Stan Mikita

Stan Mikita
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 maja 1940
w Sokolče

Data śmierci

7 sierpnia 2018

Obywatelstwo

Kanada

Wzrost

175 cm

Pozycja

środkowy

Uchwyt

prawy

Informacje klubowe
Klub

Chicago Blackhawks

Numer w klubie

21

Multimedia w Wikimedia Commons

Stan Mikita, Stanislav Mikita (ur. jako Stanislav Guoth 20 maja 1940 w Sokolčach, zm. 7 sierpnia 2018) – słowacko-kanadyjski hokeista na lodzie. Przez wszystkie 22 sezony w NHL występował w Chicago Blackhawks. Uważany za najlepszego środkowego lat 60.[1] W sezonach zasadniczych NHL zanotował łącznie 1394 występy.

Życiorys

Młodość

Urodził się we wsi Sokolče w regionie Liptów w czasach Pierwszej Republiki Słowackiej jako Stanislav Guoth. Jako młody chłopiec przeniósł się do St. Catharines, uciekając z kontrolowanej przez komunistów Czechosłowacji. Adoptowany przez ciocię i wujka, którzy nadali mu swoje nazwisko Мikita[2].

Kariera

Po trzech sezonach w juniorskim zespole St. Catharines Teepees z Ontario Hockey Association, w sezonie 1959–60 został przeniesiony do nadrzędnego Chicago Blackhawks. W drugim pełnym sezonie Mikity w 1961 roku, Jastrzębie wygrały swój trzeci Puchar Stanleya. Prowadził w klasyfikacji strzelców w play-offach z dorobkiem 6 bramek.

Następny sezon był dla niego przełomowy – uzyskał status gwiazdy ligi grając na środku słynnej formacji znanej pod nazwą „Scooter Line”, z Kenem Wharramem na prawym skrzydle oraz Abem McDonaldem, a następnie Dougiem Mohnsem na lewym[2]. Był uważany za najgroźniejszego środkowego lat 60. Z inną gwiazdą drużyny Bobbym Hullem, Blackhawks posiadali najmocniejszą ofensywę dekady, przeważnie liderując w liczbie strzelonych bramek w lidze. Łącząc umiejętności defensywne i reputację jednego z najlepszych wznawiających z pomocą innowacyjnego, niespotykanie wygiętego kija, Mikita czterokrotnie w ciągu dekady zwyciężał w klasyfikacji punktujących. Wyrównał w sezonie 1966–67 najlepszy w tamtym momencie wynik w historii NHL, zdobywając 97 punktów. Sezon 1967–68 z 87 punktami Mikity był ostatnim, w którym zawodnik Blackhawks został najlepiej punktującym, do czasu rozgrywek 2015–16, gdy Patrick Kane zdobył 106 punktów[3].

We wcześniejszych latach Mikita był jednym z najczęściej karanych zawodników ligi. Zdecydował zmienić swój styl gry na czystszy, co przyniosło dwukrotne zdobycie Lady Byng Memorial Trophy, trofeum przyznawane zawodnikowi za grę fair play w trakcie sezonu. Nagła zmiana w zachowaniu Mikity miała miejsce po powrocie do domu z jednej z podróży. Jego żona powiedziała mu, że ich córka Meg, w momencie gdy kamera pokazała Мikitę ponownie siedzącego na ławce kar, zapytała się „dlaczego tata tak dużo czasu spędza na ławce?”[4].

W 1973 roku wspólnie z biznesmenem z Chicago Irvem Tiahnybikiem utworzyli American Hearing Impaired Hockey Association (AHIHA), stowarzyszenie niesłyszących i niedosłyszących hokeistów z całego kraju[5].

Użycie wygiętego kija

Mikita i jego drużynowy kolega Bobby Hull tworzyli najgroźniejsze ofensywne duo lat 60., znane z użycia kijów z zakrzywionymi łopatkami. Taki rodzaj wygięcia dawał znaczną przewagę strzelcom w pojedynkach z bramkarzami. W wyniku tego w 1970 władze NHL ustaliły limit maksymalnego wygięcia łopatki do pół cala[6].

Zakończenie kariery

Ostatnie lata kariery zawodowej Mikity zostały przyćmione przez przewlekłe urazy pleców, które doprowadziły do zakończenia jego kariery w trakcie sezonu 1979–80[2]. W tamtym momencie tylko Gordie Howe i Phil Esposito zdobyli więcej punktów w NHL i tylko sześciu graczy pojawiło w większej liczbie spotkań. Мikita został wprowadzony do Hockey Hall of Fame w 1983 i do słowackiej galerii sław w 2002[7]. Służył jako ambasador dobrej woli w Chicago Blackhawks[8]. 24 maja 2011 u Mikity zdiagnozowano raka jamy ustnej. Były zawodnik został poddany radioterapii[9]. 30 stycznia 2015 pismo The Chicago Tribune wydało oświadczenie, że u Stana zdiagnozowano podejrzenie postępującej choroby otępienia z ciałami Lewy’ego i obecnie znajduje się pod opieką lekarzy[10]. W czerwcu 2015 podano informację, że z powodu choroby nie pamiętał nic ze swojego dawnego życia[11].

