękową, poprzedzoną dwoma singlami[72], wydano 23 listopada nakładem Lakeshore Records[69]. Dodatkowo 30 listopada wydano minialbum z coverami[71]. Tony Sokol z portalu Den of Geek w recenzji ścieżki dźwiękowej stwierdził, że jest ona „ważnym bohaterem [serialu], pomagającym w przekazywaniu emocji”, sprawiającym, że „to, co straszne, jest straszniejsze, żarty zabawniejsze, a zawiłe jeszcze bardziej zagmatwane”[73]. Linda Codega z Gizmodo uznała, że sceny z wykorzystaniem wiolonczeli „zapadają w pamięć”, a muzyka jest „miejscami bezbłędna”[74]. Amelia Emberwing z IGN-u stwierdziła, że połączenie muzyki Elfmana z twórczością Burtona „pasują do siebie jak masło orzechowe i dżem”, a cała ścieżka dźwiękowa „miażdży”[75].

Dystrybucja i marketing

Jenna Ortega i Luis Guzmán podczas promocji serialu na New York Comic Con w 2022 r.

Teaser serialu opublikowano 17 sierpnia 2022[76], a pierwszy pełny zwiastun 9 października[77]. 8 listopada opublikowano scenę otwierającą pierwszy odcinek[78]. Światowa premiera Wednesday miała miejsce 16 listopada 2022 w Hollywood Legion Theater w Los Angeles[79][80]. 23 listopada na Netfliksie udostępniono pierwszą serię[81]. W grudniu platforma zamieściła na swoim koncie na 𝕏 materiał z reakcjami nowojorczyków na widok przechadzającego się po ulicach Rączki[82]. W marcu 2024 w Stanach Zjednoczonych pierwszą serię wydano na Blu-rayu i DVD[83]. 20 września 2024 Netlix opublikował krótki materiał filmowy zza kulis serii drugiej, ujawniając, że będzie ona „większa i bardziej pokręcona”, a jej premiera odbędzie się w 2025[84].

Odbiór

Oglądalność

Według informacji zgromadzonych przez firmę Whip Media na podstawie danych użytkowników z platformy TV Time, Wednesday była drugim – po Wiedźminie – najbardziej wyczekiwanym oryginalnym serialem Netfliksa[85]. Produkcję udostępniono jednocześnie w osiemdziesięciu trzech krajach[86]. W pierwszym tygodniu od premiery serial pobił rekord najchętniej oglądanego programu anglojęzycznego Netfliksa – oglądano go łącznie 341 mln godzin w 50 mln gospodarstw domowych, czym pobito wynik 335 mln godzin ustanowiony przez czwartą serię Stranger Things[87]. Według Nielsen Media Research w pierwszym tygodniu serial oglądano łącznie przez 6 mld minut, co przełożyło się na drugi najlepszy tydzień w historii mediów strumieniowych[88]. Trzy tygodnie po premierze Wednesday stała się drugim najchętniej oglądanym w historii anglojęzycznym programem platformy, oglądanym ponad 1 mld godzin w 150 mln gospodarstwach domowych[89]. Jacob Stolworthy z „The Independent” uznał popularność serialu za „bezprecedensową” i zasugerował, że może się ona wiązać ze zleceniem spin-offu poświęconego kolejnemu członkowi rodziny Addamsów[90].

Ze strony recenzentów

W agregatorze recenzji Rotten Tomatoes serial polecany jest przez 73% recenzentów, a średnia jego ocena wynosi 6,9/10 na podstawie 102 opinii. W podsumowaniu stwierdzono: „Wednesday nie jest przesadnie pełna nieszczęść dla widzów, ale bez Jenny Ortegi w głównej roli ten powiązany z Rodziną Addamsów serial równie dobrze mógłby być kolejnym dramatem CW[91]. W agregatorze Metacritic, korzystającym ze średniej ważonej, pierwsza seria oceniona została na 66/100 na podstawie 26 recenzji, co przełożyło się na „ogólnie pozytywny odbiór”[92]. Recenzenci w dużej mierze chwalili przede wszystkim występ Ortegi[93].

Ed Power z „The Daily Telegraph” w recenzji zwieńczonej 4/5 gwiazdek nazwał serial „uzależniająco rokokową swawolą”, charakteryzując go jako połączenie Euforii i Hotelu Transylwania[94]. John Anderson na łamach „The Wall Street Journal” zwrócił uwagę na „charyzmatyczny występ” Ortegi i uznał serial za „nierzadko wyborny, nawet pomimo celowego mroku”[95]. Tom Long w zwieńczonej oceną B- recenzji dla „The Detroit News” docenił walory wizualne, śmiertelną powagę Ortegi uznał za „na tyle elastyczną, na ile powinna być”, a jej występ za balansujący na granicy karykatury, ale jej nie przekraczający, dzięki czemu „całość zdaje egzamin”[96]. Cristina Escobar z portalu RogerEbert.com także chwaliła aktorkę i jej kamienną twarz nawet w najbardziej humorystycznych scenach, zwróciła również uwagę na „satysfakcjonujące” zakończenie serii pierwszej[97]. Mike Hale z „The New York Timesa” stwierdził, że chociaż serial nie jest „tym, czego szukają fani Charlesa Addamsa i stworzonych przez niego postaci”, to uznał go za „znośny” nawet pomimo tego, że „zdaje egzamin tylko jako romans i kryminał dla nastolatków”, porównując go też do Harry’ego Pottera[98]. Jesse Hassenger w recenzji dla TheWrap uznał, że odcinki wyreżyserowane przez Tima Burtona sprawiają wrażenie bardziej Veroniki Mars niż Jeźdźca bez głowy[99]. Nick Hilton z „The Independent” ocenił serię pierwszą na 2/5 gwiazdek, krytykując jej ton jako „bezlitośnie nabijający się z pokolenia Z”, a grę aktorską jako „bardziej płaską niż paski komiksowe z »New Yorkera«, w których zadebiutowały postacie”[100].

