bislama, angielski, francuski
Port Vila
Republika
prezydent Nikenike Vurobaravu[1]
premier Charlot Salwai
12 189 km² 0%
282 814[2]23 osób/km²
773 mln USD[3]2815 USD
723 mln dolarów międzynar.[3]2631 dolarów międzynar.
Vatu (VUV)
od Wielkiej Brytanii i Francji30 lipca 1980
protestantyzm
UTC +11
VU
.vu
VAN
YJ
+678
Republika Vanuatu (bisl. Ripablik blong Vanuatu) – państwo w Oceanii. Położone na 198[4] wyspach Nowych Hebrydów (2 z nich – Matthew i Hunter – należą do Nowej Kaledonii, terytorium zamorskiego Francji), z których 65 jest zamieszkanych. Położone jest ok. 800 km na północny zachód od Fidżi i na północny wschód od Nowej Kaledonii. Dawniej terytorium kraju było kondominium francusko-brytyjskim znanym pod nazwą Nowe Hebrydy.
Vanuatu obejmuje 198[4] (w tym: 65 zamieszkanych) przeważnie górzystych wysp pochodzenia wulkanicznego, m.in. Espiritu Santo, Malekula, Efate, Ambrim, Erromango. Występują wąskie pasy nizin nadbrzeżnych, na trzech wyspach znajdują się czynne wulkany. Odnotowuje się częste trzęsienia ziemi, powodujące tsunami. Największe miasto Port Vila – stolica, na wyspie Efate – 45 694 mieszkańców (X 2009), drugie większe miasto – Luganville (13 484 mieszkańców) – na Espiritu Santo. Klimat równikowy wilgotny, tutejsze wiecznie zielone lasy równikowe tworzą swoisty mikroklimat wysp. Niektóre wyspy są porośnięte suchymi lasami i sawannami.
Pierwsi ludzie dotarli na teren dzisiejszego Vanuatu około 3000 lat temu[5]. Odnalezione fragmenty ceramiki są datowane na 1300–1100 p.n.e.[6]
Pierwszy kontakt lokalnych mieszkańców z Europejczykami miał miejsce w 1606 roku, kiedy na największą wyspę przybył Pedro Fernández de Quirós (nadał im nazwę Terra Austrialis del Espiritu Santo[7][8]), a następnie w roku 1768 L.A. Bougainville. W 1774 r. James Cook opracował mapę tych wysp i nazwał je Nowe Hebrydy. Na początku XIX w. powstały pierwsze misje chrześcijańskie, a u schyłku XIX w. zaczęli napływać koloniści francuscy i brytyjscy. Wspólna Komisja Morska objęła archipelag zarządem brytyjsko-francuskim w 1887, a 19 lat później wyspy stały się kondominium brytyjsko-francuskim. W trakcie II wojny światowej na wyspach mieściła się baza wojskowa aliantów. W 1977 na konferencji w Paryżu postanowiono przyznać Vanuatu niepodległość, co oficjalnie ogłoszono 30 lipca 1980 r[9].
Vanuatu ma jednoizbowy parlament z 52 posłami. Wybierany jest co 4 lata w głosowaniu powszechnym. Przywódca głównej frakcji parlamentarnej jest zazwyczaj wybierany na premiera i szefa rządu. Głową państwa jest prezydent, wybierany co 5 lat przez parlament i prezydentów 6 rządów prowincjalnych.
Vanuatu dzieli się na sześć prowincji (ludność wg stanu na X 2009)
Gospodarka Vanuatu opiera się głównie na usługach – jest to tzw. raj podatkowy (m.in. kraj taniej bandery).
Użytki rolne zajmują 12% powierzchni kraju[14]. Uprawia się kava kava (pieprz metystynowy), kakao, palmy kokosowe, trzcinę cukrową, orzeszki ziemne, kawę. Na własne potrzeby uprawia się także jams, taro, kukurydzę, warzywa i drzewa chlebowe. Rolnictwem zajmuje się 65% ludności czynnej zawodowo[15].
Najważniejsze ośrodki turystyczne na Vanuatu to wyspy Espiritu Santo, Tanna i Pentecost. Głównym atutem dobrze rozwiniętej turystyki w kraju są krajobrazy wulkaniczne i tropikalne oraz kultura pierwotnych mieszkańców Oceanii. Popularne są też kąpieliska. Rafa Vanuatu przyciąga nurków. Najciekawszym miejscem nurkowym jest wrak SS President Coolidge. Nieliczne centra nurkowe oferują również nurkowania rafowe. Rozwojowi turystyki pomaga dobre połączenie lotnicze z Australią i Nową Zelandią.
