Urzędy ziemskie

Urzędy ziemskie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów wywodziły się z urzędów książęcych z czasów rozbicia dzielnicowego.

Najważniejszymi urzędnikami ziemskimi byli wojewoda i kasztelan, gdyż z urzędu wchodzili do Senatu[1].

Po nich w każdej ziemi następowali pozostali urzędnicy. W większości były to godności honorowe. Urzędy ziemskie dzieliły się na dygnitarskie (łac. dignitates) i officia. Dygnitarzami byli: wojewoda, kasztelan, podkomorzy i sędzia ziemski. Officia to urzędy: stolnika, podstolego, cześnika, podczaszego, łowczego, miecznika, chorążego i wojskiego.

Porządek starszeństwa sprecyzowała konstytucja (ustawa sejmowa) z 1611 roku, z pewnymi zmianami wprowadzonymi w 1613 roku[2].

I tak w Koronie po urzędach senatorskich następowali kolejno[3]:

Na Litwie kolejność była następująca[3]:

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Jedynym starostą wchodzącym do Senatu był starosta generalny Księstwa Żmudzkiego.
  2. ↑ Volumina Legum tom 3, str. 16, 88 i 94.
  3. ↑ a b hierarchia urzędów ziemskich mogła różnić się w poszczególnych województwach i powiatach
  4. ↑ Zbigniew Góralski, Urzędy i godności w dawnej Polsce, Warszawa 1998, s. 192.
  5. ↑ Zbigniew Góralski, Urzędy i godności w dawnej Polsce, Warszawa 1998, s. 187.
  6. ↑ Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik 1990, s. 20.
  7. ↑ Urzędnicy województw kijowskiego i czernihowskiego XV-XVIII wieku. Oprac. Eugeniusz Janas, Witold Kłaczewski. Kórnik 2002, s. 8.
  8. ↑ a b w województwie wileńskim, Zygmunt Gloger, Geografia historyczna dawnej Polski, Kraków 1900, s. 276.

Linki zewnętrzne