Nagrody i nominacje

Nagroda Rok Kategoria Nominowani Wynik
AACTA International Awards[101][102] 2023 Najlepszy serial komediowy Wednesday nominacja
Art Directors Guild Awards[103] 2023 Najlepsza scenografia w serialu z epoki lub fantasy Mark Scruton (odc. Najbardziej nieszczęśliwe dziecko) nominacja
Astra TV Awards[104][105] 2023 Najlepszy komediowy serial strumieniowy Wednesday nominacja
Najlepsza aktorka w komediowym serialu strumieniowym Jenna Ortega nominacja
Najlepsza aktorka drugoplanowa w komediowym serialu strumieniowym Christina Ricci wygrana[a]
Najlepsza reżyseria komediowego serialu strumieniowego Tim Burton (odc. Najbardziej nieszczęśliwe dziecko) nominacja
Najlepszy scenariusz komediowego serialu strumieniowego Alfred Gough i Miles Millar (odc. Najbardziej nieszczęśliwe dziecko) nominacja
Astra Creative Arts TV Awards 2023 Najlepsza rola gościnna w serialu komediowym Catherine Zeta-Jones nominacja
Najlepsze kostiumy w produkcji fantasy lub science fiction Wednesday wygrana
Najlepsza czołówka Wednesday nominacja
BAFTA[106] 2023 Najlepszy program międzynarodowy Wednesday nominacja
British Academy Television Craft Awards[107][108] 2023 Najlepsza charakteryzacja i fryzury Tara McDonald nominacja
Critics’ Choice Super Awards[109] 2023 Najlepszy serial grozy Wednesday wygrana
Najlepsza aktorka w serialu grozy Jenna Ortega wygrana
Christina Ricci nominacja
Costume Designers Guild Awards[110] 2023 Najlepsze kostiumy w serialu współczesnym Colleen Atwood i Mark Sutherland (odc. Najbardziej nieszczęśliwe dziecko) wygrana
Directors Guild of America Awards[111] 2023 Najlepsza reżyseria serialu komediowego Tim Burton (odc. Najbardziej nieszczęśliwe dziecko) nominacja
Złoty Glob[112] 2023 Najlepszy serial – musical lub komedia Wednesday nominacja
Najlepsza aktorka w serialu – musicalu lub komedii Jenna Ortega nominacja
Golden Reel Awards[113][114] 2023 Najlepszy montaż muzyki w serialu Michael T. Ryan (odc. Mordercza konfrontacja) nominacja
Golden Trailer Awards[115][116] 2023 Najlepsza zapowiedź serial fantasy Nero (Trailer Park, Inc.) wygrana
Hollywood Music in Media Awards[117] 2022 Najlepszy motyw przewodni serialu telewizyjnego Danny Elfman nominacja
Make-Up Artists and Hair Stylists Guild Awards[118] 2023 Najlepsza charakteryzacja – produkcja z epoki Tara McDonald, Nirvana Jalalvand, Gabriela Cretan nominacja
MTV Millennial Awards[119] 2023 Zabójczy film lub serial Wednesday nominacja
MTV Movie & TV Awards[120] 2023 Najlepszy serial Wednesday nominacja
Najlepszy występ w serialu Jenna Ortega wygrana
Najlepszy bohater Jenna Ortega nominacja
Najlepszy duet Jenna Ortega i Rączka nominacja
Najlepsza scena muzyczna „Goo Goo Muck” nominacja
National Television Awards[121] 2023 Najlepszy nowy dramat Wednesday wygrana
Nickelodeon Kids’ Choice Awards[122] 2023 Najlepszy serial rodzinny Wednesday wygrana
Najlepsza aktorka w serialu rodzinnym Jenna Ortega wygrana
Nagroda Emmy[123][124] 2023 Najlepsza czołówka Aaron Becker, Joseph Ahn, James Ramirez, Lee Nelson, Eric Keller, Hsien Lun Su nominacja
Najlepszy motyw przewodni Danny Elfman wygrana
Najlepszy makijaż nieprostetyczny – współczesny Tara McDonald, Freda Ellis, Nirvana Jalalvand, Tamara Meade, Bianca Boeroiu (odc. Niezapomniany wieczór) wygrana
Najlepsza muzyka Danny Elfman i Chris Bacon (odc. Samotniczka) nominacja
Najlepsze kostiumy współczesne Colleen Atwood, Mark Sutherland, Robin Soutar, Claudia Littlefield, Adina Bucur (odc. Najbardziej nieszczęśliwe dziecko) wygrana
Najlepsze zdjęcia David Lanzenberg (odc. Niezapomniany wieczór) nominacja
Najlepsza scenografia – współczesna Mark Scruton, Adrian Curelea, Robert Hepburn (odc. Najbardziej nieszczęśliwe dziecko) wygrana
Najlepsza organizacja kaskaderów Brett Chan, Jason Ng nominacja
Najlepsze efekty specjalne w pojedynczym odcinku Tom Turnbull, Kent Johnson, Jesse Kawzenuk, Oana Bardan, Craig Calvert, Ed Englander, John Coldrick, Brodie McNeill, Jason Troughton (odc. Mordercza konfrontacja) nominacja
Najlepszy serial komediowy Wednesday nominacja
Najlepsza aktorka w serialu komediowym Jenna Ortega nominacja
Najlepsza reżyseria serialu komediowego Tim Burton (odc. Najbardziej nieszczęśliwe dziecko) nominacja
Saturn[125] 2024 Najlepszy serial fantasy Wednesday wygrana
Najlepszy nowy serial Wednesday nominacja
Najlepszy występ młodego aktora w serialu Jenna Ortega nominacja
Najlepszy występ gościnny w serialu Catherine Zeta-Jones nominacja
Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych[126] 2023 Najlepsza aktorka w serialu Jenna Ortega nominacja