Wyspy Efate i Artok oraz zachodnie wybrzeże wyspy Lelepy w prowincji Shefa wyznaczają dominium wodza Roi Maty – pierwszy obiekt na terenie Vanuatu wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2008 roku[16][17]. Znajdują się tu miejsca związane z życiem i śmiercią ostatniego naczelnego wodza noszącego tytuł Roi Maty (XVI–XVII w.), obejmujące m.in. jego rezydencję oraz miejsca śmierci i pochówku[16].
Vanuatu nie posiada wielu bogactw naturalnych. W kraju wydobywa się na niewielką skalę rudy manganu[11].
Najważniejszą gałęzią przemysłu jest przemysł spożywczy (mięsny, olejarski oraz rybny)[11].
Emisja równoważnika dwutlenku węgla z Vanuatu wyniosła w 1990 roku 0,491 Mt, z czego tylko 0,13 Mt stanowił dwutlenek węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 0,888 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 348 kg. Następnie emisje wahały się, osiągając maksymalne wartości w 2012. Wzrost emisji wynikał głównie z jej zwiększenia przez transport. W 2018 emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 0,082 Mt, a w przeliczeniu na mieszkańca 0,292 t i w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 99 kg. Głównym gazem cieplarnianym emitowanym z Vanuatu jest metan, na drugim miejscu podtlenek azotu, a dwutlenek węgla przez większość czasu pozostaje na trzecim miejscu[18].
Eksportuje się głównie ryby i produkty rolne: koprę, kakao, drewno, kawę, wołowinę i korale[19].
Na archipelagu zamieszkuje ponad 190 tysięcy ludzi. Zdecydowaną większość mieszkańców kraju, bo aż 92–93%, stanowią rdzenni Melanezyjczycy – Ni-Vanuatu, których przodkowie zasiedlili tereny wysp na początku II tysiąclecia p.n.e. Podzieleni są na kilkadziesiąt grup etnoterytorialnych, mówią różnymi językami i dialektami. Oprócz Ni-Vanuatu na archipelagu żyje kilka grup Polinezyjczyków, zarówno rdzennych (takie grupy jak Aniwa, Mae, Mele i Futuna Zachodni), jak i imigrantów z francuskich terytoriów Polinezji – Tahiti, Uvea i Futuna (łącznie stanowią około 3% ludności Vanuatu). Pozostali mieszkańcy wysp to Francuzi, Brytyjczycy, Australijczycy i Nowozelandczycy oraz małe grupy uchodźców z Mikronezji (Kiribatijczycy) oraz Azji (Wietnamczycy i Chińczycy)[20].
Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center[21][22]:
Xbox LivePengembangMicrosoftTipeLayanan OnlineTanggal diluncurkan15 November 2002Terakhir diperbarui6 Desember 2011 (detail)PlatformXbox (2002–2010)Xbox 360Windows XP ke Windows 7 (Sebagai Permainan untuk Windows – Live)Menuju Windows 8 (integrasi penuh)Windows PhoneKeanggotaan35 juta[1]Situs webwww.xbox.com/live/Xbox Live (Diperdagangkan sebagai Xbox LIVE[2]) adalah permainan video banyak pemain dan media digital daring pelayanan dibuat dan dioperasikan oleh Microsoft Corpor…
كرومي لانكهالموقع الجغرافي / الإداريالإحداثيات 52°27′N 13°14′E / 52.45°N 13.23°E / 52.45; 13.23 التقسيم الإداري Steglitz-Zehlendorf (en) دول الحوض ألمانيا هيئة المياهالنوع بحيرة القياساتالمساحة 0٫154 كيلومتر مربع الطول 1٫1 كيلومتر عمق 6٫6 م حجم المياه 0٫543 هيكتومتر مكعب ارتفاع السطح 40 م تعدي
American baseball player This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (November 2014) (Learn how and when to remove this template message) Baseball player Jerry ReedPitcherBorn: (1955-10-08) October 8, 1955 (age 68)Bryson City, North Carolina, U.S.Batted: RightThrew: RightMLB debutSeptember 11, 1981, for the…
高雄市私立復華高級中學地址80251高雄市苓雅區民權一路42號其它名称FUHWA Senior High School类型私立普通型高級中學附設專業群科(附設國中部、附設小學部、附設幼兒園)所屬法人財團法人高雄市私立復華高級中學创办日期1955年復華中學補習學校1957年高雄市私立復華高級中學创始人孫永慶博士校長詹耀宗博士年级高中三年學制國中三年學制小學六年學制幼兒園四年學制校訓校訓:…
