Turnia nad Korytem

Turnia nad Korytem
Ilustracja
Ramię Krywania, Turnia nad Korytem i Zadnia Krywańska Turnia
Państwo

 Słowacja

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

2254 m n.p.m.

Wybitność

6 m

Pierwsze wejście

20 września 1907
Alfred Martin i Johann Franz senior

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Turnia nad Korytem”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Turnia nad Korytem”
Ziemia49°09′59,0″N 20°00′00,1″E/49,166389 20,000028

Turnia nad Korytem (słow. Veža nad Kotlinami) – turnia o wysokości 2254 m n.p.m.[1] znajdująca się w Krywańskiej Grani w słowackiej części Tatr Wysokich. Od Ramienia Krywania na południowym wschodzie oddzielona jest Przełączką nad Korytem, a od Zadniej Krywańskiej Turni na północnym zachodzie oddziela ją Wyżnia Krywańska Szczerbina[2][3]. W grani pomiędzy wierzchołkiem Turni nad Korytem a Przełączką nad Korytem znajduje się jeszcze nienazwane siodełko (2248 m) oraz mało wybitny garb (2262 m)[1].

Na stronę Koryta Krywańskiego, a dokładniej do jego górnego kotła pod północno-zachodnią ścianą Krywania opada z Turni nad Korytem bardzo stromy stok o charakterze ściany[2]. Do doliny Niewcyrki obrywa się blisko 400-metrowa, północna ściana, ograniczona z lewej (patrząc od dołu) strony wyraźną grzędą, stanowiącą krawędź ściany. W środkowej części ściany zaznacza się wybitny filar, zanikający w partiach podszczytowych. W poprzek niemal całej ściany przebiega półka, mniej wyraźna jedynie w pobliżu lewej krawędzi ściany, lekko wznosząca się w stronę północno-zachodniej grani Zadniej Krywańskiej Turni. Od linii spadku Wyżniej Krywańskiej Szczerbiny aż po grań rozszerza się ona w piarżysty zachód[2].

Nazewnictwo Turni nad Korytem wywodzi się od położonej poniżej niej żlebowatej dolinki zwanej Korytem Krywańskim, która wcina się w północno-zachodnią część masywu Krywania. Nazwę nadali polscy taternicy, którzy w lecie 1960 pokonali jej północną ścianę[2].

Taternictwo

Pierwszego znanego wejścia na Turnię nad Korytem dokonali Alfred Martin i przewodnik Johann Franz senior 20 września 1907, podczas wspinaczki Krywańską Granią[2]. Położone u podnóża turni Koryto Krywańskie oraz jego okolice były niegdyś popularnym terenem myśliwskim, w XIX wieku polowali tu na kozice m.in. podhalańscy górale[4]. Rejon ten znany był prawdopodobnie również górnikom, a później turystom[5].

Współcześnie Turnia nad Korytem nie jest dostępna dla turystów i taterników[6] – powodem tego jest jej położenie w obrębie rezerwatu ścisłego, którym objęty jest masyw Krywania.

Drogi wspinaczkowe
  1. Krywańską Granią z Niewcyrskiej Polanki; II, czas przejścia całej grani (po Ramię Krywania) 8 godz.
  2. krawędzią ściany; prawdopodobnie I-II, 2 godz.
  3. Kováčikova cesta, lewą częścią ściany; V, 10 godz.
  4. Poľská cesta, środkiem ściany; VI, 7 godz.
  5. Ďuranova cesta, filarem w lewej części ściany; V+, A2, 8-10 godz.
  6. Dieškova cesta, na prawo od czarnego filara; IV-V, jedno miejsce A2
  7. Launerova cesta, na lewo na Kováčikovej cesty; VI-, A2
  8. rynną wodną, między centralnym filarem a drogą Ďurany i Fiali; V, A2
  9. centralnym filarem ściany; V, 8 godz.[2]
Krywańska Grań – widok z Furkotu

Przypisy

  1. ↑ a b Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania [online].
  2. ↑ a b c d e f Arno Puškáš: Vysoké Tatry, horolezecký sprievodca monografia, diel X. Bratislava: Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, 1989. ISBN 80-7096-026-4.
  3. ↑ Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005. ISBN 83-909352-2-8.
  4. ↑ Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część VIII. Młynicka Przełęcz – Krywań. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956.
  5. ↑ Witold Henryk Paryski. Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część V. Cubrynka – Skrajna Baszta. Warszawa: Sport i Turystyka, 1954
  6. ↑ Návštevný poriadok TANAP-u. [dostęp 2021-05-23]. (słow.).
Krywańska Grań