Szkoła Podchorążych Rezerwy (SPRez., SPR) – w Wojsku Polskim szkoła wojskowa kształcąca kandydatów na oficerówrezerwy.
Nazwa wywodzi się z okresu międzywojennego, kiedy to utworzono Szkoły Podchorążych Rezerwy. Do służby byli powoływani poborowi z cenzusem (absolwenci szkół średnich lub studiów). Służba trwała rok i składała się z okresu nauki w szkole, podczas której żołnierze posługiwali się tytułem szeregowego (strzelca, ułana, kanoniera) z cenzusem. Szkolenie kończyło się egzaminem i absolwenci otrzymywali stopień kaprala i tytuł podchorążego (w wyjątkowych sytuacjach plutonowego podchorążego). Drugim okresem służby (już podchorążego) była praktyka dowódcza w jednostce wojskowej. Po jej zakończeniu podchorąży był zwalniany do rezerwy. Stopień oficerski uzyskiwał po odbyciu dodatkowych ćwiczeń.
Ośrodki kształcenia podchorążych rezerwy w latach 1922-1939
Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty O.K. Nr 1 Kursu II go Ostrów- Komorowo - 1925r (podstawa: Jednodniówka wydana przez tę szkołę z 1925r z listą uczniów- chorążych)
Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 1 w Ostrowi-Komorowie (1927-1928)
Batalion Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 1 w Ostrowi-Komorowie (1928-1929)
Batalion Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 2 Tomaszowie Lubelskim (VIII 1928 – V. 1930)
Batalion Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 2 w Biedrusku (V1930 -1 X 1932)
Batalion Podchorążych Rezerwy Piechoty przy Szkole Podoficerów Zawodowych Piechoty w Grudziądzu (1929–1930)
Kompania Podchorążych Rezerwy Piechoty 9 Pułku Piechoty Legionów w Zamościu (do 31 lipca 1931[1])
dywizyjne kursy podchorążych rezerwy w czynnych dywizjach piechoty (1935-1939)[2]
Świadectwo ukończenia w 1939 r. Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy 16 DP przy 65 Starogardzkim Pułku Piechoty w Grudziądzu
7 grudnia 1932 roku Minister Spraw Wojskowych ustalił „jednolitą nazwę dla kursów szeregowych piechoty z cenzusem naukowym, zorganizowanych w dywizjach piechoty według następującego brzmienia: «Dywizyjny kurs podchorążych rezerwy w n-ym pułku piechoty»”[3].
Kadra oficerska została odkomenderowana do wymienionych wyżej pięciu szkół z macierzystych oddziałów na czas trwania kursu (od 7 stycznia do 6 lipca 1925)[4].
Dywizjon Szkolny Artylerii w Komorowie (1925-1926)
Kursy podchorążych rezerwy dla absolwentów Szkoły Morskiej w Tczewie, w 1930 przeniesionej do Gdyni i przemianowanej na Państwową Szkołę Morską (1924-1939)
W latach powojennych istniały przy uczelniach studia wojskowe a w późniejszym okresie Szkoły Oficerów Rezerwy, które funkcjonowały właściwie przy wszystkich wyższych szkołach oficerskich. Do nazwy "Szkoła Podchorążych Rezerwy" powrócono dopiero w latach 80. Szkoły te działały przy WSO i przy niektórych jednostkach wojskowych.
W latach 80. XX wieku kształcenie w odtworzonych SPR istniejących przy WSO i centrach szkolenia trwało 12 miesięcy (cztery miesiące kształcenie w szkole i osiem miesięcy praktyki w jednostce wojskowej).
W latach 90. szkolenie trwało 6 miesięcy (3 miesiące kształcenie w szkole i trzy miesiące praktyka dowódcza w jednostce wojskowej).
W odróżnieniu od przedwojennych podchorążówek rezerwy, tytuł podchorążego był (jest) nadawany bezpośrednio po rozpoczęciu nauki w szkole i nie uzyskuje się go w wyniku jej ukończenia. W trakcie nauki podchorążowie uzyskują jedynie kolejne stopnie podoficerskie. Po ukończeniu szkolenia przeprowadzano egzamin na oficera. Stopień oficerski podchorąży rezerwy może otrzymać po odbyciu odpowiedniej liczby dni ćwiczeń wojskowych w rezerwie.
Odznaka
Odznaka ustanowiona w 1927 dla uczniów Szkół Podchorążych Rezerwy wszystkich broni i służb jako jednolita oznaka szkolna do noszenia na kołnierzu kurtki i płaszcza.
Oznakę tworzą; wieniec z gwiazdą i umieszczone w nim trzy stylizowane litery: S. P. R.
Oznaka wykonana z białego metalu.
Prawo noszenia oznaki mają wszyscy uczniowie przez cały czas pobytu w szkole, z chwilą opuszczenia szkoły, oznaki tej nie nosi się. * Nałożenie oznaki we wszystkich szkołach podchorążych rezerwy powinno nastąpić z chwilą rozpoczęcia kursów w tych szkołach[5].
Stanisław Radomyski, Zarys historii Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu 1926-1939, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1992, ISBN 83-85621-06-7.
Wojciech BogusławW.B.MośWojciech BogusławW.B., WłodzimierzW.SoszyńskiWłodzimierzW., Polskie szkolnictwo wojskowe 1908–1939. Odznaki, emblematy, dokumenty, Kraków: Wydawnictwo Avalon, 2007, ISBN 978-83-60448-24-3, OCLC169903440. Brak numerów stron w książce
Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939, Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego, Katedra Historii Polski Współczesnej, Wydawnictwo „Ibidem”, Łódź 2001, ISBN 83-88679-10-4
