Tadeusz Dwernicki

Tadeusz Dwernicki
Ilustracja
Tadeusz Dwernicki (ok. 1908)
podpułkownik audytor podpułkownik audytor
Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1868
Kołomyja

Data i miejsce śmierci

11 stycznia 1946
Kraków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

Sąd Polowy przy Komendzie Grupy Legionów Polskich

Stanowiska

szef sądu polowego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Późniejsza praca

adwokat

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Srebrny Wawrzyn Akademicki

Tadeusz Juliusz Dwernicki (ur. 1 stycznia 1868 w Kołomyi, zm. 11 stycznia 1946 w Krakowie) – doktor praw, adwokat, działacz niepodległościowy i społeczny, podpułkownik audytor Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się 1 stycznia 1868 w Kołomyi, w rodzinie Mikołaja, kierownika szkoły ludowej[1]. Podjął studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego i Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. W 1894 uzyskał tytuł naukowy doktora praw. Działał w tajnych organizacjach niepodległościowych (np. Obrona Czynna Narodu), za co został aresztowany i osadzony w więzieniu w Piotrkowie Trybunalskim w okresie 8 miesięcy od 1889 do 1890. Działał w organizacji „Gwiazda” (prezes od 1911)[2], był członkiem Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych, był współzałożycielem Towarzystwa Szkoły Ludowej. W 1895 zasiadł w Centralnym Komitecie Wyborczym, stanowiącym kierownictwo Stronnictwa Ludowego[3]. Później był związany politycznie z obozem tzw. demokracji postępowej[4]. Ze strony miasta Lwowa był zastępcą członka rady administracyjnej Fundacji Stanisława hr. Skarbka[5]. Sprawował mandat radnego gminy Lwów.

Po wybuchu I wojny światowej 1914 został powołany do C. K. Armii. Od marca 1915 został odkomenderowany do Legionów Polskich. Służył w randze audytora w Komendzie Legionów Polskich. Został awansowany na stopień kapitana 24 czerwca 1915. Służbę w legionach zakończył w pierwszej połowie 1917, po czym był dyrektorem w Zakładzie Wojennym dla Miast (późniejszy Zakład Kredytowy dla Miast). Był jednym z sześciu obrońców w procesie legionistów w Marmaros-Sziget od czerwca do września 1918[6][7].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. W 1928 pełnił funkcję skarbnika Obywatelskiego Komitetu Ratowania Krakowa. Został awansowany do stopnia podpułkownika rezerwy służby sądowej ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[8]. W 1924 był zweryfikowany w korpusie oficerów sądowych pospolitego ruszenia[9]. W 1922 został wybrany na członka Tymczasowego Wydziału Samorządowego byłej Galicji. Założyciel Unii Narodowo-Państwowej w 1922[10]. W 1924 założył kancelarię adwokacką we Lwowie i pracował jako adwokat do ostatnich lat istnienia II Rzeczypospolitej[11]. Publikował w „Nowej Palestrze”[12]. Jako członek Związku Adwokatów Polskich wygłaszał wykłady[13]. Był członkiem Okręgowej Rady Adwokackiej w Krakowie, członkiem Naczelnej Rady Adwokackiej w Warszawie oraz prezesem Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej we Lwowie. Pracował także jako radca prawny Banku Gospodarstwa Krajowego.

Udzielał się społecznie. Był założycielem i członkiem zarządu głównego Towarzystwa Szkoły Ludowej w Krakowie, działał na rzecz dostępu ludności polskiej do oświaty i kultury. W maju 1931 został wyróżniony godnością członka honorowego TSL[14]. Był członkiem zarządu Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie[15].

Zmarł po zakończeniu II wojny światowej, 11 stycznia 1946 w Krakowie. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu Rakowickim 15 stycznia 1946 (kwatera P, rząd wschodni, grób po lewej Moderlakowej)[16].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Żołnierze Niepodległości ↓.
  2. ↑ „Gwiazda” lwowska. „Nowości Illustrowane”. Nr 31, s. 13, 5 sierpnia 1911. 
  3. ↑ Kraj a emigracja. Warszawa: 2006, s. 171.
  4. ↑ Maniaki. „Myśl Narodowa”, s. 541, 542, nr 36 z 27 sierpnia 1939. 
  5. ↑ Kadencja X, sesja I, al. 77. Alegaty do Sprawozdań Stenograficznych Pierwszej Sesyi Dziesiątego Peryodu Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem z roku 1913/1914. Alegat 77. [dostęp 2015-08-24].
  6. ↑ Po procesie w Marmarosz Sziget. „Nowości Illustrowane”. Nr 43, s. 4, 22 listopada 1918. 
  7. ↑ Leszek Rymarowicz: Pułkownik Norbert Okołowicz (1890-1943). Kartki do biografii (Płaj 38). karpaccy.pl, 2010-02-24. [dostęp 2015-08-24].
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1094.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 995.
  10. ↑ Deklaracja programowa. [Inc.:] Polska jako naród ani na chwilę nie przestawała istnieć [...] : 28 czerwca 1922 r. / [Unia Narodowo-Państwowa]
  11. ↑ Ogłoszenia urzędowe. Licytacje. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 146 z 28 czerwca 1936. 
  12. ↑ Spis rzeczy. „Nowa Palestra”, s. 4, nr 1 ze stycznia 1938. 
  13. ↑ Co dzień niesie?. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 21 z 27 stycznia 1926. 
  14. ↑ Ważniejsze wydarzenia w Polsce. „Głos Jarosławski”. Nr 23, s. 2, 6 czerwca 1931. 
  15. ↑ Z Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 56 z 11 marca 1937. 
  16. ↑ informacja uzyskana w Biurze Zarządu Cmentarzy Komunalnych dn. 14.11.2023
  17. ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
  18. ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273.
  19. ↑ Odznaczenia Krzyżem Zasługi wśród Legionistów Okręgu Lwowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 204 z 9 września 1938. 
  20. ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306 „za kult słowa polskiego w zawodzie adwokackim”.

Bibliografia

Linki zewnętrzne