Tablica poświęcona Zdzisławowi Maszewskiemu

Tablica poświęcona Zdzisławowi Maszewskiemu
Ilustracja
Tablica pamiątkowa poświęcona Zdzisławowi Maszewskiemu
Państwo

 Polska

Miejscowość

Suwałki

Miejsce

ściana kamienicy przy ulicy Tadeusza Kościuszki nr 59

Typ obiektu

Tablica

Data odsłonięcia

30 września 2004

Położenie na mapie Suwałk
Mapa konturowa Suwałk, w centrum znajduje się punkt z opisem „Tablica poświęcona Zdzisławowi Maszewskiemu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Tablica poświęcona Zdzisławowi Maszewskiemu”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Tablica poświęcona Zdzisławowi Maszewskiemu”
Ziemia54°06′08″N 22°55′41″E/54,102222 22,928056
Restauracja i Hotel Polski Stanisława Maszewskiego – reklama
Kamienica Maszewskich – styczeń 2024 r.

Tablica pamiątkowa poświęcona Zdzisławowi Maszewskiemu – tablica na budynku przy ulicy T. Kościuszki nr 59 w Suwałkach.

Historia tablicy

30 września 2004 roku z inicjatywy Stowarzyszenia Przyjaciół Suwalszczyzny i pomocy finansowej Urzędu Miasta na kamienicy znajdującej się przy ulicy Tadeusza Kościuszki umieszczono tablicę poświęconą inżynierowi Zdzisławowi Maszewskiemu – bohaterowi wywiadu Armii Krajowej. Uroczystego odsłonięcia tablicy dokonała bratanica Maszewskiego – Ryta Maszewska-Nawrocka. Suwalskie władze miejskie reprezentował Włodzimierz Marczewski, ówczesny zastępca prezydenta Suwałk[1].

Tablica

Tablica prostokątna, w lewym górnym rogu podobizna Zdzisława Maszewskiego. W dolnym lewym rogu stylizowany liść. Tekst umieszczony na tablicy: Pamięci inż. Zdzisława Maszewskiego 1914-1944 bohatera wywiadu Armii Krajowej. Stowarzyszenie Przyjaciół Suwalszczyzny, wrzesień 2004.

O kamienicy

Kamienicę przy ulicy Kościuszki nr 59 (wg obecnej numeracji) nabył w 1911 roku od Bronisława Stankiewicza Stanisław Maszewski – ojciec Zdzisława. W pierwszych latach powojennych[2] w części frontowej urządził tam Hotel Polski. Resztę pomieszczeń wydzierżawił najemcom[3]. Po wybuchu II wojny światowej lokal zajęli Niemcy. Po wojnie nieruchomość zarekwirowały władze państwowe. W pomieszczeniach domu funkcjonowały wówczas różne placówki usługowo-handlowe „Praktycznej Pani” oraz PSS, takie jak np. sklep z garnkami i porcelaną, zakład fryzjerski. Ze wspomnień rodziny Maszewskich wynika, że w roku 1965 działał tu bar (lub restauracja) o nazwie „Hańcza”. Potomkowie Maszewskich odzyskali prawa własnościowe do posiadłości w roku 1989[4]. W kamienicy przez pewien czas funkcjonował również Bar Polski prowadzony przez prawnuczkę Stanisława Maszewskiego – Teresę Nawrocką. Obecnie kamienicę wystawiono na sprzedaż[5].

Warto wiedzieć, że...

  • W związku z odsłonięciem tablicy Stowarzyszenie Przyjaciół Suwalszczyzny wydało okazjonalnie niewielką publikację (liczącą 15 stron): Zdzisław Maszewski: bohater wywiadu Armii Krajowej autorstwa Zygmunta Filipowicza. Opracowanie biograficzne zostało wzbogacone o kilkanaście fotografii pochodzących z zasobów rodziny Maszewskich.
  • Po zakończeniu II wojny światowej prochy Zdzisława Maszewskiego zostały sprowadzone do Suwałk i złożone w grobie rodzinnym na suwalskim cmentarzu przy ulicy Bakałarzewskiej.
  • Budynek kamienicy przy ulicy Tadeusz Kościuszki 59 został najprawdopodobniej wzniesiony przed 1858 rokiem. Nie udało się ustalić autora projektu[6].

Przypisy

  1. ↑ A. Matusiewicz, Tablice pamiątkowe w Suwałkach : (uzupełnienie), „Jaćwież” 2004, nr 30, s. 45.
  2. ↑ Mowa o I wojnie światowej.
  3. ↑ Z. Filipowicz, Zdzisław Maszewski : bohater wywiadu Armii Krajowej, Suwałki 2004, s. 4.
  4. ↑ W. Pankiewicz, Dom przy ulicy Kościuszki nr 59, „Dwutygodnik Suwalski” 2015, nr 8, s. 12.
  5. ↑ Na balkonie kamienicy umieszczono informację dotyczącą wystawienia budynku na sprzedaż – stan na grudzień 2023 r. widoczny na dołączonym zdjęciu.
  6. ↑ Informacja na podstawie dokumentacji budynku dostępnej na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków.

Bibliografia

  • (d), Bohaterowi Zdzisławowi Maszewskiemu, „Tygodnik Suwalski” 2004, nr 40.
  • Filipowicz Z., Zdzisław Maszewski : bohater wywiadu Armii Krajowej, Suwałki 2004. ISBN 83-913350-3-8.
  • Karta obiektów pamięci w Suwałkach - część 7, https://um.suwalki.pl/mieszkaniec/pomniki,4141/karta-obiektow-pamieci-w-suwalkach-czesc-7,2574431, [dostęp: 2023.12.22].
  • (ks), Bohater Armii Krajowej, „Tygodnik Suwalski” 2004, nr 39.
  • Matusiewicz A., Tablice pamiątkowe w Suwałkach : (uzupełnienie), „Jaćwież” 2004, nr 30.
  • Pankiewicz W., Dom przy ulicy Kościuszki nr 59, „Dwutygodnik Suwalski” 2015, nr 8.
  • Pankiewicz W., Maszewscy, „Dwutygodnik Suwalski” 2017, nr 4.