Transportery Fuchs weszły na wyposażenie Bundeswehry w roku 1979 stając się obok transportera M113 podstawowym środkiem transportu piechoty na polu walki. Na podstawie transportera Fuchs opracowano wiele wersji specjalistycznych. Szczególnie ceniony jest wóz w wariancie rozpoznawania skażeń NBC, który jest zaliczany do najlepszych pojazdów tego typu na świecie[3][1].
Fuchsy sukcesywnie począwszy od 2009 roku, zastępowane są w armii niemieckiej przez nowsze transportery Boxer[4][5].
Historia
Powstała po II wojnie światowej Bundeswehra w początkowym okresie do transportu żołnierzy na polu walki używała amerykańskich transporterów opancerzonych Halftrack oraz brytyjskich Universal Carrier. W roku 1960 Bundeswehra przyjęła na wyposażenie nowoczesne amerykańskie transportery opancerzone M113, wkrótce też rozpoczęto poszukiwania transportera kołowego[1].
W roku 1969 przedstawiono ostateczne wymagania dla pojazdu w układzie 6×6. Pojazdem bazowym miał być transporter piechoty i w oparciu o niego miały powstać wersje specjalistycznie. Transporter piechoty miał odpowiadać m.in. następującym wymaganiom[1]:
układ jezdny 6×6 o nacisku na jedną oś rzędu 4 ton
zdolność pływania
wyposażenie w system ochrony NBC
przystosowanie do transportu 10 żołnierzy lub ładunku o masie min. 2 t.
Po przeprowadzeniu testów opracowanych prototypów oznaczonych jako LG493 (Daimler-Benz) i Lkw 6×6 (wspólne biuro konstrukcyjne) uznano wyższość konstrukcji LG493. Po przeprowadzeniu kolejnych testów wojskowych przez Bundeswehrę uznano, że pojazd LG493 spełnia jej wymagania w zakresie mobilności, ochrony przed ostrzałem i odłamkami oraz ładowności[1].
Dostawy nowych transporterów Transportpanzer 1 „Fuchs” dla Bundeswehry rozpoczęto w roku 1979. Pierwsze zamówienie opiewało na 966 sztuk z zamiarem produkcji ok. 160 pojazdów rocznie. Produkcją pojazdów zajęła się firma Thyssen-Henschel[1].
Konstrukcja
Kadłub pojazdu podzielono na trzy przedziały: kierowania, napędowy i desantowy. Wymiary przedziału desantowego wynoszą 3,2×2,5×1,25 m (długość, szerokość, wysokość). Opancerzenie kadłuba zapewnia ochronę przed ostrzałem z broni strzeleckiej oraz odłamkami pocisków artyleryjskich. Z przodu pojazdu umieszczona jest szyba pancerna, przez którą kierowca i dowódca obserwują przestrzeń przed wozem. W razie potrzeby szyba zasłaniana jest osłoną pancerną i wtedy do obserwacji używane są peryskopy. W wyniku doświadczeń wyniesionych z misji ONZ w Somalii i Jugosławii opracowano system dodatkowego opancerzenia pojazdu, który znacząco zwiększa poziom ochrony. Pojazdy z nowym opancerzeniem po raz pierwszy użyto podczas misji IFOR w Bośni[1].
Konstrukcja była następnie ulepszana w kolejnych wersjach. W wersji TPz 1A8 polepszono ochronę przeciw minom i improwizowanym ładunkom wybuchowym, na podstawie doświadczeń niemieckiego kontyngentu wojskowego w Afganistanie – wzmocniono opancerzenie podłogi, wprowadzono podwieszane siedzenia i wprowadzono inne ulepszenia[6]. Pierwszy transporter tej wersji przekazano w marcu 2008[6].
Przedział desantowy żołnierze mogą opuścić przez dwuczęściowe drzwi umieszczone z tyłu pojazdu[1].
