Tytuły i kategorie szachowe są wykładnikiem maksymalnego wyniku sportowego, osiągniętego przez szachistę. W grze bezpośredniej rozróżniamy:

• tytuły i kategorie kobiece oraz męskie,
• tytuły (kategorie) międzynarodowe oraz kategorie krajowe centralne i krajowe okręgowe.

Wszystkie kategorie międzynarodowe, kategoria mistrza krajowego oraz kandydata na mistrza krajowego nadawane są w formie tytułu. Zawodnicy nieposiadający żadnej kategorii szachowej mają ranking 1000 punktów. Tytuły i kategorie szachowe przyznawane są dożywotnio przez Komisję Klasyfikacji i Ewidencji Polskiego Związku Szachowego (w przypadku kategorii centralnych) oraz przez komisje wojewódzkie (w przypadku kategorii okręgowych).

Uwagi:

• Wielkość rankingu podana w nawiasach oznacza, że zawodnik posiada ranking FIDE, a podana liczba jest umownym poziomem siły gry zawodnika z danym tytułem.
• Kobiety, występując w turniejach mieszanych (wraz z mężczyznami, np. turnieje open) mogą również zdobywać normy na tytuły GM i IM, na takich samych zasadach jak mężczyźni. Tytuł arcymistrza przyznawany jest również za zdobycie tytułu mistrzyni świata (zobacz listę kobiet, które otrzymały męski tytuł arcymistrza).
• Dla tytułów międzynarodowych liczba jest umownym poziomem siły gry zawodnika z danym tytułem i jest przyjmowana do obliczeń na kategorie i tytuły krajowe.
• Dla polskich tytułów i kategorii, wielkości rankingu podane w tabeli są stałe dla wszystkich zawodników. Są przyjmowane jako podstawa do wszystkich obliczeń.
• Zawodnika z tytułem międzynarodowym, niemającego rankingu FIDE, przyjmuje się do celów klasyfikacyjnych z rankingiem PZSzach równym rankingowi mistrza krajowego.
• Zawodnicy i zawodniczki z jedną lub dwiema normami na tytuł mistrza krajowego (oznaczenia k+ i k++), otrzymują rankingi 2300 (mężczyźni) i 2100 (kobiety).
• Zawodnicy i zawodniczki z jedną lub dwiema normami na tytuł kandydata na mistrza (oznaczenia I+ i I++), otrzymują rankingi 2100 (mężczyźni) i 1900 (kobiety).
• Zawodnicy i zawodniczki z jedną normą na I kategorię szachową (oznaczenie II+), otrzymują rankingi 1900 (mężczyźni) i 1700 (kobiety).
• W języku polskim skróty tytułów szachowych: am, mm, mf, m, k – pisze się od małej litery i bez kropki.

Zdobycie tytułów i kategorii obwarowane jest znaczną liczbą warunków, z których najważniejszymi są: minimalne dopuszczalne tempo gry, minimalny sumaryczny czas trwania partii, maksymalna liczba partii oraz maksymalne dopuszczalne liczby rund w jednym dniu.

• Ranking szachowy

• Kodeks Szachowy (1998) oraz późniejsze poprawki
• Regulamin Klasyfikacyjny Polskiego Związku Szachowego
• Tytuły szachów korespondencyjnych

• Kolegium sędziów