Zmarł 7 sierpnia 2018 w wieku 78 lat[12].

Statystyki

Legenda: M – mecze, G – gole, A – asysty, Pkt – punktacja kanadyjska (gole i asysty), Min – karne minuty, PP – gole w przewadze (power play), SH – gole w osłabieniu (short handed), GW – zwycięskie gole (game winning).

Sezon regularny Play-off
Sezon Drużyna
 Liga M
 G A Pkt +/- Min PP SH GW M G A Pkt Min PP SH GW
1956–57 St. Catharines Teepees OHA-Jr. 52 16 31 47 – 129 – – — 14 8 9 17 44 – – —
1957–58 St. Catharines Teepees OHA-Jr. 52 31 47 78 – 146 – – — 8 4 5 9 46 – – —
1958–59 St. Catharines Teepees OHA-Jr. 45 38 59 97 – 197 – – — – – – – – – – —
1958–59 Chicago Black Hawks NHL 3 0 1 1 – 4 – – — – – – – – – – —
1959–60 Chicago Black Hawks NHL 67 8 18 26 – 119 – – — 3 0 1 1 2 – – —
1960–61 Chicago Black Hawks NHL 66 19 34 53 – 100 – – — 12 6 5 11 21 – – —
1961–62 Chicago Black Hawks NHL 70 25 52 77 – 97 – – — 12 6 15 21 19 – – —
1962–63 Chicago Black Hawks NHL 65 31 45 76 – 69 – – — 6 3 2 5 2 – – —
1963–64 Chicago Black Hawks NHL 70 39 50 89 – 146 14 1 7 7 3 6 9 8 – – —
1964–65 Chicago Black Hawks NHL 70 28 59 87 – 154 8 0 6 14 3 7 10 53 – – —
1965–66 Chicago Black Hawks NHL 68 30 48 78 – 58 11 1 1 6 1 2 3 2 – – —
1966–67 Chicago Black Hawks NHL 70 35 62 97 – 12 8 1 5 6 2 2 4 2 – – —
1967–68 Chicago Black Hawks NHL 72 40 47 87 -3 14 13 2 8 11 5 7 12 6 3 0 0
1968–69 Chicago Black Hawks NHL 74 30 67 97 +17 52 7 3 2 – – – – – – – —
1969–70 Chicago Black Hawks NHL 76 39 47 86 +29 50 7 0 8 8 4 6 10 2 3 0 1
1970–71 Chicago Black Hawks NHL 74 24 48 72 +21 85 7 0 4 18 5 13 18 16 1 0 1
1971–72 Chicago Black Hawks NHL 74 26 39 65 +16 46 5 0 6 8 3 1 4 4 0 0 0
1972–73 Chicago Black Hawks NHL 57 27 56 83 +31 32 7 1 5 15 7 13 20 8 1 0 2
1973–74 Chicago Black Hawks NHL 76 30 50 80 +24 46 6 2 1 11 5 6 11 8 1 0 1
1974–75 Chicago Black Hawks NHL 79 36 50 86 +14 48 12 0 6 8 3 4 7 12 1 0 1
1975–76 Chicago Black Hawks NHL 48 16 41 57 -4 37 6 0 1 4 0 0 0 4 0 0 0
1976–77 Chicago Black Hawks NHL 57 19 30 49 -9 20 6 1 4 2 0 1 1 0 0 0 0
1977–78 Chicago Black Hawks NHL 76 18 41 59 +18 35 6 0 2 4 3 0 3 0 2 0 0
1978–79 Chicago Black Hawks NHL 65 19 36 55 +3 34 4 0 1 – – – – – – – —
1979–80 Chicago Black Hawks NHL 17 2 5 7 +2 12 0 0 0 – – – – – – – —
OHA-Jr. razem 149 85 137 222 – 472 – – — 22 12 14 26 90 – – —
NHL razem 1394 541 926 1467 +159 1270 127 12 67 155 59 91 150 169 12 0 6