W kulturze popularnej

Po premierze pierwszej serii fenomenem internetowym stał się taniec wykonywany przez Ortegę w odcinku Niezapomniany wieczór. Wykorzystana jako tło piosenka „Goo Goo Muck” zespołu The Crumps zyskała wówczas ogromną popularność: według tygodnika „Billboard” w samych Stanach Zjednoczonych liczba jej odtworzeń w usługach strumieniowych wzrosła z 2,5 tys. do ponad 134 tys.[127], a na platformie Spotify jej popularność wzrosła o 9500%[128]. Popularność zdobyło także wykonywanie tańca do „Bloody Mary” z repertuaru Lady Gagi, co również przełożyło się na zainteresowanie piosenką[129][130]. Taniec wykonany został m.in. przez rosyjską łyżwiarkę figurową Kamiłę Walijewą[131], żeńską drużynę piłki nożnej Chicago Red Stars[132] oraz licznych celebrytów[133]. Janelle Zara z „The Guardian” stwierdziła, że wirusowe rozprzestrzenianie się tańca „może samodzielnie przyczynić się do odrodzenia subkultury gotów wśród pokolenia Z”[134].

Spin-off

18 grudnia 2023 poinformowano, że rozpoczęły się prace przygotowawcze do zrealizowania spin-offu Wednesday, którego głównym bohaterem będzie wujek Fester[135].

