Tadeusz Martynowicz (ur. 11 sierpnia 1913 we Lwowie[1], zm. 21 października 1994[2][3]) – polski dyplomata, reprezentujący PRL w Afganistanie jako chargé d’affaires (1957–1960) oraz ambasador (1972–1975).
Życiorys
Syn Filipa[4]. Pochodził z rodziny robotniczej. Studiował prawo i dyplomację[1].
W 1937 rozpoczął pracę w służbie zagranicznej jako praktykant w Konsulacie Generalnym w Nowym Jorku. Następnie pracował w centrali Ministerstwa Spraw Zagranicznych (MSZ)[5]. Brał udział w kampanii wrześniowej. W latach 1940–1945 pracował w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami prof. Rudolfa Weigla oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim[6]. Po 1945 ponownie przyjęty do MSZ. W 1947 został attaché i II sekretarzem w ambasadzie w Rzymie, skąd odwołano go na żądanie Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP). Następnie był konsulem w Paryżu, Lille, Strasburgu[5] i Rzymie[6]. W latach 1952–1956 pracował w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych oraz Centralnym Związku Spółdzielczym[6]. Od 1956 w ambasadzie w Teheranie[5]. W latach 1957–1960 był chargé d’affaires w Afganistanie[1]. Po powrocie, do 1964 zastępca dyrektora Protokołu Dyplomatycznego MSZ[5]. Od 1964 do 1969 konsul generalny w Londynie[5][7]. Od 1969 do 1972 ponownie zastępca dyrektora Protokołu Dyplomatycznego MSZ. Od 1972 do 1975 ambasador PRL w Afganistanie[1][5]. Drugi pobyt na placówce w Kabulu zaowocował artykułami na temat etnologii oraz stopniem doktora nauk[8]. W 1978 przeszedł na emeryturę, prawdopodobnie jako ostatni przedwojenny dyplomata[6].
W latach 50. był współpracownikiem Departamentu VII (ds. wywiadu zagranicznego) MBP pod pseudonimem „Górski”, zaś w latach 1964–1976 kontaktem operacyjnym wywiadu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych pod pseudonimem „Witoldo”[5].
W 1992 „za wybitne zasługi w służbie dyplomatycznej II Rzeczypospolitej Polskiej” został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[4][9].
Pochowany na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie[3].
Przypisy
- ↑ a b c d BorysB. Lewytzky BorysB., JuliuszJ. Stroynowski JuliuszJ., Who's who in the socialist countries: a biographical encyclopedia of 10.000 leading personalities in 16 communist countries, New York München: K.G. Saur Verlag Dokumentation Saur KG, 1978, s. 387–388, ISBN 978-0-89664-011-5 (ang.).
- ↑ Spis zmarłych. Nazwiska z zakresu Markun-Marż » Lista zmarłych « [online], nekrologi-baza.pl [dostęp 2023-05-23] .
- ↑ a b Cmentarze Bródzieńskie [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 2023-05-23] .
- ↑ a b Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 czerwca 1993 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 1993 r. nr 35, poz. 357).
- ↑ a b c d e f g AndrzejA. Paczkowski AndrzejA., WładysławW. Bułhak WładysławW. (red.), Na kierunku głównego przeciwnika. Stenogram narady rezydentów wywiadu MSW w krajach anglosaskich 16 sierpnia 1966, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 2016 [dostęp 2023-05-23] . Brak numerów stron w książce
- ↑ a b c d PawełP. Ceranka PawełP., Urząd Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej 1939–1945, Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 2021, s. 12, 29, ISBN 978-83-66739-41-3 [dostęp 2023-05-23] .
- ↑ KrzysztofK. Tarka KrzysztofK., Działalność Karola Lewkowicza – przyczynek do powstania orientacji prokrajowej na emigracji, „Pamięć i Sprawiedliwość” (1(15)), cejsh.icm.edu.pl, 2010, s. 27 (165) [dostęp 2023-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2023-05-23] .
- ↑ JanuszJ. Fedirko JanuszJ., Afganistan w polskich badaniach naukowych, „Krakowskie Studia Międzynarodowe”, 1 (IV), Kraków 2007, s. 225 [dostęp 2023-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-19] .
- ↑ Warszawa 18.07.1993. Odznaczenia w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (MSZ) dla przedwojennych pracowników MSZ… [online], alamy.com [dostęp 2023-05-23] (pol. • wł.).