Tahar Cheriaa, pembuat Festival Film Carthage Festival Film Carthage adalah sebuah festival film yang dibawakan oleh pemerintah Tunisia untuk mempromosikan film-film dari Afrika Sub-Sahara dan dunia Arab.[1] Diadakan setiap dua tahun, acara tersebut bergantian dengan Festival Film Carthage. Atas konsepsi dari pembuat film Tahar Cheriaa, festival tersebut dibuat pada 1966 oleh Menteri Budaya Tunisia untuk menampilkan film-film dari Maghreb, Afrika, dan Timur Tengah. Dalam rangka masuk kom…
لوسي إيريجاري (بالفرنسية: Luce Irigaray) معلومات شخصية الميلاد 3 مايو 1930 (العمر 93 سنة) مواطنة بلجيكا فرنسا الحياة العملية المدرسة الأم الجامعة الكاثوليكية في لويفن[1]جامعة باريس 8[1] المهنة فيلسوفة، ولغوية، وأستاذة جامعية، وناشط في مجال حقوق المرأة،
British-American comedy duo Stan and Ollie redirects here. For the 2018 biographical film, see Stan & Ollie. For other uses, see Laurel and Hardy (disambiguation). Laurel and HardyStan Laurel and Oliver Hardy, promotional shotNationalityBritish & AmericanYears active1927–1955GenresSlapstick, comedyNotable works and rolesThe Music Box, Babes in Toyland, Way Out West, Helpmates, Another Fine Mess, Sons of the Desert, Block-Heads, Busy Bodies, Towed in a HoleMemorial(s)Ulverston, Cumbria,…
Monument SquareThe square in 2017, viewed from Congress StreetLocation within PortlandMaintained byCity of PortlandLocationPortland, Maine, U.S.Coordinates43°39′26″N 70°15′32″W / 43.657342°N 70.258924°W / 43.657342; -70.258924 Monument Square is a town square in downtown Portland, Maine, about halfway between the East Bayside and Old Port neighorhoods. The Time and Temperature Building, Fidelity Trust Building, and the main branch of the Portland Public Librar…
The Jets selected Dale Hawerchuk 1st overall in the 1981 NHL Entry Draft. This is a list of ice hockey players who were drafted in the National Hockey League Entry Draft by the Winnipeg Jets (1972–1996). It includes every player who was drafted, regardless of whether they played for the team. Key # Played at least one game with the Jets ↑ Spent entire NHL career with the Jets (†) Inducted into the Hockey Hall of Fame (‡) Number retired by the Jets General terms an…
American four-engine jet airliner (1960–1990s) Convair 880 The Convair 880 is a low-wing airliner with four underwing turbojets. Role Narrow-body jet airlinerType of aircraft National origin United States Manufacturer Convair First flight January 27, 1959 Introduction May 1960 with Delta Air Lines Retired 1998 Status Retired Primary users Trans World AirlinesDelta Air Lines Japan Airlines Swissair Produced 1959–1962 Number built 65 Variants Convair 990 Coronado The Convair 880 is an Ame…
You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Russian. Click [show] for important translation instructions. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machine-translated text into the English Wikipedia. Consider adding a topic to this template: there are already 2,881 articles…
2015 Taiwanese film by Tom Lin Shu-yu For the flowering plants, see Zinnia. This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (April 2018) (Learn how and when to remove this template message) Zinnia FlowerDirected byTom Lin Shu-yuScreenplay byTom LinStarringKarena LamStoneKo Chia-yenUmin BoyaBryan ChangNana LeeGen Yan TsaiProductioncompanyAtomcinema CorporationDist…
