Zobacz wiadomości w serwisie Wikinews na temat: Stowarzyszenia Demagog

Stowarzyszenie Demagog – najstarsza w Polsce^[1] organizacja non-profit zajmująca się fact-checkingiem^[1], walką z fałszywymi informacjami i dezinformacją, kontrolowaniem prawdziwości wypowiedzi polityków^[1][2], a także edukacją społeczeństwa w zakresie naukowej metody weryfikacji informacji^[1], tak aby decyzje podejmowane przez obywateli były świadome i oparte na faktach^[3].

Organizacja jest sygnatariuszem europejskiego kodeksu postępowania w zakresie dezinformacji z 2022 roku^[4] oraz polskiego Kodeksu Dobrych Praktyk w walce z dezinformacją(inne języki)^[5]. Od maja 2019 roku należy do Międzynarodowej Sieci Factcheckingowej (IFCN)(inne języki)^[6] oraz do społeczności factcheckingowej Europejskiego Obserwatorium Mediów Cyfrowych (EDMO)^[7]. We wrześniu 2019 roku Demagog dołączył do Programu Niezależnej Weryfikacji Informacji Facebooka^[8], którego celem jest zapobieganie rozprzestrzenianiu się oszustw i fake newsów na Facebooku.

Stowarzyszenie Demagog razem z czterema innymi organizacjami factcheckingowymi z Niemiec, Francji, Włoch i Hiszpanii jest częścią konsorcjum tworzącego Europejską Sieć Standardów Factcheckingowych (EFCSN)^[9]

Stowarzyszenie zostało zarejestrowane 29 kwietnia 2016 roku w Krajowym Rejestrze Sądowym pod numerem 0000615583^[10].

Organizacja od 2014 roku prowadzi portal demagog.pl^[11], na którym publikuje zweryfikowane wypowiedzi polityków, sprawdza obietnice wyborcze, analizuje i dementuje fake newsy i dezinformację. W ramach walki z fake newsami prowadzi także warsztaty oraz realizuje projekty edukacyjne pn. Akademia Fact-Checkingu^[12]. Od maja 2019 Demagog należy do International Fact-Checking Network (Międzynarodowej Sieci Fact-Checkingowej która powstała w 2015 roku przy Poynter Institute(inne języki) na Florydzie), która czuwa nad standardami pracy redakcji^[1]. Aby stać się członkiem IFCN, stowarzyszenie musiało przejść procedurę weryfikacji pod kątem bezstronności, przejrzystości źródeł, finansowania, organizacji i metodologii. Każdy członek IFCN zobowiązał się do przestrzegania określonych zasad^[13].

W ramach projektu EFCSN latem 2022 roku europejska społeczność factcheckingowa przyjęła Europejski Kodeks Standardów Factcheckingowych^[14].

Od 2014 do 2024 fact-checkerzy zweryfikowali prawie 6 tys. wypowiedzi osób publicznych i przygotowali blisko 3 000 analiz i raportów, dementujących fake newsy^[1].

Demagog.org.pl — portal factcheckingowy, na którym publikowane są rezultaty monitoringu sieci w poszukiwaniu nieprawdziwych informacji i dostarczane są fakty. W publikacjach portalu sprawdzane są wypowiedzi osób publicznych, dementowane fake newsy, dementowane nieprawdziwe informacje oraz teorie spiskowe, weryfikowane obietnice wyborcze. Zgodnie z określoną metodologią publikowane są raporty, dostarczane potwierdzone informacje w tematach ważnych społecznie, a także wypowiedzi polityków^[15]. Wypowiedziom polityków wystawiana jest jedna z 5 ocen: prawda, fałsz, częściowa prawda, manipulacja bądź nieweryfikowalne. Sprawdzeniu podlegają wypowiedzi polskich polityków z różnego szczebla: centralnego, europejskiego czy lokalnego. Weryfikowane są też wypowiedzi innych osób publicznych^[16].

