Turquoise (Q46) – francuskiokręt podwodny z okresu I wojny światowej, szósta zamówiona jednostka typu Émeraude. Została zwodowana 3 sierpnia 1908 roku w stoczni Arsenal de Toulon(inne języki), a do służby w Marine nationale weszła w grudniu 1910 roku. Okręt został zatopiony przez turecką artylerię na Morzu Marmara 30 października 1915 roku. Podniesiony przez Turków, otrzymał nazwę „Mustadieh Ombashi”, lecz nigdy nie wszedł do służby. Po wojnie przejęty przez Francuzów, został skreślony z listy floty 12 listopada 1919 roku.
Projekt i dane taktyczno–techniczne
„Turquoise” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1903 roku[1][2]. Zaprojektował go inż. Gabriel Maugas, dostosowując swój poprzedni projekt (Farfadet) do napędu dwuśrubowego[1][3][4]. Okręt miał niewielki zapas pływalności w położeniu nawodnym oraz występowały na nim częste awarie silników Diesla, co znacznie wydłużyło okres prób i opóźniło wprowadzenie do służby[1][2][3].
Okręt wyposażony był w sześć wyrzutni torped kalibru 450 mm (cztery wewnętrzne na dziobie i dwie na rufie), z łącznym zapasem 6 torped[2][3][7]. Od sierpnia 1915 roku okręt posiadał działko pokładowe kal. 37 mm L/40 M1902[2][3][6]. Załoga okrętu składała się z 21 (później 23) oficerów, podoficerów i marynarzy[2][3][5].
Budowa i przebieg służby
„Turquoise” zbudowany został w Arsenale(inne języki) w Tulonie[1][2][3]. Stępkę okrętu położono w październiku 1903 roku[1], został zwodowany 3 sierpnia 1908 roku[2][3], a do służby przyjęto go w grudniu 1910 roku[1][6]. Nazwa nawiązywała do kamienia szlachetnego – turkusa[8]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q46[2].
„Turquoise” pełnił służbę na Morzu Śródziemnym[3]. W sierpniu 1915 roku okręt otrzymał (wraz z bliźniaczym „Topaze”) działko pokładowe kalibru 37 mm, stając się pierwszym okrętem podwodnym w marynarce francuskiej wyposażonym w uzbrojenie artyleryjskie[2][3]. Okręt został skierowany w rejon Dardaneli w celu niszczenia tureckiej żeglugi[1]. Po pomyślnym przedarciu się na Morze Marmara, 30 października 1915 roku „Turquoise” osiadł na mieliźnie, po wcześniejszym uszkodzeniu przez turecką artylerię[1][2][3]. Podniesiony przez Turków 3 listopada, otrzymał nazwę „Mustadieh Ombashi”, lecz nigdy nie wszedł do służby w osmańskiej marynarce[1][3][7]. W wyniku zakończenia działań wojennych powrócił do Francji w 1919 roku i został skreślony z listy floty 12 listopada tego roku[1][2][3].
Przypisy
↑ abcdefghijJean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 138.
↑ abcdefghijklmnopRobert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 208.
↑ abcdefghijklmnopqrPaul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 80.
↑John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 199.
↑ abcdefJean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 137.
Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.). Brak numerów stron w książce
Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.). Brak numerów stron w książce
Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1. Brak numerów stron w książce
Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.). Brak numerów stron w książce
John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.). Brak numerów stron w książce