Tadeusz Krahel
Tadeusz Krahel (ur. 24 września 1937 w Zwierzyńcu Wielkim[1]) – ksiądz rzymskokatolicki, doktor historii Kościoła, wykładowca, emerytowany profesor w Archidiecezjalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Białymstoku,[2] Studium Teologii w Białymstoku i Wilnie, Papieskim Wydziale Teologicznym[1][3][4].
Życiorys
Tadeusz Krahel urodził się 24 września 1937 w Zwierzyńcu Wielkim[1]. Święcenia kapłańskie przyjął w roku 1964. Pracował przez 4 lata jako wikariusz w parafiach diecezji białostockiej, a następnie rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Stopień doktora w zakresie historii Kościoła uzyskał w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie[5].
Pracował jako wykładowca w Archidiecezjalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Białymstoku (AWSD) oraz wykładał na Akademii Teologicznej w Warszawie[5], Studium Teologii w Białymstoku i Wilnie, Papieskim Wydziale Teologicznym[1]. W latach 1992–1993 był rektorem AWSD w Białymstoku, członek Białostockiego Towarzystwa Naukowego i Polskiego Towarzystwa Historycznego[1].
W 2024 obchodził jubileusz 60-lecia kapłaństwa.[6] W wydanych w tymże roku[7] kazaniach ks. Tadeusza Krahela "Z Podlaskiej i Wileńskiej Ziemi" odbija się cały kraj, cały naród ze swoją przeszłością, obecnością i przyszłością.
Do przedmiotów badań naukowych ks. Tadeusza Krahela należą m.in. poezja ostrobramska[8], historie kapłanów archidiecezji wileńskiej ratujących Żydów w okresie okupacji niemieckiej (1941–1944)[9]. Współtwórca wystawy „Sprawiedliwi. Kapłani archidiecezji wileńskiej ratujący Żydów w okresie okupacji niemieckiej (1941–1944)”[10]. Autor publikacji książkowej z 2024 pt. "Ratowanie Żydów przez duchowieństwo katolickie Archidiecezji Wileńskiej w czasie okupacji niemieckiej 1941-1944",[11] stanowiącej świadectwo ocalenia narodu żydowskiego od zagłady,[12] poświęconej tematyce dotychczas nierozpoznanej,[13] dokumentującej ratunkowe działania 144 kapłanów,[14] opartej na źródłach, zawartych w: polskich archiwach kościelnych, archiwach państwowych, zbiorach Yad Vashem, Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie i Centralnego Litewskiego Archiwum Państwowego, źródłach drukowanych, prasie, netografii, maszynopisach oraz relacjach, wywiadach i korespondencji, znajdujących się w zbiorach autora. Nakład pięciuset egzemplarzy został sfinansował przez autora. Książka znajdowała się w planach wydawniczych Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego, na początku 2024 zmienione władze Instytutu zrezygnowały z wydania publikacji, zatwierdzonej i przygotowywanej już do druku.[15]
Publikacje
- Zarys dziejów (archi)diecezji wileńskiej[16]
- „Diecezja wileńska. Studia i szkice”[1]
- „Archidiecezja wileńska w latach II wojny światowej. Studia i szkice”[1]
- „Przez więzienia i obozy do kapłaństwa. Wojenne losy alumnów Seminarium Duchownego w Wilnie”[1]
- „Poezja ostrobramska”[1]
- „Martyrologia duchowieństwa Archidiecezji Wileńskiej 1939-1945”[17]
- „Ratowanie Żydów przez polskie duchowieństwo podczas II wojny światowej"[18]
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i AnnaA. Pieszko AnnaA., Ks. Tadeusz Krahel: „Utrzymać wiarę i polskość” [online], Kurier Wileński, 4 grudnia 2015 [dostęp 2020-07-16] .
- ↑ N4K, Archidiecezja Białostocka [online], Archidiecezja Białostocka [dostęp 2025-01-08] .
- ↑ Ks. Tadeusz Krahel, Od Białegostoku po Wilno. Kazania, Białostockie Studia Historyczno-Kościelne XXIII, Wydawnictwo BUK, Białystok 2020, ISBN 978-83-66465-03-9, s. 200.
- ↑ Leonard Drożdżewicz, Od Białegostoku po Wilno, „Znad Wilii”, nr 2 (82) z 2020 r., s. 78–80.
- ↑ a b TeresaT. Worobiej TeresaT., Prezentacja księgi pamiątkowej dedykowanej Księdzu Profesorowi Tadeuszowi Krahelowi [online], Tygodnik Wileńszczyzny [dostęp 2020-07-16] .
