Trzęsak listkowaty (Phaeotremella foliacea (Pers.) Wedin, J.C. Zamora & Millanes) – gatunekgrzybów należący do rodziny trzęsakowatych (Tremellaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phaeotremella, Tremellaceae, Tremellales, Incertae sedis, Tremellomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1800 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Tremella foliacea. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu Wedin, J.C. Zamora i Millanes w 2006 r.[1]
Polską nazwę podał Władysław Wojewoda w 1977 r., dawniej w polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako kisielec frędzlowaty, trzęsidło kędzierzawe, móżdżak liściasty, trzęsidło strzępiaste, trzęsak strzępiasty[3]. Po przeniesieniu go do rodzaju Phaeotremella nazwy polskie stały się niespójne z nazwą naukową.
Średnica 3–15 cm. U młodych okazów jest mózgowato pofałdowany, potem staje się płatowaty. Tworzy nieregularne, pozrastane płaty i fałdy o zaokrąglonych brzegach. Kolor cynamonowobrązowy o cielistym odcieniu lub mniej lub silniej brązowy[4]. Czasami owocniki mogą osiągnąć nawet rozmiar głowy[5].
Biały. Zarodniki okrągłe lub szerokoeliptyczne, o rozmiarach 9–12 × 9–6 μm[6]. Zarodniki wytwarzane są na całej powierzchni owocnika[7].
Gatunki podobne
uszak bzowy (Auricularia auricula-judae), kształtem przypomina ucho i rośnie najczęściej na bzach[4],
uszak skórnikowaty (Auricularia mesenterica), też rośnie na drewnie liściastym, ale ma owocniki na górnej stronie wielobarwnie strefowane, na dolnej żyłkowane[4],
Inne gatunki z rodzaju Phaeotremella, np. występujący na drzewach liściastych Phaeotremella frondosa[8].
Występowanie i siedlisko
Gatunek jest szeroko rozprzestrzeniony. Występuje w Ameryce Południowej i Północnej, w Azji, Europie, Afryce i w Nowej Zelandii[9]. W Polsce jest rzadki[10]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski stopień zagrożenia nieokreślony[11]. Wydzielenie kilku nowych gatunków z rodzaju Phaeotremella nie różniących się zbytnio morfologicznie, sprawia, że dane o występowaniu wymagają aktualizacji.
Rośnie na martwym drewnie drzew iglastych razem ze skórnikiem krwawiącym którego jest pasożytem[8]. Owocniki pojawiają się przez cały rok, najczęściej jednak jesienią i podczas łagodnej zimy (jeśli nie jest zbyt sucho)[5].
.jpg)
