Sparceta

Sparceta
Ilustracja
Morfologia (sparceta siewna)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

sparceta

Nazwa systematyczna
Onobrychis Mill.
Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754[3]
Typ nomenklatoryczny

non designatus[3]

Synonimy
  • Dendrobrychis Galushko
  • Echinolobium Desv.
  • Eriocarpaea Bertol.
  • Xanthobrychis Galushko[4]
Sparceta piaskowa
Onobrychis cornuta
Onobrychis humilis
Onobrychis montana

Sparceta (Onobrychis Mill.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje ok. 205 gatunków[4]. Występują one w Azji (poza strefą tropikalną), w Europie i w północnej Afryce[4][5]. Największe zróżnicowanie osiąga w Azji centralnej i południowo-zachodniej (w Turcji 46 gatunków)[6]. W Polsce występują jako rodzime dwa gatunki – sparceta górska (O. montana) i sparceta piaskowa (O. arenaria), a jako gatunek zdziczały i zadomowiony sparceta siewna (O. viciifolia)[7]. Rośliny te rosną w zbiorowiskach trawiastych, w miejscach suchych, w widnych lasach, na terenach skalistych. Niektóre gatunki są cenionymi roślinami pastewnymi (zwłaszcza na terenach suchych), szczególnie ceniona i szeroko rozpowszechniona jest sparceta siewna[5][6].

Morfologia

Kwiatostan spercety siewnej
Pokrój
Byliny i rośliny jednoroczne, rzadko cierniste krzewy o wysokości nie przekraczającej 1 m[6][5]. Poszczególne gatunki są trudne do rozróżnienia[8].
Liście
Nieparzysto pierzaście złożone z 4 do 14 parami listków[6]. Listki w parach naprzeciwległych, całobrzegie. Przylistki łuskowate, zrosłe, rzadko okazałe[5].
Kwiaty
Motylkowe, zebrane w grona liczące do 40 lub więcej kwiatów, wyrastające na długich szypułach. Kielich zrosłodziałkowy, dzwonkowaty lub cylindryczny, powstający z 5 działek podobnych do siebie długością. Płatki korony nierówne i zróżnicowane, zwykle czerwone, różowe, rzadko żółte, zwykle wyraźnie żyłkowane. Górny płatek tworzy żagielek, ma brzegi odgięte do tyłu. Dwa boczne płatki tworzą zaokrąglone skrzydełka otulające dolny płatek, tworzący łódeczkę skrywającą pręciki i słupek. Dziewięć pręcików jest zrośniętych w rurkę, pojedynczy, najwyższy jest wolny. Słupek pojedynczy z zalążnią górną, szyjka nitkowata, znamię główkowate[6][5].
Owoce
Strąki zwykle jednonasienne, kulistawe, często z wydatnymi żyłkami i na grzbiecie oraz po bokach kolczaste[6][5][8]. U niektórych gatunków (np. O. crista-galli) kolce pełnią rolę czepną dzięki czemu strąki rozprzestrzeniane są epizoochorycznie[8].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Jeden z rodzajów plemienia Hedysareae w podrodzinie bobowatych właściwych Faboideae w rodzinie bobowatych (motylkowatych) Fabaceae[2] W obrębie podrodziny należy do plemienia Hedysareae[9][10].

Wykaz gatunków[4]

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-26] (ang.).
  3. a b Onobrychis. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-04-10].
  4. a b c d Onobrychis Mill.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-01].
  5. a b c d e f Langran Xu & Byoung-Hee Choi: Onobrychis Miller. [w:] Flora of China [on-line]. [dostęp 2014-04-10].
  6. a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2011, s. 130. ISBN 0-333-74890-5.
  7. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 123, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. a b c Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 236. ISBN 83-7079-778-4.
  9. Genus: Onobrychis Mill.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-02-05].
  10. Genus Onobrychis Mill.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-12-01].

Read other articles:

Dreamcast (NTSC version) The Dreamcast[a] is a home video game console developed and sold by Sega. The first of the sixth generation of video game consoles, it was released in Japan on November 27, 1998, in North America on September 9, 1999, and in Europe on October 14, 1999. The fifth and final home console produced by Sega, the Dreamcast is the successor to the Sega Saturn, whose commercial failure prompted the company to release it only four years after its predecessor's initial r...

