Trupel (jezioro)

Trupel
Szwarcenowo
Położenie
Państwo

 Polska

Region

Pojezierze Brodnickie[1]

Wysokość lustra

87,3 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

278,4–296 ha

Wymiary
• max długość
• max szerokość


6200 m
1100 m

Głębokość
• średnia
• maksymalna


3,7 m
7,8 m

Długość linii brzegowej

15050 m

Objętość

10275,7 tys. m³

Hydrologia
Klasa jakości wody

IV (2018)

Rzeki zasilające

Osa

Rzeki wypływające

Osa

Położenie na mapie gminy Kisielice
Mapa konturowa gminy Kisielice, na dole po prawej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Trupel”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Trupel”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Trupel”
Położenie na mapie powiatu iławskiego
Mapa konturowa powiatu iławskiego, na dole nieco na lewo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Trupel”
Ziemia53°32′41″N 19°22′37″E/53,544722 19,376944

Trupel – jezioro w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim w gminie Kisielice, leżące na terenie Pojezierza Brodnickiego. Nad brzegami jeziora położone są wsie Trupel i Szwarcenowo.

Historycznie jako jezioro przepływowe leżące na Osie było granicą między Pomezanią a Ziemią Chełmińską.

Hydronimia

Jezioro pojawia się w źródłach w 1326 jako Trupil, a następnie Trupel (1331), Traupel (1371), Trupel (1433), Traupell (1595), Traupelsche See (1796), Trupel (1892), Traupeler See (1926), Jeź. Trupel (1930), Szwarcenowskie Jez. (1932), Szwarcenowskie, Jez (1965), Jezioro Trupel (1970), Szwarcenowo (1996)[2]. Państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę urzędową akwenu podaje Trupel, wymieniając nazwę oboczną Szwarcenowo[3].

Morfometria

Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 278,4 ha[4], natomiast A. Choiński, poprzez planimetrowanie na mapach 1:50 000, określił wielkość jeziora na 296 ha[5]. Jeziorna jednolita część wód powierzchniowych ma powierzchnię 303 ha[6]. Powierzchnia jeziora w ciągu XX w. uległa nieznacznemu zmniejszeniu[7].

Średnia głębokość zbiornika wodnego to 3,7 m, a maksymalna – 7,8 m. Objętość jeziora wynosi 10 275,7 tys. m³. Maksymalna długość jeziora to 6200 m, a szerokość 1100 m. Długość linii brzegowej wynosi 15050 m[4]. Parametry te sprawiają, że jest to jezioro polimiktyczne[8].

Według Atlasu jezior Polski (red. J. Jańczak, 1997) lustro wody znajduje się na wysokości 87,3 m n.p.m., natomiast według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal lustro wody znajduje się na wysokości 86,2 m n.p.m.[9][4]

Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski leży na terenie zlewni piątego poziomu Bezpośrednia zlewnia jez. Trupel[10]. Identyfikator MPHP to 29639[10].

Zagospodarowanie

W systemie gospodarki wodnej jezioro tworzy jednolitą część wód o kodzie PLLW20574[10]. Administratorem wód jeziora jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Utworzył on obwód rybacki, który obejmuje między innymi wody jezior Trupel i Potrowickiego (Obwód rybacki jeziora Trupel (Szwarcenewo) na rzece Osa nr 4)[11]. Gospodarkę rybacką na jeziorze prowadzi PZW Toruń[12]. W typologii rybackiej to jezioro linowo-szczupakowe[8]. W odłowach dominują gatunki określane jako małocenne gatunki karpiowate, czyli leszcz, krąp i płoć[13]. Pod koniec XX w. zlewnię jeziora w połowie zajmowały pola uprawne, a w połowie siedliska półnaturalne i naturalne – lasy, łąki i pastwiska[8].

Na odpływie z jeziora znajduje się próg piętrzący[14].