2013 single by Arcade Fire ReflektorSingle by Arcade Firefrom the album Reflektor B-sideInstrumental versionReleasedSeptember 9, 2013 (2013-09-09)Recorded2013StudioSonovox (Montreal)Genre Dance-rock indie rock disco Length 7:34 (album version) 4:59 (radio edit) Label Merge Sonovox Songwriter(s) Will Butler Win Butler Régine Chassagne Jeremy Gara Tim Kingsbury Richard Reed Parry Producer(s) Arcade Fire Markus Dravs James Murphy Arcade Fire singles chronology Sprawl II (Mountains B…
Indonesian admiral In this Indonesian name, there is no family name nor a patronymic, and the person should be referred to by the given name, Darwanto. DarwantoBorn (1961-09-13) 13 September 1961 (age 62)Rangkasbitung, Banten, IndonesiaAllegiance IndonesiaService/branch Indonesian NavyYears of service1984-2019Rank Rear AdmiralCommands heldChief of Staff of Indonesian NavyAwardsSee Awards Darwanto (born 13 September 1961) is a former rear admiral in the Indonesian Navy who served a…
Mughal painter and court artist Ustad MansurNãdir-al-’Asr (Unequalled of the age) by Ustad MansurDied1624Years activec. 1590–1624Known forPaintingMovementAnimal painting Nature Painting Mughal Painting Ustad Mansur (flourished 1590-1624) was a seventeenth-century Indian painter, who served as a Mughal court artist. During which period he excelled at depicting plants and animals. He was the earliest artist to depict the dodo in colour, apart from being the first to illustrate…
ルパンの消息著者 横山秀夫発行日 2005年5月20日発行元 光文社ジャンル ミステリー国 日本言語 日本語形態 ノベルスページ数 331コード ISBN 978-4-334-07610-8 [ ウィキデータ項目を編集 ]テンプレートを表示 『ルパンの消息』(ルパンのしょうそく)は、日本の小説家・推理作家である横山秀夫のデビュー作である。横山はこの作品で1991年の第9回サントリーミステリー大賞の佳…
Japanese light novel, manga, and anime series For the owarai term, see Glossary of owarai terms § shimoneta. Shimoneta: A Boring World Where the Concept of Dirty Jokes Doesn't ExistCover of the first light novel volume, featuring Ayame Kajou.下ネタという概念が存在しない退屈な世界(Shimoneta to Iu Gainen ga Sonzai Shinai Taikutsu na Sekai)GenreDystopian[1]School comedy[2]Sex comedy[3][4] Light novelWritten byHirotaka AkagiIllustrated…
Airport in Victoria, AustraliaLake Boga Flying Boat BaseA Consolidated PBY Catalina flying boat at the Lake Boga flying boat museumIATA: noneICAO: noneSummaryLocationLake Boga, Victoria, AustraliaBuiltJune 1942In use1942–1947Coordinates35°27′3.96″S 143°37′39.69″E / 35.4511000°S 143.6276917°E / -35.4511000; 143.6276917 Lake Boga Flying Boat Base was a Royal Australian Air Force (RAAF) flying boat base at Lake Boga, Victoria, Australia during World War II. His…
British rapper, singer and actress Little SimzBackground informationBirth nameSimbiatu Abisola Abiola AjikawoAlso known asSimbi, SimzBorn (1994-02-23) 23 February 1994 (age 29)Islington, London, EnglandGenresBritish hip hopOccupation(s)RappersingeractressYears active2010–presentLabelsAge 101 MusicAWALWebsitelittlesimz.comMusical artist Simbiatu Simbi Abisola Abiola Ajikawo[1][2] (born 23 February 1994),[2] better known by her stage name Little Simz, is a British ra…
Bridge in The Ramble and Lake, Central ParkBow BridgeCoordinates40°46′33″N 73°58′18.6″W / 40.77583°N 73.971833°W / 40.77583; -73.971833LocaleThe Ramble and Lake, Central ParkCharacteristicsDesignClassical GreekMaterialCast ironTotal length87 feet (27 m)Longest span60 feet (18 m)No. of spans1HistoryDesignerCalvert Vaux and Jacob Wrey MouldConstruction end1862StatisticsDaily trafficPedestrianLocation The Bow Bridge/ˈboʊ/ is a cast iron bridge located…
يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (ديسمبر 2018) لمعانٍ أخرى، طالع المنصوري (توضيح). 33°10′16″N 35°12′34″E / 33.17111111°N 35.20944444°E / 33.17111111; 35.20944444 ا…
