Prawo odnośnie do kontaktów homoseksualnych
Kontakty homoseksualne w Portugalii zostały zalegalizowane w 1983 roku[1]. Wcześniej homoseksualizm był legalny w kraju w latach 1852–1912[2]. Do 2007 roku wiek dopuszczający kontakty homoseksualne był wyższy (16 lat) niż heteroseksualne (14 lat), choć w latach 1945–1995 był zrównany. Był to ostatni zapis bezpośrednio dyskryminujący gejów i lesbijki w prawie tego kraju. W 2005 roku sąd orzekł ze różnica wieku dopuszczająca kontakty seksualne jest niezgodna z konstytucją, a wprowadzony w 2007 roku nowy kodeks karny wyeliminował tę różnicę.
Ochrona prawna przed dyskryminacją
Zakaz dyskryminacji przez wzgląd na orientację seksualną istnieje w kodeksie pracy od 2003. Portugalia jest pierwszym krajem w Unii Europejskiej, który w 2004 wprowadził konstytucyjny zakaz dyskryminacji przez wzgląd na orientację seksualną[3].
Portugalia przyznaje prawo azylu przez wzgląd na orientację seksualną[4]. Geje, lesbijki i biseksualiści nie są wykluczeni ze służby wojskowej z powodu swojej orientacji seksualnej.
Uznanie związków osób tej samej płci
Portugalskie prawo uznaje konkubinaty osób tej samej płci od 15 marca 2001 roku. Zarówno pary jednopłciowe, jak i przeciwnej płci, po dwóch latach życia w konkubinacie otrzymują część praw z tych jakie mają małżeństwa kobiety i mężczyzny[5]. Różnica istnieje w prawie adopcyjnym – w przeciwieństwie do par heteroseksualnych, pary osób tej samej płci nie mają możliwości adopcji dzieci.
W 2008 roku dwie opozycyjne partie: Blok Lewicy i Zieloni złożyły w parlamencie projekty ustaw legalizujących małżeństwa osób tej samej płci. 10 października 2008 roku oba projekty zostały odrzucone[6][7].
18 stycznia 2009 roku premier Socrates zapowiedział legalizację małżeństw homoseksualnych, jeśli jego ugrupowanie wygra wybory parlamentarne zaplanowane na 27 września 2009[8][9][10]. Socjaliści wygrali wybory, ale utracili większość w parlamencie. W październiku Blok Lewicy przedstawił projekt ustawy w tej kwestii[11][12].
17 grudnia 2009 roku rząd przyjął projekt ustawy legalizującej małżeństwa osób tej samej płci[13][14][15]. Został on przyjęty przez parlament w lutym 2010 i podpisany przez prezydenta w maju[16][17][18][19][20]. Prawo weszło w życie 5 czerwca 2010[21][22].
Według sondażu Eurobarometr wykonanego na zlecenie UE w 2006 30% Portugalczyków popiera legalizacje małżeństw homoseksualnych, a 20% nadanie tzw. praw adopcyjnych dla osób tej samej płci[23].
W Portugalii funkcjonuje dobrze rozwinięta scena gejowska, której centrum stanowi Lizbona i Porto, dysponujące wieloma miejscami jak puby i dyskoteki w których geje i lesbijki mogą czuć się swobodnie. Lokale gejowskie i gay-friendly znajdują się w każdym większym mieście.
W kraju działa wiele organizacji LGBT, publikuje się magazyny o tematyce gejowskiej. Co roku w Lizbonie i Porto odbywają się parady CSD gromadzące tysiące uczestników.
W Lizbonie odbywa się największy w Europie festiwal filmów LGBT Lisbon Gay & Lesbian Film Festival.
Przypisy
Zobacz też