Obszary tematyczne Portalu uznane przez Stowarzyszenia jako najbardziej szkodliwe:

• dezinformacja zdrowotna (fałszywe informacje na temat szczepień, pandemii COVID-19, alternatywnych metod leczenia chorób),
• fałszywe informacje na temat wojny na Ukrainie, rosyjska propaganda),
• dezinformacja klimatyczna (fałszywe informacje na temat przyczyn, przebiegu oraz skutków zmian klimatycznych),
• dezinformacja wymierzona w grupy mniejszościowe i chronione (uchodźcy, mniejszości narodowe i etniczne, religijne, seksualne),
• dezinformacja technologiczna (fałszywe informacje na temat technologii 5G),
• teorie spiskowe,
• oszustwa.

Projekt, który powstał w ramach programu Climate Misinformation Grant Program realizowanego przez IFCN oraz Metę realizowany razem ze projektem Crazy Nauka oraz Grupą Defence24, którego celem jest przeciwdziałanie dezinformacji klimatycznej^[17].

Akademia Fact-checkingu to projekt edukacyjny Stowarzyszenia Demagog^[12] w ramach którego prowadzone są warsztaty i szkolenia (stacjonarne oraz online) z zakresu wyszukiwania i weryfikowania informacji, oceny wiarygodności źródeł, narzędzi online w walce z fake newsami. W warsztatach i prelekcjach do końca 2022 roku wzięło udział ok. 6,5 tys. uczniów i studentów, blisko 1 tys. nauczycieli i ok. 600 seniorów z Polski. W ramach akademii uruchomiona została e-learningowa platforma edukacyjna^[18].

To cykl podcastów wydawanych przez Stowarzyszenie Demagog^[19]. Do rozmowy o fake newsach, teoriach spiskowych czy o rosyjskiej propagandzie zapraszani są eksperci, dziennikarze i naukowcy^[20].

Stowarzyszenie jest partnerem firmy Meta w Programie niezależnej weryfikacji informacji^[21]. Od 2022 roku współpracuje również z firmą Kinzen, a także od tego samego roku kontynuuje wsparcie zespołu od czasu jego przejęcia przez Spotify^[22]. Analizuje potencjalnie szkodliwe treści i mowę nienawiści w języku polskim.

• szerzenie, rozwój i realizacja idei społeczeństwa obywatelskiego;
• sprawowanie kontroli obywatelskiej poprzez działalność strażniczą;
• kontrola przejrzystości debaty publicznej;
• rozpowszechnianie i ochrona swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji, ze szczególnym uwzględnieniem prawa do dostępu do informacji publicznej;
• wspieranie partycypacji obywateli w życiu publicznym oraz oddolnych ruchów lokalnych;
• rozwijanie i promowanie metody badawczej fact-check;
• zacieśnianie współpracy z innymi podmiotami (organizacje pozarządowe, uczelnie wyższe, instytucje kultury) na polu analiz oraz aktywizacji społeczeństwa;
• promowanie wiedzy dotyczącej Unii Europejskiej oraz innych organizacji międzynarodowych, promowanie otwartego społeczeństwa zaangażowanych obywateli Europy;
• walkę z działalnością dezinformacyjną i rozpowszechnianiem tzw. fake news;
• działalność na rzecz nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania^[23].

Źródłami finansowania Stowarzyszenia Demagog są głównie składki członkowskie, darowizny, granty, współprace komercyjne oraz partnerstwa z dużymi platformami internetowymi. Szczegółowe dane finansowe publikowane są na stronie Stowarzyszenia^[1][24].

• Finalista konkursu Popularyzator Nauki 2020 w kategorii Instytucja^[25];
• Wyróżnienie Patronite.pl w ramach Podcastu Roku – Konkursu imienia redaktora Janusza Majki dla Podcastu Demagoga za sprawne budowanie społeczność wokół ważnego tematu i duży potencjał dobrego rozwoju podcastu, za podjęcie potrzebnego, ważnego tematu, budując kompetencje krytycznego myślenia i oferując analityczną perspektywę w przystępny sposób dla stabilnie rosnącej społeczności^[26];
• Nagroda Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności Sektor 3.0. za praktyczne wykorzystanie ICT w działalności fact-checkingowej oraz za szeroką działalność edukacyjną i dzielenie się know-how z różnymi grupami odbiorców (2021)^[27];
• Nagroda Specjalna Press Club Polska dla profesjonalnych weryfikatorów informacji za wspieranie dziennikarzy oraz ich odbiorców w obronie przed dezinformacją (2023)^[28].