Uwagi

  1. Ex aequo z Ayo Edebiri za The Bear.

Przypisy

  1. a b Marco Vito Oddo: “Wednesday” Episode 1 Recap: Changing Schools is a Nightmare. [w:] Collider [on-line]. 2022-11-23. [dostęp 2024-08-12]. (ang.).
  2. Carolyn Giardina: How “Wednesday” Brought Tim Burton to TV. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2023-06-07. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-14)]. (ang.).
  3. Tyler Coates: How “Wednesday” Brought a New Perspective to a TV Icon. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2023-08-11. [dostęp 2023-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-14)]. (ang.).
  4. Christopher Campbell: Who Plays Lurch in the “Wednesday” Show?. [w:] Screen Rant [on-line]. 2022-11-23. [dostęp 2022-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-28)]. (ang.).
  5. Sezon 1: Wednesday. [w:] Filmweb [on-line]. [dostęp 2024-03-05]. (pol.).
  6. Marco Vito Oddo: “Wednesday” Episode 2 Recap: Funny Games and Secret Societies. [w:] Collider [on-line]. 2022-11-23. [dostęp 2024-08-12]. (ang.).
  7. Marco Vito Oddo: “Wednesday” Episode 3 Recap: Trouble Runs in the Family. [w:] Collider [on-line]. 2022-11-24. [dostęp 2024-08-12]. (ang.).
  8. Marco Vito Oddo: “Wednesday” Episode 4 Recap: Let’s Party!. [w:] Collider [on-line]. 2022-11-24. [dostęp 2024-08-12]. (ang.).
  9. Marco Vito Oddo: “Wednesday” Episode 5 Recap: Time to Unbury the Past. [w:] Collider [on-line]. 2022-11-25. [dostęp 2024-08-12]. (ang.).
  10. Marco Vito Oddo: “Wednesday” Episode 6 Recap: Happy Lonely Day to You. [w:] Collider [on-line]. 2022-11-25. [dostęp 2024-08-12]. (ang.).
  11. Marco Vito Oddo: “Wednesday” Episode 7 Recap: You Can’t Hyde from the Truth. [w:] Collider [on-line]. 2022-11-26. [dostęp 2024-08-12]. (ang.).
  12. Marco Vito Oddo: “Wednesday” Episode 8 Recap: Battle Under the Blood Moon. [w:] Collider [on-line]. 2022-11-26. [dostęp 2024-08-12]. (ang.).
  13. Ariana Romeo: “Wednesday” Season 2 Woefully Enters Production in Ireland. [w:] Tudum by Netflix [on-line]. 2024-05-08. [dostęp 2024-08-14]. (ang.).
  14. a b Joe Otterson: “Wednesday” Season 2 Announces Full Cast as Filming Kicks Off, Percy Hynes White Dropped from Series. [w:] Variety [on-line]. 2024-05-07. [dostęp 2024-07-30]. (ang.).
  15. Drew Tinnin: Tim Burton Turned Down the Chance to Direct 1991’s “The Addams Family”. [w:] /Film [on-line]. 2022-12-11. [dostęp 2022-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-11)]. (ang.).
  16. Terry Phillips: Tim Burton Turned Down Directing the 1991 “Addams Family” Movie. [w:] Screen Rant [on-line]. 2021-10-16. [dostęp 2022-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-14)]. (ang.).
  17. Mike Jr. Fleming: Tim Burton’s Next 3D Animated Film? Da Da Da Da, Snap Snap: “The Addams Family”. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2010-03-18. [dostęp 2021-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-25)]. (ang.).
  18. Mike Jr. Fleming: Tim Burton Reunites with “Ed Wood'” Scribes for “Addams Family” and “Big Eyes”. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2010-08-19. [dostęp 2021-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-25)]. (ang.).
  19. Peter Debruge: Illumination Chief Chris Meledandri Lines Up Originals for Universal. [w:] Variety [on-line]. 2013-07-17. [dostęp 2021-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-22)]. Cytat: At the same time, Illumination has scrapped a Tim Burton-helmed, stop-motion “The Addams Family”. (ang.).
  20. a b Sophie Butcher: Why Tim Burton Finally Made An “Addams Family” Project With “Wednesday”: 'It Spoke To Me' – Exclusive Image. [w:] Empire [on-line]. 2022-09-28. [dostęp 2022-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-27)]. (ang.).
  21. Sydney Odman: Jenna Ortega, “Wednesday” Cast on Working with “Visionary” Director Tim Burton. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2022-11-18. [dostęp 2022-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-25)]. (ang.).
  22. a b c d Anthony Breznican: Meet the New Addams Family from Tim Burton’s “Wednesday”. [w:] Vanity Fair [on-line]. 2022-08-16. [dostęp 2022-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-29)]. (ang.).
  23. Laura Zarnosa: “Wednesday” Reboots the “Addams Family” with a Biting Condemnation of Colonialism – Just in Time for Thanksgiving. [w:] Time [on-line]. 2022-11-23. [dostęp 2022-12-02]. (ang.).
  24. Justin Kroll: “Addams Family” Live-Action TV Series from Tim Burton Heats Up TV Marketplace. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2020-10-22. [dostęp 2021-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-23)]. (ang.).
  25. Lesley Goldberg: Wednesday Addams Live-Action Series from Tim Burton Lands at Netflix. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2021-02-17. [dostęp 2021-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-24)]. (ang.).
  26. a b Denise Petski: Wednesday Addams Netflix Series Casts Luis Guzmán as Gomez. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2021-08-06. [dostęp 2021-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-26)]. (ang.).
  27. a b Matt Grobar: “Wednesday”: Danny Elfman to Pen Original Theme & Score for Tim Burton’s Netflix Series. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2021-12-16. [dostęp 2021-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-26)]. (ang.).
  28. Katcy Stephan: “Wednesday” Showrunners Break Down Finale Twists, Tease Tyler’s Return and Reveal Season 2 Plans. [w:] Variety [on-line]. 2022-11-28. [dostęp 2022-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  29. Christy Piña: “Wednesday” Creators Talk Surprising Finale, Season 2 Ideas and Reflect on “Smallville” 21 Years Later. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2022-12-23. [dostęp 2023-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-27)]. (ang.).
