PROFILPELAJAR.COM

Tlenek berylu
	Be2+; O2−;
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.	tlenek berylu, tlenek(2−) berylu(2+), tlenek berylu(2+), tlenek berylu(II)
	Inne nazwy i oznaczenia
	monotlenek berylu
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	BeO
Masa molowa	25,01 g/mol
Wygląd	białe kryształy
	Identyfikacja
Numer CAS	1304-56-9
PubChem	14775
InChI
	InChI=1S/Be.O
	InChIKey
	LTPBRCUWZOMYOC-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	3,01 g/cm³; ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	nierozpuszczalny
	w innych rozpuszczalnikach
	słabo rozpuszczalny w kwasach i zasadach
Temperatura topnienia	2578 °C
Budowa
Układ krystalograficzny	heksagonalny
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2024-09-10]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanego źródła
Zwroty H	H301, H315, H317, H319, H330, H335, H350i, H372
Zwroty P	P202, P260, P280, P302+P352, P304+P340+P310, P305+P351+P338
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 4 0
Numer RTECS	DS4025000
Dawka śmiertelna	LD50 2062 mg/kg (mysz, drogą pokarmową)
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tlenek berylu, BeO – nieorganiczny związek chemiczny berylu z grupy tlenków. Został odkryty w 1797 roku przez Louisa Nicolasa Vauquelina podczas badań nad odmianami minerału berylu^[5]. Występuje w nim w ilości około 11%^[6]. Krystalizuje w układzie heksagonalnym (wurcytu)^[7].

Otrzymywanie

W praktyce przemysłowej starsze metody otrzymywania tlenku berylu obejmują prażenie koncentratów rud berylowych lub ich stapianie z alkaliami, a następnie przeprowadzenie w rozpuszczalny w wodzie siarczan berylu (BeSO
4). Po oczyszczeniu wodorotlenek (Be(OH)
2) strącany był za pomocą wody amoniakalnej, a następnie w wyniku procesu kalcynacji przekształcany w tlenek berylu. W przypadku minerałów krzemianowych obecnie stosuje się nieco odmienny sposób postępowania – w wyniku działania fluorowodoru powstaje kompleks Na
2[BeF
4], który ługuje się wodą, strąca Be(OH)
2 i kalcynuje^[8]^[9]. Tlenek berylu kalcynowany w temperaturze 1000 °C lub wyższej (nazywany „wysokoprażonym”) jest mało reaktywny (poprzez zmniejszenie ilości wody w sieci krystalicznej w wyniku oddziaływania wysokiej temperatury^[10]), natomiast kalcynowany w zakresie temperatury 500–800 °C („niskoprażony” tlenek berylu) lepiej rozpuszcza się w kwasach mineralnych^[8].

Zastosowanie

Tlenek berylu służy do wyrobu ceramicznych rur cechujących się wysoką odpornością na działanie odczynników chemicznych, a także tygli, w których można wytapiać aktywne chemicznie metale, takie jak chrom, cyrkon i uran. Stosowany jest również w procesach produkcji tranzystorów, zestawów półprzewodników i innych części mikroelektronicznych oraz w produkcji elementów do urządzeń mikrofalowych^[8]. Jest również wykorzystywany w chemii gazów szlachetnych do otrzymywania związków kompleksowych, np. z argonem ArBeO.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Haynes 2014 ↓, s. 4-51.
↑ Tlenek berylu [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, 27 kwietnia 2024, numer katalogowy: 202770 [dostęp 2024-09-10] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Beryllium Oxide [online], karta charakterystyki produktu Anachemia Canada, 15 marca 2013, numer katalogowy: AC-1185 [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] .
↑ Beryllium oxide [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, numer katalogowy: 202770 [dostęp 2015-08-28] (ang.). (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Petzow i in. 2003 ↓, s. 1.
↑ Petzow i in. 2003 ↓, s. 7.
↑ Bielański 2010 ↓, s. 827.
↑ ^a ^b ^c MariaM. Madej MariaM., Beryl i jego związki – występowanie, zastosowanie i ocena narażenia, „Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka”, 5, 1999, s. 26–28 [dostęp 2015-08-05] .
↑ Lee 1997 ↓, s. 160.
↑ Petzow i in. 2003 ↓, s. 17.

Bibliografia

AdamA. Bielański AdamA., Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 6, t. 1–2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, ISBN 978-83-01-16283-2 .
CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).
John DavidJ.D. Lee John DavidJ.D., Zwięzła chemia nieorganiczna, wyd. 4, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, ISBN 83-01-12352-4 .
GünterG. Petzow GünterG. i inni, Beryllium and Beryllium Compounds, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, 2003, ISBN 978-3-527-30385-4 (ang.).