Flora i fauna

W 1960 roślinność wynurzona zajmowała 17 ha – 76% linii brzegowej i 6% powierzchni jeziora[8]. W 2018 w fitoplanktonie dominowały sinice, zwłaszcza z rodzaju Anabaenopsis, bruzdnice, zwłaszcza z rodzaju Peridinium i okrzemki, zwłaszcza z rodzaju Fragilaria[15].

Czystość wód i ochrona środowiska

W 1996 czystość jeziora oceniono na trzecią klasę. Na ocenę tę miała wpływ głównie duża zawartość materii organicznej – BZT5 osiągało właśnie tę klasę, a ChZT nie mieściło się w normach czystości. Również stan troficzny wyrażony stężeniem związków azotu i fosforu oraz chlorofilu a odpowiadał tej klasie. Wiązało się to z pozaklasową przezroczystością wód, wynoszącą w najlepszym przypadku 1 m. Również przewodność elektrolityczna właściwa była podwyższona (432 μS/cm). Natomiast stan sanitarny był stosunkowo dobry, a miano coli mieściło się w II klasie. W tym czasie jezioro nie było odbiornikiem ścieków, a głównym źródłem zanieczyszczeń był dopływ rzeczny[8].

Badania z 2018 zaliczyły wody jeziora do wód o słabym stanie ekologicznym, co odpowiada IV klasie jakości. Wskaźnikiem, który zadecydował o czwartej klasie, był stan fitoplanktonu. Przeźroczystość wód została określona na 0,9 metra. Według ówczesnych kryteriów stężenie azotu ogólnego również nie mieściło się dobrym stanie, podczas gdy stężenie fosforu i przewodność elektrolityczna (553 μS/cm) tak. Wśród form azotu dominował azot Kjeldahla, związany z materią organiczną[16].

Akwen znajduje się na obszarze chronionego krajobrazu o nazwie Jeziora Goryńskiego. Powyższy obszar został ustanowiony w celu ochrony krajobrazu pojeziernego skupiającego jeziora Trupel, Goryńskie i Dłużek z uwagi na ich duże walory wypoczynkowe, turystyczne, rekreacyjne i wędkarskie[17].

Przypisy

  1. ↑ Andrzej Richling i inni, Regionalna geografia fizyczna Polski: praca zbiorowa, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 187, ISBN 978-83-7986-381-5, OCLC 1288191487 [dostęp 2024-01-12].
  2. ↑ Instytut Języka Polskiego PAN, Elektroniczny słownik hydronimów Polski – Trupel [online], eshp.ijp.pan.pl [dostęp 2024-02-16].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 140581
  4. ↑ a b c Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. II, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1997, s. 56–57, ISBN 83-86001-43-7.
  5. ↑ Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 385. ISBN 83-232-1732-7.
  6. ↑ Trupel. Karta charakterystyki jcwp [online], Hydroportal. Warstwa: Plany gospodarowania wodami.
  7. ↑ Katarzyna Kubiak-Wójcicka, Karol Piątkowski, Włodzimierz Waldemar Juśkiewicz, Lake surface changes of the Osa River catchment, (northern Poland), 1900–2010, „Journal of Maps”, 17 (2), 2021, s. 18–29, DOI: 10.1080/17445647.2020.1857856, ISSN 1744-5647 [dostęp 2024-02-20] (ang.).
  8. ↑ a b c d e Dorota Cydzik, Danuta Kudelska, Hanna Soszka, Jezioro Trupel, [w:] Joanna Czajka (red.), Atlas stanu czystości jezior Polski badanych w latach 1994-1998, Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2000, s. 317-320, ISBN 83-7217-103-3.
  9. ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2024-02-04].
  10. ↑ a b c Hydroportal, Informatyczny System Osłony Kraju [dostęp 2024-02-15].
  11. ↑ Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Ujednolicony wykaz obwodów rybackich 2023 [online], dane.gov.pl [dostęp 2024-02-01].
  12. ↑ PolskaNiezwykła.pl, Jezioro Trupel [online], polskaniezwykla.pl, 22 października 2017 [dostęp 2024-02-17].
  13. ↑ Arkadiusz Wołos, Rejestracja połowów wędkarskich a konieczność prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej na przykładzie wybranych okręgów Polskiego Związku Wędkarskiego [pdf], „Użytkownik rybacki - nowa rzeczywistość. PZW”, 2008, s. 102-119 [dostęp 2024-02-20].
  14. ↑ Grzegorz Radtke i inni, Ichtiofauna systemu rzeki Osy [pdf], „Roczniki Naukowe PZW”, 25, 2012, s. 31-47 [dostęp 2024-02-20].
  15. ↑ Wyniki biologiczne 2018 [xlsx], Portal jakości wód GIOŚ [dostęp 2024-02-20].
  16. ↑ Ocena stanu jednolitych części wód jezior w latach 2016–2021 na podstawie monitoringu – tabela [online], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska [dostęp 2024-01-27].
  17. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Jeziora Goryńskiego [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2024-02-19].