Nagrody i osiągnięcia

  • 14. miejsce w klasyfikacji wszech czasów punktujących[13], 18 w ostatnich podaniach[14], 30 w bramkach[15] i 38 w rozegranych meczach[16] (stan na koniec sezonu 2015–16).
  • Trofeum Harta dla MVP sezonu zasadniczego w 1967 i 1968[17].
  • Trofeum Arta Rossa dla najlepiej punktującego w sezonie zasadniczym w 1964, 1965, 1967 i 1968[17].
  • Trofeum Lady Byng za fair-play w 1967 i 1968[17].
  • Wybrany do pierwszej drużyny All-Star w 1962, 1963, 1964, 1966, 1967 i 1968[17].
  • Wybrany do drugiej drużyny All-Star w 1965 i 1970[17].
  • Zagrał w NHL All-Star Game w 1964, 1967, 1968, 1969, 1971, 1972, 1973, 1974 i 1975.
  • Trofeum Lestera Patricka w 1976[17].
  • Jedyny zawodnik w historii NHL, który zdobył trofea Harta, Arta Rossa i Lady Byng w jednym sezonie, dwa sezony z rzędu w 1966–67 i 1967–68.
  • Tylko Nicklas Lidström, Alex Delvecchio i Steve Yzerman (wszyscy grający dla Detroit Red Wings) mieli dłuższą karierę NHL grając wyłącznie dla jednego zespołu.
  • Powołany do Team Canada na Summit Series w 1972, ale ze względu na kontuzję zagrał tylko 2 spotkania[2].
  • Wprowadzony do Galerii Sławy słowackiego hokeja na lodzie w 2002[7].
  • W 1998 znalazł się na 17 miejscu w plebiscycie magazynu The Hockey News 100 największych graczy NHL, stając się najwyżej uplasowanym zawodnikiem urodzonym poza Kanadą, ale trenowanym w Kanadzie (na pozycji 37 znalazł się Jaromír Jágr, który również urodził się w Czechosłowacji, został najwyżej uplasowanym zawodnikiem, który nie rozwijał umiejętności hokeja jako dziecko w Kanadzie)[18].
  • 19 października 1980 Chicago Blackhawks zastrzegli numer 21, z którym występował Mikita. Mikita był pierwszym zawodnikiem Jastrzębi z zastrzeżonym numerem[19].
  • Lodowisko w Rużomberku na Słowacji zostało nazwane jego imieniem[20].
  • W 2011 pomniki Mikity i Bobby’ego Hulla zostały umieszczone przed United Center, gdzie obecnie występują Blackhawks[21].

Przypisy

  1. ↑ Dan Diamond: Total Hockey: The Official Encyclopedia of the National Hockey League. Toronto: Total Sports Publishing, 1998, s. 1794. ISBN 0-8362-7114-9.
  2. ↑ a b c d Stan Mikita – Biography. legendsofhockey.net. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  3. ↑ Chris Peters: Patrick Kane makes NHL history by claiming Art Ross Trophy. CBS Sports, 2016-04-11. [dostęp 2016-07-06]. (ang.).
  4. ↑ Charles Wilkins, Colleen Howe, Gordie Howe: When the Final Buzzer Sounds: NHL Greats Share Their Stories of Hardship and Triumph. Chicago: Triumph Books, 2000, s. 156. ISBN 1-57243-392-2.
  5. ↑ Margaret Ramirez: Irvin G. Tiahnybik – 1922-2011. Chicago Tribune, 2011-01-23. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  6. ↑ Greg Wyshynski: The 10 best player-inspired NHL rules changes. ca.sports.yahoo.com, 2010-08-19. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  7. ↑ a b Sieň slávy. hockeyslovakia.sk. [dostęp 2016-07-01]. (słow.).
  8. ↑ Chicago Blackhawks Press Release: Hall Of Famer Savard Named Blackhawks Ambassador. blackhawks.nhl.com, 2008-11-13. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  9. ↑ Hall of Famer Stan Mikita diagnosed with tongue cancer. nhl.com, 2011-05-25. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  10. ↑ Chris Kue: Blackhawks legend Stan Mikita facing 'serious health issues'. Chicago Tribune, 2015-01-30. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  11. ↑ Chris Kue: For Stan Mikita, all the Blackhawks memories are gone. Chicago Tribune, 2015-06-15. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  12. ↑ Richard Goldstein: Stan Mikita, 78, Dies; Hockey Hall of Famer Lifted Blackhawks. nytimes.com, 2018-08-07. [dostęp 2018-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-08)]. (ang.).
  13. ↑ Statistics. nhl.com. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  14. ↑ Statistics. nhl.com. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  15. ↑ Statistics. nhl.com. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  16. ↑ Statistics. nhl.com. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  17. ↑ a b c d e f Stan Mikita. eurohockey.com. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  18. ↑ Jason Kay: The Top 100 NHL players of all-time, throwback style. thehockeynews.com, 2015-04-02. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  19. ↑ History – Stan Mikita. blackhawks.nhl.com. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  20. ↑ Vitajte na oficiálnej stránke zimného štadiónu Stana Mikitu v Ružomberku. zimnystadionruzomberok.sk. [dostęp 2016-07-01]. (słow.).
  21. ↑ Chris Kuc: Moving moment for Hull and Mikita. Chicago Tribune, 2011-10-22. [dostęp 2016-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-01)]. (ang.).