Tatra (tramwaj)

Tatramarka tramwajów elektrycznych produkowanych przez zakłady ČKD w Pradze w Czechosłowacji (obecnie Czechy).

W okresie socjalizmu były one podstawowym typem tramwajów dla krajów RWPG takich, jak Czechosłowacja, Węgry, Bułgaria, NRD, Rumunia czy ZSRR oraz dla Jugosławii i Korei Północnej. W Polsce eksploatowano w tym okresie wyłącznie model T1 (w Warszawie), gdyż głównym producentem taboru pozostał Konstal z Chorzowa.

Od 1997 roku w Poznaniu eksploatowane są modele RT6N1. W październiku 2006 roku BVG Berlin podpisało umowę z MZK Szczecin na dostawę 21 sztuk używanych wagonów Tatra KT4Dt, które w okresie od października 2006 do stycznia 2007 dostarczono do Szczecina. W październiku 2007 MZK Szczecin podpisało również umowę na dostawę 32 sztuk tramwajów typu T6A2D. W grudniu 2012 rozpoczęły się zaś dostawy kolejnej partii przegubowych tramwajów Tatra KT4Dt z BVG Berlin.

Lista modeli tramwajów Tatra

Zabytkowa Tatra T1 w Ostrawie
Tatra T3SU w Kijowie
Tatra T6A2D w Berlinie 2002
Tatra KT4D w Berlinie 1995
Tatra/HCP RT6N1 na trasie Poznańskiego Szybkiego Tramwaju

Uwaga. Tabela zawiera państwa, do których dostarczono fabrycznie nowe wozy.

Model Lata budowy Kraje eksploatacji Liczba sztuk
T1 1952–1958 Czechosłowacja, Polska (Warszawa), ZSRR 287
T2 1955–1962 Czechosłowacja, ZSRR 771
T3 1960–1989 Czechosłowacja, ZSRR, NRD, Rumunia, Jugosławia 13991
T4 1967–1986 ZSRR, NRD, Rumunia, Jugosławia 2635
T5A5 1972 i 1981 Prototyp 2
T5B6 1976 Prototyp 2
T5C5 1978–1984 Węgry 322
T6B5 1985–2003 Bułgaria, Korea Północna, ZSRR, Ukraina, Rosja 1270
T6A2 1985–1999 Bułgaria, NRD, Węgry, Polska (Szczecin) 256
T6A5 1991–1998 Czechosłowacja 296
T7B5 1988–1993 Norwegia, Szwecja, ZSRR 8
T6C5 1998 USA, Niemcy 1
K1 1964–1965 Prototyp 2
K2 1966–1983 Czechosłowacja, ZSRR, Jugosławia 567
K5AR 1970–1973 Egipt 200
KT4 1974–1990 i 1997 ZSRR, NRD, Jugosławia, Korea Północna 1767
KT8D5 1986–1999 Czechosłowacja, NRD, Węgry, Korea Północna, ZSRR 205
RT6N1 1993–1997 Czechy, Polska (Poznań) 19
RT6S 1997 Czechy 1
RT8M 1997–1999 Filipiny (Manila) 73

Zasady oznaczania

Tramwaje Tatra zostały opatrzone nazwami składającymi się z liter i cyfr, które oznaczają odpowiednie parametry wozów (nie dotyczy RT6N1, RT6S i RT8M).

Wagony bezprzegubowe

Pierwsza litera nazwy w przypadku wozów bezprzegubowych oznacza:

T – wagon silnikowy
B – wagon doczepny

Druga w kolejności cyfra oznacza serię produkcyjną, natomiast litera na trzecim miejscu oznacza:

A – wagon jednokierunkowy, odległość między czopami skrętu wózków 6,7 m
B – wagon jednokierunkowy, odległość między czopami skrętu wózków 7,5 m
C – wagon dwukierunkowy, odległość między czopami skrętu wózków 6,7 m
D – wagon dwukierunkowy, odległość między czopami skrętu wózków 7,5 m

Cyfra na czwartym miejscu oznacza szerokość pudła wagonu:

2 – 2,2 metra
5 – 2,5 metra
6 – 2,6 metra

Litery na końcu oznaczenia symbolizują kraj przeznaczenia, np. CS – Czechosłowacja, D – NRD, R – Rumunia, SU – ZSRR, YU – Jugosławia.

np:

T6A5 – jednokierunkowy silnikowy wagon z szóstej serii produkcyjnej o odległości między czopami skrętu wózków 6,7 metra i szerokości 2,5 metra

Wagony przegubowe

W przypadku wagonów przegubowych (oznaczanych literą K w nazwie) litera na drugim miejscu (T lub B) oznacza wagon silnikowy lub doczepny, natomiast cyfra na trzecim miejscu:

4 – wagon czteroosiowy
6 – wagon sześcioosiowy
8 – wagon ośmioosiowy

Litera na czwartym miejscu (A, B, C, D) oznacza, podobnie jak w wagonach bezprzegubowych, wagony jedno- lub dwukierunkowe i odległości między czopami skrętu wózków, natomiast cyfra na miejscu ostatnim (2, 5 lub 6) informuje o szerokości wozu. Ewentualne litery na końcu oznaczają kraj przeznaczenia wozu.

np:

KT8D5SU – dwukierunkowy przegubowy wagon silnikowy o ośmiu osiach, odległości między czopami skrętu wózków 7,5 m oraz szerokości pudła 2,5 metra, przeznaczony dla miast ZSRR

Miejskie przedsiębiorstwa transportowe używają także oznaczeń własnych, niezgodnych z przyjętymi dla tramwajów Tatra.