Tonie – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy IV Prądnik Biały, dawna wieś podkrakowska, znajdująca się ok. 6 km na północny zachód od centrum Krakowa, przy dawnym trakcie przez Będzin na Śląsk (obecnie ul. Wł. Łokietka)[1]. Pierwotny, średniowieczny układ ulicowy wsi z niwowym rozłogiem pól jest już mocno zatarty, głównie poprzez intensywną urbanizację ostatnich dziesięcioleci.
Tonie są nazwą dzierżawczą (odosobową) od imienia Tan (Than)[1].
Istnieje też ludowa legenda tłumacząca nazwę osiedla. Według niej koń króla Władysława Łokietka ugrzązł w okolicznych bagnach. Liczni towarzysze podróży zaczęli szeptać między sobą, iż król tonie, i przekazywać informację dalej.[potrzebny przypis]
Historia
Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w 1224, kiedy archidiakon Mikołaj Mikuła podarował ją kapitule krakowskiej. W 1389 Władysław II Jagiełło przeniósł wieś z prawa polskiego na magdeburskie. Za czasów Długosza wieś była dzierżawiona przez kanonika krakowskiego Jakuba z Dębna. Na jej terenie znajdował się dwór kapitulny z folwarkiem, który w XVII wieku – zapewne po rozbudowie – nazywano pałacem. Przy wjeździe do dworu zachowała się ufundowana przez osiemnastowiecznego jego dzierżawcę figura św. Stanisława z Piotrowinem[1].
Pod koniec XVIII wieku wieś, na której obszarze wydobywano gips, będąca nadal własnością kapituły krakowskiej liczyła około 260 mieszkańców, 50 domów, dwór, karczmę i browar. W połowie XIX wieku było tu już ponad 500 mieszkańców, około 100 domów i jednoklasowa szkoła ludowa. W latach 1902–1912 we dworze mieszkał Lucjan Rydel z żoną Jadwigą Mikołajczykówną i w przynależącej do dworu stodole wystawił autorską wersję swojej sztuki Betlejem Polskie0[1].