Read other articles:

Guillém X dari Aquitaine

Guillém X, Adipati AquitaineBiara Santo Bernardus dari Clairvaux Guillém dari AquitainePasanganAénor dari ChâtelleraultKeluarga bangsawanPoitiersBapakGuillém IX dari AquitaineIbuPhilippa dari ToulouseLahir1099Toulouse Guillaume X (Guillém X dalam bahasa Occitan) (1099 – 9 April 1137), disebut yang Suci, merupakan seorang Adipati Aquitaine, Adipati Gascogne, dan Comte Poitou (sebagai Guillém VIII) dari tahun 1126 hingga 1137. Ia adalah putra Guillém IX oleh istri keduanya, Philippa d...

 

County Tartu

Tartu CountyCounty di Estonia BenderaLambang kebesaranCountryEstoniaCapitalTartuPemerintahan • GovernorEsta TammLuas • Total2.993 km2 (1,156 sq mi)Populasi (Jan 2009[1]) • Total149.605 • Kepadatan50/km2 (130/sq mi)Kode ISO 3166EE-74 County Tartu (Esti: Tartu maakondcode: et is deprecated ), atau Tartumaa (Jerman: Kreis Dorpatcode: de is deprecated ) merupakan sebuah county di Estonia yang memiliki luas wilayah 2....

 

John William Snow

Untuk tokoh lain yang bernama sama, silakan lihat John Snow John W. Snow John William Snow (lahir 2 Agustus 1939 di Toledo, Ohio) adalah Menteri Kewuangan Amerika Serikat antara tahun 2003-2006. Pada tanggal 30 Mei 2006 ia diagantikan oleh Henry M. Paulson, Jr. Snow mengumumkan pada hari Kamis, 29 Juni 2006 bahwa ia telah menyelesaikan hari-hari terakhir pekerjaannya; Robert Kimmitt menjabat sebagai sekretaris sementara hingga Paulson disumpah. Didahului oleh:Paul O'Neill Menteri Keuangan Ame...

Ettore Majorana

Ettore MajoranaPotret Ettore MajoranaLahir(1906-08-05)5 Agustus 1906CataniaMeninggalMenghilang sejak 1938; tampaknya masih hidup pada 1959[1]tidak diketahui Ettore Majorana (/maɪəˈrɑːnə/,[2] /ˌmædʒəˈrænə/,[butuh rujukan] bahasa Italia: [ˈɛttore majoˈraːna]; lahir pada 5 Agustus 1906 – diyakini wafat setelah 1959[1]) adalah seorang fisikawan teori asal Italia yang meneliti massa neutrino. Pada 25 Maret 1938, ia hilang dalam kea...

 

La Monumental

Questa voce sugli argomenti palazzi della Spagna e Barcellona è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. La MonumentalLocalizzazioneStato Spagna LocalitàBarcellona IndirizzoGran Via de les Corts Catalanes, 749, Marina, 180-196, Diputació, 430-450 i Lepant, 177-193 Coordinate41°24′00″N 2°10′52″E / 41.4°N 2.18111°E41.4; 2.18111Coordinate: 41°24′00″N 2°10′52″E / 41.4°N 2.18111°E41.4; 2.1...

