Turunmaa – fińska kanonierka z dwudziestolecia międzywojennego i okresu II wojny światowej. Pierwotnie okręt został zamówiony przez Imperium Rosyjskie jako jedna z sześciu jednostek typu Wodoriez. Okręt został zwodowany w 1918 roku w stoczni Crichton w Turku i w tym samym roku wszedł do służby w Fińskiej Marynarce Wojennej. W maju 1943 roku „Turunmaa” została ciężko uszkodzona przez radzieckie samoloty. Od 1945 roku jednostkę wykorzystywano jako trałowiec. Okręt skreślono z listy floty w 1953 roku.
Projekt i budowa
Flota Bałtycka, borykająca się podczas I wojny światowej z brakiem małych jednostek eskortowych, w 1916 roku zamówiła w fińskich stoczniach 12 okrętów, potocznie nazywanych kanonierkami Borowskiego (od nazwiska polskiego oficera Michaiła Borowskiego)[1][2]. Budowane jednostki, klasyfikowane ówcześnie jako dozorowce (storożewyje korabli), odznaczały się silnym uzbrojeniem i dużą dzielnością morską przy niewielkiej wyporności[3].
Przyszła „Turunmaa” była jedną z sześciu kanonierek typu Wodoriez[4][5] . Okręt został zamówiony przez Rosyjską Marynarkę Wojenną w 1916 roku w stoczni Crichton w Turku pod nazwą „Czirok” (Чирок) i w tym roku położono jego stępkę[4][6][a]. Jednostka została zwodowana w 1918 roku i następnie przejęta przez Finów[6][7] .
Dane taktyczno-techniczne
Okręt był niewielką, jednokominową kanonierką z dwoma masztami[6]. Długość całkowita kadłuba wynosiła 50,1 metra (47 metrów między pionami), szerokość 6,8 metra i zanurzenie 2,9 metra[6][8]. Wyporność normalna wynosiła 342 tony[6][9]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 1150 KM, do której parę dostarczały dwa kotły Yarrow[2][6]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 15 węzłów[2][6]. Okręt mógł zabrać zapas węgla o masie 50 ton, co zapewniało zasięg wynoszący 700 Mm przy prędkości 15 węzłów[5] [7] .
Uzbrojenie artyleryjskie kanonierki składało się z dwóch pojedynczych dział Canet kal. 75 mm L/48 i pojedynczego działka plot. Vickers kal. 40 mm QF Mark II L/39[5] [7] . Okręt mógł też zabrać na pokład 30 min[7] .
Załoga okrętu liczyła 48 oficerów, podoficerów i marynarzy[2][7] .
Służba
W 1918 roku jednostkę wcielono do służby w Marynarce Wojennej Finlandii pod nazwą „Turunmaa”[2][6]. Kanonierka służyła w okresie międzywojennym jako okręt szkolny, wraz z bliźniaczą jednostką „Karjala”[2]. Na początku lat 40. z pokładu usunięto działko Vickers kal. 40 mm, instalując w zamian trzy pojedyncze działka plot. Madsen kal. 20 mm L/60[7] . 2 maja 1943 roku nieopodal Haapasaari kanonierka została ciężko uszkodzona przez radzieckie lotnictwo i osadzona na mieliźnie[7] . Okręt powrócił do służby w październiku 1943 roku[7] . Po zakończeniu II wojny światowej jednostka wykonywała zadania trałowe, oczyszczając z min Zatokę Fińską[7] . Okręt skreślono z listy floty w 1953 roku[7] [9].
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Ivan Gogin: KARJALA gunboats (1918). Navypedia. [dostęp 2018-01-28]. (ang.).
- Ivan Gogin: VODOREZ guard vessels. Navypedia. [dostęp 2018-01-28]. (ang.).
- Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: Sampson Low, Marston & Co., 1941. (ang.).
- Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.).
- Marcin Wawrzynkowski: Kanonierki ORP Komendant Piłsudski i ORP Generał Haller. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2015. ISBN 978-83-7889-321-9.
.jpg)
