Szczawik trójkątny (Oxalis triangularis) – gatunek rośliny z rodziny szczawikowatych (Oxalidaceae). Pochodzi z Brazylii[4], ale jest spotykany także w innych krajach jako popularna roślina ozdobna. W cieplejszych strefach klimatycznych uprawiany w ogrodach, w chłodniejszych krajach (w tym w Polsce) jako roślina pokojowa lub sezonowa – na balkonach i rabatach.
Morfologia
Pokrój
Roślina zielna, bylina osiągająca 15–20 cm wysokości[4].
Trójlistkowe, cienkie, długoogonkowe, o ciemnopurpurowej barwie z delikatnym, charakterystycznym, jaśniejszym rysunku wewnątrz liścia. Kształtem przypominają swym wyglądem duże, kanciaste liście koniczyny, stąd nazywana jest „koniczynką szczęścia”.
Kwiaty promieniste, nieco dzwonkowate, o symetrii 5-krotnej. Zebrane w luźne, dłuższe od liści kwiatostany posiadające 3 do 7 kwiatów. Pojedynczy kwiat pięciopłatkowy, delikatny, o średnicy ok. 1 cm[5]. Płatki barwy białej lub jasnoliliowej, z zielonożółtą plamką i takimiż żyłkami widocznymi tylko u nasady[6]. Działki kielicha krótkie, zrosłe nieco u nasady, pojedynczy słupek z główkowatym znamieniem i 10 pręcików.
Wydłużona, naga, 5-kanciasta torebka. Nasiona jajowate o zaostrzonych końcach.
Biologia i ekologia
Bylina, geofit i hemikryptofit. W naturze występuje w cienistych lasach, na dnie poszycia. Jest rośliną kwasolubną, cieniolubną i przystosowaną do środowiska wilgotnego. Kwitnie kilka miesięcy w roku, po czym, w okresie suchym roślina zamiera przechodząc w stan spoczynku. Odrasta po 2–3 miesiącach przy sprzyjających warunkach.
Oxalis triangularis papilionacea (Hoffmanns. ex Zucc.)
Oxalis triangularis triangularis A. St.-Hil
Zastosowanie
Roślina jadalna
Liście i kwiaty stosowane jako atrakcyjny dodatek do sałatek. Ma ostry, kwaśny smak. W większych ilościach może być jednak szkodliwa ze względu na dużą zawartość kwasu szczawiowego. Szczególnie ostrożne muszą być osoby cierpiące na reumatyzm, dnę moczanową, nadkwaśność czy kamicę nerkową[7].
Roślina ozdobna
Uprawiana zarówno w ogrodach, jak i w pojemnikach na balkonach i w domach. Na zewnątrz wymaga stanowiska cienistego lub półcienistego, dobrze nadaje się jako roślina pokrywowa w miejscach, gdzie słabo rosną bardziej światłolubne gatunki. W polskich warunkach należy wykopywać kłącza na zimę i przechowywać w cieplejszych warunkach[6].
Jako roślina pokojowa wymaga jaśniejszego stanowiska, choć bez ostrego słońca. Kwitnie niemal przez cały okres wegetacyjny, na zimę dobrze jest jednak zaprzestać podlewania i zasuszyć liście. Kłącza przechowywać w chłodnym miejscu i zacząć podlewać ponownie na wiosnę[5].
Zjawisko fotonastii
Listki szczawika w nocy i przy niepogodzie stulają się, regulując w ten sposób ilość wyparowywanej wody. Zjawisko to zachodzi dzięki zmianie ciśnienia turgorowego u podstawy blaszki liściowej[5].
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abOxalis triangularis. Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego. [dostęp 2012-02-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-09)]. (ang.).