У этого термина существуют и другие значения, см. Варшавский договор (значения), Договор о дружбе, сотрудничестве и взаимной помощи и ОВД. Организация Варшавского договора Эмблема ОВД Карта государств-участников на 1990 год (тёмно-зелёным) и бывших государств-участников (све…
Railway station in Hino, Tottori Prefecture, Japan Kamisuge Station上菅駅Kamisuge Station, May 2008General informationLocationKamisuge, Hino-cho, Hino-gun, Tottori-ken 689-5137JapanCoordinates35°11′36.66″N 133°20′30.41″E / 35.1935167°N 133.3417806°E / 35.1935167; 133.3417806Operated by JR WestLine(s) Hakubi LineDistance98.9 km (61.5 mi) from KurashikiPlatforms1 island platformTracks2ConstructionStructure typeAt gradeOther informationStatusUnstaffe…
Monumento al Cuchillero, en Albacete, España Se llama cuchillero a la persona que fabrica cuchillos y otros instrumentos cortantes. Monumento a cuchilleros y herreros en forma de cuchillo canario (2004), Guía de Gran Canaria. Fabricación Antes de pasar a ser en su mayoría un proceso industrializado, la fabricación de cuchillos seguía las siguientes fases. El obrero prepara unas y otras a la fragua, tomando más o menos precauciones en este trabajo según el grado de la materia y de las lá…
Monica Vinader LtdTypePrivateIndustryJewelleryFounded2007 (2007)[1][2]FounderMonica VinaderHeadquartersHolkham, Norfolk, United KingdomWebsitemonicavinader.com Monica Vinader Ltd. is a British jewellery brand producing and retailing necklaces, pendants, earrings, rings, and friendship bracelets.[3] It markets itself as crafted demi-fine jewellery positioned and priced in the gap between fine and fashion jewellery.[1][4] History In 2002, whilst working…
União das Freguesias de Margaride (Santa Eulália), Várzea, Lagares, Varziela e MoureMargaride (Santa Eulália), Várzea, Lagares, Varziela e Moure Freguesia de Portugal Edificio en la freguesia União das Freguesias de Margaride (Santa Eulália), Várzea, Lagares, Varziela e MoureLocalización de União das Freguesias de Margaride (Santa Eulália), Várzea, Lagares, Varziela e Moure en PortugalCoordenadas 41°21′34″N 8°11′20″O / 41.3595, -8.189Entidad Freguesia de Por…
ضريح جبل هولى ضريح[1] البلد امريكا[1] التقسيم الادراى اركنساس احداثيات 34°44′20″N 92°16′44″W / 34.738864°N 92.278953°W / 34.738864; -92.278953 تعديل ضريح جبل هولى (Mount Holly Mausoleum) هوا ضريح فى امريكا. المكان ضريح جبل هولى موجود فى منطقه اداريه اسمها اركنساس. شوف كمان ليستة …
هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (ديسمبر 2018) جوش ارين معلومات شخصية الميلاد 14 ديسمبر 1979 (45 سنة) أتلانتا مواطنة الولايات المتحدة الحياة العملية المهنة ممثل، وممثل تلفزيوني اللغة الأم الإ…
Elm cultivar Ulmus 'Morton'Accolade, Morton Arboretum, IllinoisGenusUlmusHybrid parentageU. davidiana var. japonica × U. davidiana var. japonicaCultivar'Morton' = AccoladeOriginUS Ulmus 'Morton' (selling name Accolade) is an elm cultivar cloned from a putative intraspecific hybrid planted at the Morton Arboretum in 1924, which itself originated as seed collected from a tree at the Arnold Arboretum in Massachusetts. Although this tree was originally identified as Ulmus crassifolia, it is now bel…
Lybia tessellata Lybia tessellata Systematik Klasse: Höhere Krebse (Malacostraca) Ordnung: Zehnfußkrebse (Decapoda) Unterordnung: Krabben (Brachyura) Familie: Xanthidae Gattung: Lybia Art: Lybia tessellata Wissenschaftlicher Name Lybia tessellata (Latreille in Milbert, 1812) Lybia tessellata bei Sulawesi Lybia tessellata auf einer Briefmarke der Philippinen Lybia tessellata ist eine im Indopazifik vorkommende Krabbenart. Die Gattung Lybia wird zuweilen mit den Trivialnamen Boxerkrabben oder Po…
Lokasi Pengunjung: 18.222.119.148