  30. Selome Hailu: Jenna Ortega Says “Wednesday” Season 2 is “Ditching Any Romantic Love Interest” and “Leaning into Horror” More. [w:] Variety [on-line]. 2023-06-07. [dostęp 2023-06-08]. (ang.).
  31. Peter White: With “Wednesday”, Paradigm Shift Puts Amazon Behind One of Netflix’s Biggest Hits as Renewal Talks Begin. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2022-12-16. [dostęp 2022-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-19)]. (ang.).
  32. Lynette Rice: “Wednesday” Renewed for Season 2 by Netflix. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2023-01-06. [dostęp 2023-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-11)]. (ang.).
  33. Lacey Rose: “I’m Not Just Here to Smile”: Jenna Ortega, Elle Fanning and the THR Comedy Actress Roundtable. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2023-06-06. [dostęp 2023-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-09)]. (ang.).
  34. a b Spencer Perry: “Wednesday”: Christina Ricci “Flattered” to Join Tim Burton’s “Addams Family” Reboot. [w:] ComicBook.com [on-line]. 2022-08-09. [dostęp 2022-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-29)]. (ang.).
  35. a b c Dan Heching: Finding a star for “Wednesday” who embodies “Family” values with her own kooky twist. CNN, 2022-11-23. [dostęp 2022-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-29)]. (ang.).
  36. Nellie Andreeva: Jenna Ortega to Play Lead Wednesday Addams in Netflix’s Live-Action Series from Tim Burton. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2021-05-19. [dostęp 2021-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-24)]. (ang.).
  37. a b Alex Fletcher: “Wednesday”: Secrets from the Set of Tim Burton and Jenna Ortega’s “Addams Family” teen reboot. BT, 2022-11-23. [dostęp 2022-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-27)]. (ang.).
  38. Sarah Bahr: Jenna Ortega Knows What Wednesday Addams Wants. [w:] The New York Times [on-line]. 2022-11-23. [dostęp 2022-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  39. a b c Jenna Ortega and Christina Ricci Have a Cathartic Conversation About “Wednesday”. [w:] Interview [on-line]. 2022-10-20. [dostęp 2023-03-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-17)]. (ang.).
  40. Alexandra Del Roasario: Catherine Zeta-Jones Tapped to Play Morticia Addams for Netflix “Wednesday” Series. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2021-08-09. [dostęp 2021-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-15)]. (ang.).
  41. Denise Petski: “Wednesday”: Thora Birch, Riki Lindhome, Jamie McShane & Hunter Doohan Among 10 Cast in Tim Burton’s “Addams Family” Netflix Series. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2021-08-27. [dostęp 2021-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-26)]. (ang.).
  42. Dylan Kickham: Emma Myers Wants Wenclair Shippers to Know: “They Were Roommates”. [w:] Elite Daily [on-line]. 2022-11-23. [dostęp 2022-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-04)]. (ang.).
  43. Denise Petski: “Wednesday”: Gwendoline Christie Joins Tim Burton’s “Addams Family” Netflix Series. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2021-09-15. [dostęp 2021-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-26)]. (ang.).
  44. Nellie Andreeva: “Wednesday”: Thora Birch Departs Netflix’s “Addams Family” Series for Personal Reasons. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2021-12-09. [dostęp 2021-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  45. Nellie Andreeva: Christina Ricci to Star in Netflix’s “Wednesday” Series in Return to “Addams Family” Universe. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2022-03-21. [dostęp 2022-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  46. Gina Vivinetto: “Wednesday” fans shocked to learn ‘90s Wednesday Addams is new character in Netflix series. [w:] Today [on-line]. 2022-11-28. [dostęp 2022-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  47. EJ Panaligan: “Wednesday” Official Trailer Reveals Christina Ricci’s Role, Fred Armisen as Uncle Fester. [w:] Variety [on-line]. 2022-10-08. [dostęp 2022-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-26)]. (ang.).
  48. Joe Otterson: “Wednesday” Season 2 Casts Steve Buscemi. [w:] Variety [on-line]. 2024-04-16. [dostęp 2024-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-04-16)]. (ang.).
  49. Joe Otterson: “Wednesday” Season 2 Casts Thandiwe Newton. [w:] Variety [on-line]. 2024-04-23. [dostęp 2024-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-04-23)]. (ang.).
  50. a b Nellie Andreeva: “Wednesday”: Billie Piper Among Season 2 Cast Additions, Catherine Zeta-Jones & Luis Guzmán Upped to Series Regulars as Production Starts. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2024-05-07. [dostęp 2024-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-05-07)]. (ang.).
  51. Tim Burton’s “Wednesday” Series Officially Begins Filming at Netflix. Midgard Times, 2021-09-13. [dostęp 2021-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-06)]. (ang.).
  52. The “Addams Family” Series “Wednesday” Officially Wraps Up Filming at Netflix. Midgard Times, 2022-03-30. [dostęp 2022-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-25)]. (ang.).
  53. a b Rafly Gilang Pratama: New on Netflix: Tim Burton’s “Wednesday” series filmed in several locations in Romania. [w:] Romania Insider [on-line]. 2022-11-25. [dostęp 2022-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  54. Lisa Liebman: “Wednesday” on Netflix: Inside the Castle Used for Nevermore Academy. [w:] Architectural Digest [on-line]. 2022-12-05. [dostęp 2022-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-09)]. (ang.).
