Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 12 komendy odcinka Chojna jako 59 strażnica WOP (Ognica)[1] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[2].
W Ognicy stacjonowała 59 strażnica WOP (maj 2014)
W 1947 została przeniesiona do Widuchowej jako Punk Kontroli Ruchu Rybackiego (PKRR), a następnie utworzono z niego strażnicę[3].
W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia w 1948, 59 strażnica OP Widuchowa została włączona w struktury 40 batalionu OP, a 1 stycznia 1951 122 batalionu WOP w Chojnie[4]
Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[a], a 59 strażnica WOP Widuchowa II kategorii otrzymała nr 57 w skali kraju i stacjonowała w Widuchowej[6][7].
W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica specjalna WOP Widuchowa była 4 w 12 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza w Szczecinie[8][9].
Po reorganizacji batalionu WOP Chojna w 1958[b], Strażnica WOP Widuchowa posiadała numer 8[8].
Rozkazem organizacyjnym dowódcy WOP nr 0148 z 2 września 1963 przeformowano Strażnicę WOP Widuchowa lądową kategorii III na 14 strażnicę WOP Widuchowa rzeczną kategorii I[10].
1 czerwca 1976 nastąpiła zmiana rejonu służbowego działania strażnicy, dyktowaną przez reformę administracyjną kraju i nowy podział na województwa[11], ponadto Wojska Ochrony Pogranicza przeszły na dwuszczeblowy system zarządzania. Strażnicę WOP Widuchowa podporządkowano bezpośrednio pod sztab 12 Pomorskiej Brygady WOP w Szczecinie[12], a w 1984 utworzonego batalionu granicznego WOP w Chojnie jako strażnica WOP Widuchowa i tak funkcjonowała do 31 października 1989.
1 stycznia 1964 na ochranianym odcinku granicy państwowej przez strażnicę WOP Widuchowa funkcjonowało przejście graniczne, gdzie kontrolę graniczną osób, towarów i środków pływających wykonywała załoga strażnicy:
kpt. Ryszard Ochnicki (1956–1963 i dalej po KDO)[19]
nn
ppor./por. Jerzy Odl (01.04.1987–31.10.1989) – do rozformowania[20].
Uwagi
↑Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954[5].
↑Rozkaz dowódcy WOP nr 05/org.mob z 21 kwietnia 1958[8].
↑Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Biuro Organizacyjno-Prawne OP-I-02948/89. Zarządzenie Organizacyjne Nr 0357/Org z dnia 29 września 1989 r. Na podstawie decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 maja 1989 r. akceptującej kierunki zmian w organizacji jednostek WOP, ujęte w ramowym planie restrukturyzacji Wojsk Ochrony Pogranicza – Dowódca WOP w terminie do 31 października 1989 r. Rozformuje:
Batalion Graniczny Pomorskiej Brygady WOP w Chojnie istniejący w według etatu nr 44/0105 o stanie osobowym na okres „W” 377 żołnierzy i 7 pracowników cywilnych oraz na okres „P” 223 żołnierzy i 8 pracowników cywilnych...
↑Zarządzenie Organizacyjne nr 0357/Org. z dnia 29 września 1989, etat Pomorskiej Brygady WOP wprowadzony Zarządzeniem Org. MSW Nr 0112/Org. z dnia 8 września 1984.
↑Jerzy Marek Odl. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2022-06-19]. (pol.).
Bibliografia
Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945–1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
Emilia Szczygieł-Lembicz. Jednostka wojskowa w Chojnie na tle powstania i organizacji Pomorskiej Brygady WOP w latach 1945–1961 w:. „Rocznik Chojeński. Pismo Historyczno–Społeczne”. t. 2, 2010. Chojna: Towarzystwo Historyczno–Kulturalne „Terra Incognita”. ISSN2080-9565.
Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
Andrzej Wyganowski: w: Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski, „Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X–XX wiek”: materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r.. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL. W: Stanisław Dubaj: Patroni Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej i Podległych Placówcek SG – Tom VIII−IX, zeszyt 1 – 2012–2013. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2013, s. 316–343. (pol.).
Archiwum Straży Granicznej, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1842/6, Historia Pomorskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Szczecin 1961.
Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.