- ↑ N4K, Ks. dr Tadeusz Krahel świętował Jubileusz 60-lecia posługi kapłańskiej [online], Ks. dr Tadeusz Krahel świętował Jubileusz 60-lecia posługi kapłańskiej, 4 lipca 2024 [dostęp 2024-11-25] .
- ↑ LeonardL. Drożdżewicz LeonardL., Z Podlaskiej i Wileńskiej Ziemi. Kazania ks. Tadeusza Krahela, kwartalnik "Znad Wilii", Wilno, 2024.3(99), s. 73, https://www.znadwiliiwilno.lt/wp-content/uploads/2024/11/Znad-Wilii-3-99m-1.pdf, 2024 [dostęp 2024-11-26] (pol.).{{Cytuj}} Gołe linki: "tytuł". Brak numerów stron w książce
- ↑ MarekM. Kochanowski MarekM., Utrwalanie szlaków. Studia o literaturze i kulturze Podlasia, Lublin: WYDAWNICTWO EPISTEME, 2022, s. 168, ISBN 978-83-67049-30-6 [dostęp 2024-02-12] (pol.).
- ↑ TeresaT. Margańska TeresaT., Otwarcie wystawy o kapłanach ratujących Żydów w czasie okupacji niemieckiej [online] .
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej-I.P.N. Białystok Instytut Pamięci Narodowej-I.P.N., Otwarcie wystawy „Sprawiedliwi. Kapłani archidiecezji wileńskiej ratujący Żydów w okresie okupacji niemieckiej (1941-1944)” – Białystok, 22 marca 2019 [online], Instytut Pamięci Narodowej – Białystok [dostęp 2023-08-25] (pol.).
- ↑ Tajemnice naszych czasów | Ratowanie Żydów podczas II Wojny Światowej [online], Polskie Radio Białystok [dostęp 2024-11-06] (pol.).
- ↑ LeonardL. Drożdżewicz LeonardL., Ratowanie Żydów przez polskie duchowieństwo podczas II wojny światowej (1941-1944), „Znad Wilii", nr 4(100) z 2024 r., s. 52, https://www.znadwiliiwilno.lt/wp-content/uploads/2025/01/Znad-Wilii-4-100m-1.pdf, 2024 [dostęp 2025-01-23] (pol.).{{Cytuj}} Gołe linki: "tytuł". Brak numerów stron w książce
- ↑ Społeczne Muzeum ŻydówS.M.Ż. Białegostoku Społeczne Muzeum ŻydówS.M.Ż., Ks. dr Tadeusz Krahel o ratowaniu Żydów przez duchowieństwo, https://www.jewishbialystok.pl/Ks.-dr-Tadeusz-Krahel-o-ratowaniu-%C5%BByd%C3%B3w-przez-duchowie%C5%84stwo,5353,9609, 15 listopada 2024 [dostęp 2025-01-02] (pol.).{{Cytuj}} Gołe linki: "tytuł". Brak numerów stron w książce
- ↑ Instytut GośćI.G. Media Instytut GośćI.G., Ratunek w koloratce [online], Instytut Gość Media, 7 listopada 2024 [dostęp 2025-01-14] .
- ↑ TomaszT. Kiejdo TomaszT., "Ratowanie Żydów przez duchowieństwo katolickie archidiecezji wileńskiej w czasie okupacji niemieckiej (1941 – 1944)" [online], Kresowy Serwis Informacyjny, 17 grudnia 2024 [dostęp 2024-12-31] (pol.).
- ↑ TADEUSZT. KRAHEL TADEUSZT., Zarys dziejów (archi)diecezji wileńskiej, https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Studia_Teologiczne_Bialystok_Drohiczyn_Lomza/Studia_Teologiczne_Bialystok_Drohiczyn_Lomza-r1987_1988-t5_6/Studia_Teologiczne_Bialystok_Drohiczyn_Lomza-r1987_1988-t5_6-s7-72/Studia_Teologiczne_Bialystok_Drohiczyn_Lomza-r1987_1988-t5_6-s7-72.pdf, 1987–1988 [dostęp 2024-11-28] (pol.).{{Cytuj}} Gołe linki: "tytuł". Brak numerów stron w książce
- ↑ LeonardL. Drożdżewicz LeonardL., Martyrologia duchowieństwa Archidiecezji Wileńskiej 1939-1945, „Znad Wilii”, nr 4 (84), 2020, s. 139 .
- ↑ N4K, 42. Dni Kultury Chrześcijańskiej w Białymstoku [online], 42. Dni Kultury Chrześcijańskiej w Białymstoku, 1 października 2024 [dostęp 2024-10-15] (pol.).
Linki zewnętrzne
|
|