Stanisław Marcin Badeni

Stanisław Marcin Badeni
Ilustracja
Portret autorstwa Kazimierza Pochwalskiego z 1903
Herb
herbu Bończa
Rodzina

Badeni

Data i miejsce urodzenia

9 sierpnia 1850
Surochów

Data i miejsce śmierci

12 października 1912
Radziechów

Ojciec

Władysław Badeni

Odznaczenia
Komandor Orderu Leopolda (Austria) Komandor Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego
Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Marcin Badeni (ur. 9 sierpnia[1] lub 7 września[2] 1850 w Surochowie, zm. 12 października 1912 w Radziechowie) – polski prawnik i polityk. Pochodził z rodziny Badenich pieczętującej się herbem Bończa, właściciel dóbr Radziechów, hrabia.

Życiorys

W 1867 ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie[3].

Od 1883 był posłem do galicyjskiego Sejmu Krajowego we Lwowie, od 1891 członkiem austriackiej Izby Panów, dwukrotnie marszałkiem krajowym Galicji (1895–1901 i 1903–1912). Uzyskał zwrot Wawelu od armii austriackiej.

W 1893 kupił majątek Koropiec nad Dniestrem na Podolu[4] gdzie wybudował neorenesansowy pałac, który odziedziczył jego syn Stefan (1885-1961).

W 1898 został odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Leopolda[5][6], a w 1893 otrzymał komandorię papieskiego Orderu św. Grzegorza[7].

Był członkiem dożywotnim Towarzystwa Szkoły Ludowej[8]. W 1878 otrzymał tytuł członka honorowego Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego we Lwowie[9].

Był żonaty z Cecylią z hr. Mierów, z którą miał dwóch synów Henryka[10] i Stefana[11].

Honorowy obywatel Rzeszowa (24 września 1895) i Lwowa (3 października 1895). Po tym jak w 1912 wskutek stanu zdrowia ustąpił z urzędu marszałka krajowego Galicji, Związek 30 Większych Miast Galicji w uznaniu jego zasług postanowił o przyznaniu jemu tytułu obywatelstwa honorowego, co większość z władz miast-członków potwierdziła przyznaniem takiego wyróżnienia (otrzymał m.in. honorowe obywatelstwo Sanoka 26 czerwca 1912)[12][13].

Znał doskonale język jidysz.

Zmarł 12 października 1912 w Radziechowie[14]. W tamtejszej rodzinnej kaplicy grobowej został pochowany[15]. Jego zwłoki balsamował prof. Henryk Kadyi, który w trakcie tych czynności zaciął się w palec, a następnie wskutek zakażenia krwi zmarł[16].

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Marcin hr. Badeni h. Bończa (ID: 1.279.123)
  2. ↑ Starzyński, s. 209.
  3. ↑ Kronika. Zjazd koleżeński. „Kurjer Lwowski”. 167, s. 3, 16 czerwca 1892.
  4. ↑ Stanisław Nicieja, Kresowa Atlantyda, t. XII, 2018, s. 240, ISBN 978-83-61915-70-6.
  5. ↑ Odznaczenia jubileuszowe. „Nowa Reforma”, s. 5, Nr 277 z 3 grudnia 1898. 
  6. ↑ Odznaczenia jubileuszowe. „Echo Przemyskie”, s. 1, Nr 97 z 4 grudnia 1898. 
  7. ↑ Jerzy Sewer Dunin-Borkowski, Almanach Błękitny, Warszawa 1908, s. 197.
  8. ↑ Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1912, Kraków 1913, LXXVII.
  9. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 1069.
  10. ↑ Zaślubiny hr. Badeniego z hr. Plater Zyberżanką. „Nowości Illustrowane”. Nr 48, s. 8, 25 listopada 1905. 
  11. ↑ Bracia Kazimierz i Stanisław Badeni [online], Nowy Kurier Galicyjski, 9 kwietnia 2022 [dostęp 2022-10-30] (pol.).
  12. ↑ Z Rady Miejskiej. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 1, Nr 26 z 30 czerwca 1912. 
  13. ↑ Kronika. Z kraju. Sanok, 1 lipca 1912. „Krakus”, s. 5, Nr 27 z 7 lipca 1912. 
  14. ↑ † Stanisław hr. Badeni. „Kurjer Lwowski”. 474, s. 2, 15 października 1912
  15. ↑ Pogrzeb hr. Stanisława Badeniego. „Nowości Illustrowane”. Nr 43, s. 7, 26 października 1912. 
  16. ↑ Zgon działacza ukraińskiego. „Nowości Illustrowane”. Nr 44, s. 13, 2 listopada 1912. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Marszałkowie Sejmu Krajowego