  55. “Wednesday” Features These Filming Locations in Romania. [w:] House Beautiful [on-line]. 2022-11-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  56. Ryan Louis Mantilla: “Wednesday's” Production Designer Discusses the Inspirations Behind the Show’s Gothic Look. [w:] Collider [on-line]. 2022-11-23. [dostęp 2022-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-07)]. (ang.).
  57. Tom Tapp: Jenna Ortega Felt “Completely Lost and Confused” When She Began Playing Wednesday Addams for Tim Burton. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2022-10-20. [dostęp 2022-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-27)]. (ang.).
  58. Rendy Jones: Meet “Wednesday” Star Joy Sunday, the Scene-Stealing Siren Who Plays Bianca Barclay. [w:] Teen Vogue [on-line]. 2022-11-25. [dostęp 2022-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-28)]. (ang.).
  59. Madalyn Watson: Jenna Ortega Reveals Why She Didn’t Ask Christina Ricci for Wednesday Addams Advice. [w:] Collider [on-line]. 2022-11-26. [dostęp 2022-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-27)]. (ang.).
  60. Alex Flood: “Wednesday”: behind the screams on TV’s spookiest new spinoff. [w:] NME [on-line]. 2022-11-10. [dostęp 2022-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-29)]. (ang.).
  61. Aurora Amidon: “Wednesday's” Big Dance Scene Was Inspired by Siouxsie Sioux and Goth Clubs. [w:] Comic Book Resources [on-line]. 2022-11-27. [dostęp 2022-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-27)]. (ang.).
  62. Sharf, Zack: Jenna Ortega Changed “Wednesday” Scripts Without Telling Writers Because “Everything Did Not Make Sense”: “I Became Almost Unprofessional”. [w:] Variety [on-line]. 2023-03-07. [dostęp 2023-03-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-07)]. (ang.).
  63. Kirbie Johnson: How Thing Was Brought to Life for “Wednesday”. [w:] Allure [on-line]. 2022-12-07. [dostęp 2022-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-09)]. (ang.).
  64. Season two of Netflix’s hit series Wednesday to film in Ireland. [dostęp 2023-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-16)]. (ang.).
  65. Michaela Zee: “Wednesday” Season 2 Eyes Spring 2024 Production Start with a Move to Ireland. [w:] Variety [on-line]. 2023-11-14. [dostęp 2024-05-15]. (ang.).
  66. Anthony D’Alessandro: Jenna Ortega Not Returning for “Scream VII” Due to “Wednesday” Shooting Schedule – The Dish. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2023-11-22. [dostęp 2023-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-24)]. (ang.).
  67. Jazz Tangcay: Danny Elfman Reunites with Tim Burton to Compose Theme for Netflix’s “Wednesday”. [w:] Variety [on-line]. 2021-12-16. [dostęp 2022-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-29)]. (ang.).
  68. Eliasz Niewiadomski: Wednesday – Paint It Black. [w:] Meteor [on-line]. 2022-12-09. [dostęp 2024-08-12]. (pol.).
  69. a b Dessi Gomez: Here Are All the Songs in Netflix’s “Wednesday”. [w:] TheWrap [on-line]. 2022-11-23. [dostęp 2022-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-29)]. (ang.).
  70. “Wednesday” Soundtrack Album Details. [w:] Film Music Reporter [on-line]. 2022-11-21. [dostęp 2022-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-28)]. (ang.).
  71. a b Siena Linton: What classical music is played in “Wednesday” on Netflix?. [w:] Classic FM [on-line]. 2022-12-06. [dostęp 2022-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-07)]. (ang.).
  72. Marco Vito Oddo: Listen to Two Tracks from Danny Elfman’s Creepy and Kooky “Wednesday” Soundtrack. [w:] Collider [on-line]. 2022-11-22. [dostęp 2022-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-07)]. (ang.).
  73. Tony Sokol: “Wednesday” Review: Nancy Drew Meets the Addams Family. [w:] Den of Geek [on-line]. 2022-11-23. [dostęp 2022-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  74. Linda Codega: “Wednesday” Misunderstands Its Misunderstood Protagonist. [w:] Gizmodo [on-line]. 2022-11-28. [dostęp 2022-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-07)]. (ang.).
  75. Amelia Emberwing: “Wednesday”: Season 1 Review. [w:] IGN [on-line]. 2022-11-19. [dostęp 2022-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  76. Michaela Zee: “Wednesday” Trailer: Tim Burton Unveils His Bloody Reimagining of “The Addams Family” for Netflix. [w:] Variety [on-line]. 2022-08-17. [dostęp 2022-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-28)]. (ang.).
  77. Justin Curto: Fred Armisen of Course Stars as Uncle Fester in New “Wednesday” Trailer. [w:] Vulture [on-line]. 2022-10-09. [dostęp 2022-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-28)]. (ang.).
  78. Kiko Martinez: Watch: “Wednesday” Opening Credits Reveal Creepy Imagery & Haunting Theme by Danny Elfman. [w:] Remezcla [on-line]. 2022-11-08. [dostęp 2022-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-28)]. (ang.).
  79. Kirsten Chuba: Events of the Week: “Disenchanted”, “Glass Onion” and More. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2022-11-18. [dostęp 2022-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-24)]. (ang.).
  80. Jenna Ortega, Christina Ricci, more kooky and spooky fashions from Netflix’s “Wednesday” premiere. [w:] USA Today [on-line]. 2022-11-18. [dostęp 2022-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-29)]. (ang.).
  81. Jolie Lash: Tim Burton’s “Wednesday” Netflix Series Gets November Premiere Date. [w:] TheWrap [on-line]. 2022-09-23. [dostęp 2022-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-04)]. (ang.).
  82. Amanda Lamadrid: “Wednesda’'s” Thing Unleashed on NYC Streets in Hilarious Video. [w:] Screen Rant [on-line]. 2022-12-01. [dostęp 2022-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-07)]. (ang.).
  83. Randy Miller III: Wednesday: The Complete First Season Blu-ray. [w:] blu-ray.com [on-line]. 2024-03-24. [dostęp 2024-03-24]. (ang.).