Pojazd napędzany jest silnikiem wysokoprężnym z turbodoładowaniem Mercedes-Benz OM402A o mocy 320 KM przy 2500 obr./min. Silnik jest zintegrowany z układem napędowym, ponadto możliwa jest wymiana całego tego segmentu w czasie 30 minut. Zastosowana skrzynia biegów posiada sześć biegów do przodu i jeden wstecz[1].
W wodzie pojazd napędzany jest przez dwa pędniki wodne umieszczone za tylnymi kołami. Prędkość pojazdu w wodzie regulowana jest obrotami silnika, a pędniki są obracane, co umożliwia skręcanie w wodzie. Pokonywanie przeszkód wodnych ułatwia falochron podnoszony hydraulicznie[1].
Pojazd posiada układ przeciwpożarowy, który obejmuje tylko przedział napędowy i składa się z dwóch butli wypełnionych Halonem 1211 (każda o masie 5,5 kg)[1].
Przedział desantowy
Rozkładany falochron
Drążek do sterowania pędnikami wodnymi
Warianty i modyfikacje
Warianty wojskowe
LG493 – prototyp opracowany przez firmę Daimler-Benz w latach 60. XX wieku[1]
TPz 1 Fuchs – wariant podstawowy przyjęty do Bundeswehry (transporter opancerzony)[1]
Pojazd dowodzenia FüFu – wariant dowódczy z rozbudowanym systemem łączności, wyposażony w generator o mocy 5 kW[1]
Pojazd sanitarny – wariant sanitarny zdolny przewozić czterech rannych leżących lub leżących i czterech siedzących[1]
Pojazd ze stacją zakłócającą Hummel VHF JAMMER – stacja zagłuszająca. Pojazd niewyposażony w pędniki[1]
Pojazd walki elektronicznej HELAS – wariant przeznaczony do walki elektronicznej. Pojazd niewyposażony w pędniki[1]
Pojazd z namiernikiem radiowym GSP 3601 HF/VHF, pojazd niewyposażony w pędniki[1]
Pojazd z radarem RASIT – samobieżny radiolokator artyleryjski[3]
SpürFuchs – pojazd rozpoznania skażeń NBC. Pojazd ten jest używany w US Army pod nazwą M93 Fox[1][7]
Pojazd ochrony lotnisk – wersja wyposażona w jednoosobową wieżę TS-15 z armatą kal. 20 mm i karabinem maszynowym kal. 7,62 mm. Wzmocniono, także przednie opancerzenie[1]
Wóz inżynieryjny – pojazd przeznaczony do przewozu saperów, min i sprzętu do rozminowywania[3]
Smartfox – pojazd analizy zanieczyszczeń i skażeń środowiska[1]
Recofox – pojazd przeznaczony do prac w ciężkich warunkach terenowych[1]
Modyfikacje
Fuchs 8×8 – prototyp transportera Fuchs w układzie 8×8 opracowany dla armii holenderskiej. Projekt nie wyszedł poza stadium prototypu[1].
Fuchs 2 – zmodernizowany pojazd opracowany na podstawie transportera Fuchs przez firmę Rheinmetall Landsysteme. Testy transporterów Fuchs 2 rozpoczęto w roku 2001, a pierwszy zmodernizowany pojazd w wariancie NBC dostarczono do odbiorcy wojskowego (Zjednoczone Emiraty Arabskie) w roku 2007[2].
↑ abPrezentacja Fuchsa 1A8 w: „Raport – Wojsko Technika Obronność” nr 12/2008, s. 73.
↑Spencer C.S.C.TuckerSpencer C.S.C., Persian Gulf War Encyclopedia: A Political, Social, and Military History, 2014, s. 161-163, ISBN 978-1-61069-416-2(ang.).
Michał Nita. Transporter opancerzony Fuchs. „Nowa Technika Wojskowa”. 08/1997, s. 9–13, 1997. Andrzej Kiński – redaktor naczelny. Warszawa: Magnum-X sp. z o.o.. ISSN1230-1655. (pol.).