 

2020年夏季奧林匹克運動會波蘭代表團

2020年夏季奥林匹克运动会波兰代表團波兰国旗IOC編碼POLNOC波蘭奧林匹克委員會網站olimpijski.pl（英文）（波兰文）2020年夏季奥林匹克运动会（東京）2021年7月23日至8月8日（受2019冠状病毒病疫情影响推迟，但仍保留原定名称）運動員206參賽項目24个大项旗手开幕式：帕维尔·科热尼奥夫斯基（游泳）和马娅·沃什乔夫斯卡（自行车）[1]闭幕式：卡罗利娜·纳亚（皮划艇）&#...

豪栄道豪太郎

豪栄道 豪太郎 場所入りする豪栄道基礎情報四股名 澤井 豪太郎→豪栄道 豪太郎本名 澤井 豪太郎愛称 ゴウタロウ、豪ちゃん、GAD[1][2]生年月日 (1986-04-06) 1986年4月6日（38歳）出身 大阪府寝屋川市身長 183cm体重 160kgBMI 47.26所属部屋 境川部屋得意技 右四つ・出し投げ・切り返し・外掛け・首投げ・右下手投げ成績現在の番付 引退最高位 東大関生涯戦歴 696勝493敗...

 

西遊記大結局之仙履奇緣

本條目存在以下問題，請協助改善本條目或在討論頁針對議題發表看法。 此條目需要編修，以確保文法、用詞、语气、格式、標點等使用恰当。 (2013年8月6日)請按照校對指引，幫助编辑這個條目。（幫助、討論） 此條目剧情、虛構用語或人物介紹过长过细，需清理无关故事主轴的细节、用語和角色介紹。 (2020年10月6日)劇情、用語和人物介紹都只是用於了解故事主軸，輔助�...

 

Ruth Clifford

Ruth CliffordClifford in a publicity still from Who's Who on the Screen (c. 1920)Lahir(1900-02-17)17 Februari 1900[1]Pawtucket, Rhode Island, A.S.Meninggal30 November 1998(1998-11-30) (umur 98)Woodland Hills, Los Angeles, California. A.S.MakamHoly Cross CemeteryPekerjaanAktrisTahun aktif1915–1977Suami/istriJames Cornelius ​ ​(m. 1924; c. 1938)​Anak1 Ruth Clifford (17 Februari 1900 – 30 November 1998) adalah s...

The Pitbulls (album)

2005 studio album by Alexis & FidoThe PitbullsStudio album by Alexis & FidoReleasedNovember 15, 2005Recorded2004–2005GenreReggaetonLabelSony BMG NorteProducerNesty la Mente Maestra & Víctor el Nasi (Co-exec.), Noriega, Luny TunesAlexis & Fido chronology The Pitbulls(2005) Los Reyes Del Perreo(2006) Singles from The Pitbulls Eso Ehh...!!Released: 2005 El TiburónReleased: 2005 Agárrale el PantalónReleased: 2006 Professional ratingsReview scoresSourceRatingAllMusic&...

 

Immigrant health care in the United States

Overview of social and economic factors in health policies for immigrants [1][2]Immigrants at Ellis Island undergoing mandatory health inspections, 19th century Immigrant health care in the United States refers to the collective systems in the United States that deliver health care services to immigrants. The term immigrant is often used to encompass non-citizens of varying status; this includes permanent legal residents, refugees, and undocumented residents.[3] Doctor...

 

Secretary of State of Nevada

Secretary of State of NevadaSeal of NevadaIncumbentCisco Aguilarsince January 2, 2023Term lengthFour years, two term limitInaugural holderChauncey N. Noteware 1864Websitewww.nvsos.gov/sos The secretary of state of Nevada is a statewide elected office in the State of Nevada. The secretary of state post is common to many U.S. states. In Nevada, it is a constitutional office (i.e., it is mandated by the Constitution of Nevada). The current secretary of state, Democrat Cisco Aguilar, was ele...