  84. David Craig: “Wednesday” season 2 first look teases “big and twisted” episodes. [w:] Radio Times [on-line]. 2024-09-20. [dostęp 2024-09-20]. (ang.).
  85. Why “Wednesday” Could Be Netflix’s Next Big Hit. [w:] TheWrap [on-line]. 2022-11-23. [dostęp 2022-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-28)]. (ang.).
  86. Christi Carras: Netflix wanted to remove this violent line from “Wednesday”. The creators pushed back. [w:] Los Angeles Times [on-line]. 2022-11-29. [dostęp 2022-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  87. BreAnna Bell: Netflix Top 10: “Wednesday” Snaps “Stranger Things 4” Record for Most Hours Viewed in a Week With 341 Million. [w:] Variety [on-line]. 2022-11-29. [dostęp 2022-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-02)]. (ang.).
  88. Selome Hailu: “Wednesday” Debuts with Nielsen’s Second Biggest Streaming Week of All Time. [w:] Variety [on-line]. 2022-12-21. [dostęp 2022-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-24)]. (ang.).
  89. Selome Hailu, Todd Spangler: “Wednesday” Surpasses “Dahmer” on All-Time Netflix Ranking, “Harry & Meghan” is Streamer’s Biggest Doc Debut Ever. [w:] Variety [on-line]. 2022-12-13. [dostęp 2022-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-13)]. (ang.).
  90. Jacob Stolworthy: “Wednesday” is a Netflix success story we could come to regret. [w:] The Independent [on-line]. 2022-12-03. [dostęp 2022-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-04)]. (ang.).
  91. Wednesday: Season 1. [w:] Rotten Tomatoes [on-line]. [dostęp 2024-08-12]. (ang.).
  92. Wednesday season 1. [w:] Metacritic [on-line]. [dostęp 2024-08-12]. (ang.).
  93. Jonathan Fuge: “Wednesday” Reviews Praise Jenna Ortega as the Titular Addams Family Member. [w:] MovieWeb [on-line]. 2022-11-18. [dostęp 2022-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  94. Ed Power: “Wednesday”, review: Tim Burton gives “The Addams Family” a “Harry Potter” makeover. [w:] The Daily Telegraph [on-line]. 2022-11-23. [dostęp 2022-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-26)]. (ang.).
  95. John Anderson: “Wednesday” Review: Addams Family Adolescence. [w:] The Wall Street Journal [on-line]. 2022-11-22. [dostęp 2022-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  96. Tom Long: Lively “Wednesday” puts Addams Family’s demon child front and center. [w:] The Detroit News [on-line]. 2022-11-22. [dostęp 2022-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-23)]. (ang.).
  97. Cristina Escobar: Netflix’s “Wednesday” Combines Teen Angst and Murder. [w:] RogerEbert.com [on-line]. 2022-11-18. [dostęp 2022-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  98. Mike Hale: “Wednesday” Review: The Strange Girl is on the Case. [w:] The New York Times [on-line]. 2022-11-22. [dostęp 2022-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  99. Jesse Hassenger: “Wednesday” Review: Jenna Ortega Delightfully Seethes in Netflix’s Moody YA Mystery. [w:] TheWrap [on-line]. 2022-11-23. [dostęp 2022-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-28)]. (ang.).
  100. Nick Hilton: “Wednesday” review: For a show about vampires and werewolves, this Gen Z-baiting drama has very little bite. [w:] The Independent [on-line]. 2022-11-23. [dostęp 2022-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-23)]. (ang.).
  101. Liz Shackleton: “The Banshees Of Inisherin”, “Everything Everywhere All At Once” Head Nominations for Australia’s AACTA International Awards. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2022-12-15. [dostęp 2022-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-15)]. (ang.).
  102. Erik Pedersen: Australia’s International Awards: “Avatar: The Way of Water”, Cate Blanchett & Austin Butler Take Top Prizes – Full List. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2023-02-23. [dostęp 2023-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-23)]. (ang.).
  103. Carolyn Giardina: “Babylon”, “Everything Everywhere All at Once” and “Glass Onion” Win Art Directors Guild Awards. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2023-02-18. [dostęp 2023-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-19)]. (ang.).
  104. “The Boys”, “Yellowjackets”, “Abbott Elementary” lead 2023 HCA TV Awards nominations. [w:] Awards Watch [on-line]. 2023-07-11. [dostęp 2023-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-11)]. (ang.).
  105. Michael Schneider: “The Boys”, “Succession” Land Most Honors at Astra TV Awards (Full Winners List). [w:] Variety [on-line]. 2024-01-08. [dostęp 2024-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-01-09)]. (ang.).
  106. K.J. Yossman: Kate Winslet, Netflix’s “Dahmer” Among the Winners at BAFTA TV Awards 2023. [w:] Variety [on-line]. 2023-05-14. [dostęp 2023-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-14)]. (ang.).
  107. Naman Ramachandran: “This is Going to Hurt”,' “The Responder” Lead BAFTA TV Awards Nominations. [w:] Variety [on-line]. 2023-03-22. [dostęp 2023-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-22)]. (ang.).
  108. Manori Ravindran: “House of the Dragon”, “This is Going to Hurt” Lead Winners at BAFTA TV Craft Awards. [w:] Variety [on-line]. 2023-04-23. [dostęp 2023-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-10)]. (ang.).
  109. Etan Vlessing: “Everything Everywhere All at Once” Wins Big at 2023 Critics’ Choice Super Awards. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2023-03-16. [dostęp 2023-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-16)]. (ang.).
  110. Degen Pener, Ingrid Schmidt: Costume Designers Guild Award 2023 Winners Include “Elvis”, “Wednesday” and “House of the Dragon”. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2023-02-28. [dostęp 2023-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-28)]. (ang.).
