Stargard – stacja kolejowa w Stargardzie, w województwie zachodniopomorskim, należąca wcześniej pod względem liczby pasażerów (w 2000 prawie 4 mln) do kategorii A; w nowej klasyfikacji dworców, obowiązującej od 2015, Stargard nie jest już zaliczany do najwyższej kategorii – jest dworcem regionalnym[1]. Na stacji zatrzymują się pociągi pasażerskie wszystkich kategorii.
Zabudowania dworca osobowego zostały wzniesione w latach 1844–1845[5]. W okresie tym budowana była linia kolejowa, mająca połączyć Berlin z Poznaniem i prowadzić przez Szczecin i Stargard. Pierwszy pociąg ciągnięty przez parowóz ze Szczecina wjechał na stację w Stargardzie 1 maja 1846[6]. W dwa lata później dojechać można było do Poznania, a w latach 1856–1859 przedłużono linię do Koszalina[7]. Pod koniec XIX w. zbudowano kolejne połączenia do Piły[8] oraz do Kostrzyna przez Pyrzyce[9]. Stacja kolejowa stała się czynnikiem mającym wpływ na uprzemysłowienie miasta[10].
Zniszczenia spowodowane II wojną światową stosunkowo szybko usunięto, co umożliwiło utrzymanie połączeń kolejowych z całym krajem. W następnych latach zaczęto wprowadzać postęp techniczny. Odczuwalna poprawa komfortu jazdy pociągami po wprowadzeniu szyn bezstykowych, lokomotyw spalinowych, a następnie elektryfikacji. Uruchomienie trakcji elektrycznej na odcinku Stargard – Krzyż nastąpiło 21 marca 1978 i jeszcze pod koniec tego roku linia elektryczna została przedłużona do Szczecina[11]. W 1994 wprowadzono informację wizualną – tablice automatyczne, wskazujące podróżnym czas przyjazdu i odjazdu pociągów[6].
Przez stację przejeżdża dziennie ponad 160 pociągów pasażerskich[12] i około 40 towarowych[6]. Z usług stacji Stargard w 2000 skorzystało 3 930 138 pasażerów[6].
Nazwa
1 stycznia 2016 doszło do wprowadzenia jednoczłonowej nazwy miasta Stargard, jednak nazwa stacji kolejowej Stargard Szczeciński nie uległa zmianie[13]. Władze miejskie Stargardu złożyły odpowiedni wniosek do spółki PKP PLK i oczekiwały, że zmiana nazwy będzie miała miejsce przy wiosennej zmianie rozkładu jazdy[14]. Nazwę skorygowano jednak dopiero przy okazji czerwcowej korekty rozkładu.
Układ
Stację obsługują dwie nastawnie (Sr i Sr1). Nastawnia Sr znajduje się przy wiadukcie kolejowym przy ul. Konopnickiej i obsługuje rozjazdy w środkowej części stargardzkiego węzła kolejowego. Nastawnia Sr1 położona jest w pobliżu ulicy Składowej, stąd sterowane są rozjazdy północnej części węzła.