Nirmala Srivastava

Indian spiritual teacher Shri Mataji Nirmala DeviBorn(1923-03-21)21 March 1923Chhindwara, Madhya Pradesh, IndiaDied23 February 2011(2011-02-23) (aged 87)Genoa, ItalyKnown forSahaja YogaSpouse Chandrika Prasad Srivastava ​ ​(m. 1947)​Websitehttp://www.sahajayoga.org/ Nirmala Srivastava (née Nirmala Salve; 21 March 1923 – 23 February 2011), also known as Shri Mataji Nirmala Devi, was the founder and guru[1] of Sahaja Yoga, a n...

 

Simulation hypothesis

Hypothesis that reality could be a computer simulation Part of a series onPhilosophy Philosophy portal Contents Outline Lists Glossary History Categories Philosophies By period Ancient Ancient Egyptian Ancient Greek Medieval Renaissance Modern Contemporary Analytic Continental By region African Egypt Ethiopia South Africa Eastern philosophy Chinese Indian Indonesia Japan Korea Vietnam Indigenous American Aztec philosophy Middle Eastern philosophy Iranian Western American British French Ge...

 

Havant

Human settlement in EnglandHavantHavant has a bi-weekly high street marketHavantLocation within HampshireArea20.34 km2 (7.85 sq mi)Population45,826 (2011 census)[1]• Density2,253/km2 (5,840/sq mi)OS grid referenceSU717062DistrictHavantShire countyHampshireRegionSouth EastCountryEnglandSovereign stateUnited KingdomPost townHAVANTPostcode districtPO9Dialling code023PoliceHampshire and Isle of WightFireHampshire and Isle of W...

Endemism

För den epidemiologiska termen, se Endemi. Mauifink (Pseudonestor xanthophrys) tillhör gruppen hawaiifinkar som är endemisk för ögruppen Hawaii. Endemism är inom biologi och ekologi när ett taxon bara förekommer inom ett specifikt område. Endemism kan förutom geografisk utbredning även vara kopplat till specifika biotoper eller värdväxter och värddjur. Oftast talar man om endemiska arter men det kan även gälla underarter, släkten eller familjer. Generellt har isole...

 

Bad Berleburg

Place in North Rhine-Westphalia, Germany Town in North Rhine-Westphalia, GermanyBad Berleburg Town Coat of armsLocation of Bad Berleburg within Siegen-Wittgenstein district Bad Berleburg Show map of GermanyBad Berleburg Show map of North Rhine-WestphaliaCoordinates: 51°02′59″N 08°24′00″E / 51.04972°N 8.40000°E / 51.04972; 8.40000CountryGermanyStateNorth Rhine-WestphaliaAdmin. regionArnsberg DistrictSiegen-Wittgenstein Subdivisions23Government • ...

 

واشنطن العاصمة

  ميّز عن ولاية واشنطن. واشنطن العاصمة    علم شعار الشعار:(باللاتينية: Justitia Omnibus)‏ (3 أغسطس 1871–)  الاسم الرسمي (بالإنجليزية: Washington, District of Columbia)‏    الإحداثيات 38°53′42″N 77°02′12″W / 38.895°N 77.036666666667°W / 38.895; -77.036666666667   [1] تاريخ التأسيس 16 يوليو 1790&...

ウード

「ウード」のその他の用法については「ウード (曖昧さ回避)」をご覧ください。 ウード ウードの演奏例 ウード（アラビア語: عود‎（ˁūd）、トルコ語: ud、ペルシア語: بربط‎（barbat）、英語: oud、スペイン語: laúd）は、リュート属に分類される撥弦楽器。 プレクトラムを用いて演奏する。中東から（アラビア、イラクなど）北アフリカのモロ�...

 

Stackelberg competition

Economic model This article may be too technical for most readers to understand. Please help improve it to make it understandable to non-experts, without removing the technical details. (January 2022) (Learn how and when to remove this message) The Stackelberg leadership model is a strategic game in economics in which the leader firm moves first and then the follower firms move sequentially (hence, it is sometimes described as the leader-follower game). It is named after the German economist ...