  111. Christian Zilko: Daniel Kwan and Daniel Scheinert Win Top Prize at DGA Awards (Complete Winners List). [w:] IndieWire [on-line]. 2023-02-19. [dostęp 2023-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-19)]. (ang.).
  112. Kimberly Nordyke: Golden Globes: Full List of Winners. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2023-01-10. [dostęp 2023-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-11)]. (ang.).
  113. Carolyn Giardina: “Everything Everywhere All at Once” Leads Sound Editors’ Golden Reel Nominations. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2023-01-09. [dostęp 2023-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-09)]. (ang.).
  114. Carolyn Giardina: “Top Gun: Maverick”, “Elvis”, “All Quiet on the Western Front” Make Noise at Sound Editors’ Awards. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2023-02-26. [dostęp 2023-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-27)]. (ang.).
  115. Armando Tinoco: Golden Trailer Awards Nominations List: “Stranger Things”, “Black Panther: Wakanda Forever”, “Ted Lasso” & “Glass Onion: A Knives Out Mystery” Among Most Nominated. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2023-06-05. [dostęp 2023-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-05)]. (ang.).
  116. Erik Pedersen: Golden Trailer Awards: “Cocaine Bear”, “Only Murders in the Building” & “Oppenheimer” Among Top Winners – Full List. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2023-06-29. [dostęp 2023-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-30)]. (ang.).
  117. Erik Anderson: Rihanna, Billy Eichner, “Elvis”, “Guillermo del Toro’s Pinocchio” top Hollywood Music in Media Awards (HMMA) winners. [w:] AwardsWatch [on-line]. 2022-11-17. [dostęp 2023-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-18)]. (ang.).
  118. Carolyn Giardina: “Elvis” Collects Pair of Make-Up Artists and Hair Stylists Guild Awards. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2023-02-11. [dostęp 2023-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-12)]. (ang.).
  119. Pascale Quililongo: Desde Pedro Pascal a Karol G: MYV MIAW 2023 revela la lista de nominados y nominadas. [w:] Los 40 [on-line]. 2023-07-04. [dostęp 2023-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-06)]. (hiszp.).
  120. Kimberly Nordyke: MTV Movie & TV Awards: Full List of Winners. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2023-05-07. [dostęp 2023-05-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-08)]. (ang.).
  121. Naomi Clarke: All the winners at the National Television Awards 2023. [w:] Evening Standard [on-line]. 2023-09-06. [dostęp 2023-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-06)]. (ang.).
  122. Kimberly Nordyke: “Wednesday”, “Sonic the Hedgehog 2”, Taylor Swift, Harry Styles Among Winners at 2023 Kids’ Choice Awards. [w:] The Hollywood Reporter [on-line]. 2023-03-04. [dostęp 2023-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-05)]. (ang.).
  123. Bella Arnold: “Succession”, “The Last of Us”, and “The White Lotus” Sweep the 2023 Emmy Nominations. [w:] Vulture [on-line]. 2023-07-12. [dostęp 2023-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-13)]. (ang.).
  124. Patrick Hipes: “Avatar: The Way of Water”, “Oppenheimer”, “Star Trek” Series Lead Nominations for Genre-Focused Saturn Awards. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2023-12-06. [dostęp 2023-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-12-06)]. (ang.).
  125. Patrick Hipes: “Avatar: The Way of Water”, “Oppenheimer”, “Star Trek: Picard” Among Winners at Saturn Awards. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2024-02-05. [dostęp 2024-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-05)]. (ang.).
  126. Brent Lang, Ellise Shafer: SAG Awards 2023: “Everything Everywhere All at Once” Dominates, “Abbott Elementary” and “The White Lotus” Win Top TV Prizes. [w:] Variety [on-line]. 2023-02-26. [dostęp 2023-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-27)]. (ang.).
  127. Jeremy Dick: “Wednesday's” Dance Scene Brings Renewed Popularity to The Cramps Song “Goo Goo Muck”. [w:] MovieWeb [on-line]. 2022-12-03. [dostęp 2022-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-04)]. (ang.).
  128. “Wednesday” Music Supervisors on Why the Cramps’ “Goo Goo Muck” Was Perfect for Jenna Ortega's Viral Dance Scene. [w:] Variety [on-line]. 2022-12-08. [dostęp 2022-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-09)]. (ang.).
  129. Savannah Roberts: Netflix’s “Wednesday” Has Everyone Streaming Lady Gaga’s “Bloody Mary”. [w:] Capital [on-line]. 2022-11-29. [dostęp 2022-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-30)]. (ang.).
  130. Jason Lipshutz, Andrew Unterberger: Trending Up: “Wednesday” Has Fans Screaming “Bloody Mary”, Plus Metro Boomin, Raye & More. [w:] Billboard [on-line]. 2022-12-07. [dostęp 2022-12-11]. (ang.).
  131. Dave Quinn: Kamila Valieva Recreates Viral “Wednesday” Dance in Figure Skating Routine Inspired by Netflix Hit. [w:] People [on-line]. 2022-12-29. [dostęp 2022-12-31]. (ang.).
  132. Chicago Red Stars recreate “Wednesday” dance. [w:] CBS Chicago [on-line]. 2023-02-09. [dostęp 2024-08-12]. (ang.).
  133. All the Stars Reenacting Wednesday Addams’ Iconic Dance from Kim Kardashian to Amelia Dimoldenberg. [w:] Capital [on-line]. 2022-12-08. [dostęp 2022-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-08)]. (ang.).
  134. Janelle Zara: How Netflix’s “Wednesday” became a pop culture phenomenon. [w:] The Guardian [on-line]. 2022-12-14. [dostęp 2022-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-15)]. (ang.).
  135. Nellie Andreeva: “Wednesday” Spinoff in Works at Netflix. [w:] Deadline Hollywood [on-line]. 2023-12-18. [dostęp 2023-12-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-12-18)]. (ang.).

Linki zewnętrzne