Stanisław Nowak (właśc. Antoni Nowak; ur. 7 czerwca 1902[1] w Woli Libertowskiej, zm. 12 października 1974 w Cadogen, USA[1]) – duchowny katolicki, paulin, przeor klasztoru na Jasnej Góry, Prima Porta we Włoszech i Doylestown w USA.
Do zakonu paulinów wstąpił w 1920 r. Był magistrem nowicjatu w Leśniowie[2]. Odbył studia w Papieskim Uniwersytecie Świętego Tomasza z Akwinu (tzw. Angelicum) w Rzymie. 7 października 1943 został powołany na urząd przeora Jasnej Góry, po nagłej śmierci przeora Norberta Motylewskiego.
W listopadzie 1944 w czasie kręcenia propagandowego filmu na Jasnej Górze i filmowania mszy przeor Nowak odmówił przeczytania napisanego przez Niemców kazania, w którym miał podkreślić, że Jasna Góra modli się za pomyślność wojska niemieckiego w walce z bolszewizmem. Kazanie napisał paulinom szef wydziału propagandy Generalnego Gubernatorstwa Wilhelm Ohlenbusch[3][4]. W 1944 r. władze Generalnego Gubernatorstwa wielokrotnie nakłaniały Nowaka, jako przeora klasztoru, do ewakuacji skarbów na terytorium Rzeszy, czego odmówił[5]. Przez to, że Nowak nie zgodził się opuścić Jasnej Góry pomimo szykan i gróźb stosowanych przez Niemców, zakonnicy w krytycznym momencie mogli ugasić pożar wzniecony przez Niemców na dziedzińcu klasztornym, co miało miejsce w czasie ataku Armii Czerwonej prowadzonego w dniach 16–17 stycznia 1945[6].
Przestał pełnić funkcję przeora 19 stycznia 1946 z powodu wyjazdu do Rzymu, gdzie został przeorem w kościele paulinów Prima Porta, a następnie przeorem w klasztorze w Doylestown (USA), by wreszcie osiąść w Cadogen (USA) jako proboszcz[7]. Także był przeorem w klasztorze w Kittaning w stanie Pensylwania niedaleko Pittsburga (diecezja Greensburg). W historii Kościoła określany jest jako Pater Bene Meritus (Ojciec Wielce Zasłużony).
Przypisy
Bibliografia
- Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Warszawa: 1977.