إجازة سياقة للإتحاد الأوروبي - النسخة الألمانية - الواجهة1. اللقب2. الأسماء الأولى3. تاريخ ومكان الولادة4a. تاريخ الإصدار4b. تاريخ النفاذ4c. الجهة المصدّرة5. رقم الإجازة7. توقيع حامل الإجازة9. الأقسام الجهة الثانية للنسخة الألمانية9. أقسام الإجازة10. تاريخ إصدار القسم11. تاريخ نفاذ ا

Це логотип (емблема) організації, товару, або заходу, що перебуває під захистом авторських прав та/або є товарним знаком. Використання зображень логотипів з низькою роздільною здатністю в україномовному розділі Вікіпедії, який розміщений на серверах у США некомерційною о

У этого термина существуют и другие значения, см. Гренобль (значения). коммунаГренобльфр. Grenoble Герб[d] Логотип 45°11′16″ с. ш. 5°43′37″ в. д.HGЯO Страна  Франция Регион Овернь — Рона — Альпы Департамент Изер Мэр Эрик Пьолле История и география Площадь 18,44 км² Вы...

Brightest star in the constellation Aquila This article is about a star in the constellation Aquila. For other uses, see Altair (disambiguation). Altair Location of Altair (circled) Observation dataEpoch J2000.097      Equinox J2000.0 (ICRS) Constellation Aquila Pronunciation /ˈæltɛər/, /ˈæltaɪər/[1][2] Right ascension 19h 50m 46.99855s[3] Declination +08° 52′ 05.9563″[3] Apparent magnitude&#...

Soetardjo KartohadikusumoAnggota VolksraadMasa jabatan15 Juni 1931 – 1942Gubernur Jawa Barat ke-1Masa jabatan6 September 1945 – December 1945PendahuluJabatan baruPenggantiMohammad DjaminKetua Umum Palang Merah Indonesia ke-2Masa jabatan1946–1948PendahuluMohammad HattaPenggantiBPH BintoroKetua Dewan Pertimbangan Agung ke-4Masa jabatanNovember 1948 – Agustus 1950PendahuluArio SoerjoPenggantiSoekarno Informasi pribadiLahir(1890-10-22)22 Oktober 1890...

This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Tiger TV series – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2019) (Learn how and when to remove this template message) Indian TV series or programme TigerGenreMysteryThrillerWritten bySanjay KumarDirected byShahab Shamsi Rajan WaghdhareCreative directorNiti...

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Morph target animation – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2008) (Learn how and when to remove this template message) In this example from the open source project Sintel, four facial expressions have been defined as deformations of the face geo...

Human settlement in ScotlandTollcrossScottish Gaelic: Toll na CroiseAerial view of Tollcross from the north-east (2012)TollcrossLocation within GlasgowOS grid referenceNS641633Council areaGlasgow City CouncilLieutenancy areaGlasgowCountryScotlandSovereign stateUnited KingdomPost townGLASGOWPostcode districtG32Dialling code0141PoliceScotlandFireScottishAmbulanceScottish UK ParliamentGlasgow EastScottish ParliamentGlasgow Shettleston List of places U...

Hospital in Edinburgh, ScotlandEdinburgh City HospitalPavilions at former Edinburgh City Hospital now part of Greenbank Village, EdinburghShown in EdinburghGeographyLocationColinton, Edinburgh, ScotlandCoordinates55°54′56″N 03°13′42″W / 55.91556°N 3.22833°W / 55.91556; -3.22833OrganisationCare systemNHSTypeSpecialistAffiliated universityUniversity of EdinburghServicesSpecialityInfectious disease, Otolaryngology, Care of the elderlyHistoryOpened1903Closed199...

هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة وصلات إلى المقالات المتعلقة بها الموجودة في النص الحالي. (أبريل 2023) فيلكوفيتس   تاريخ التأسيس 1633  تقسيم إداري البلد أوكرانيا  خصائص جغرافية...

German railway company, 1891–1905 This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Stahlbahnwerke Freudenstein – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2014) (Learn how and when to remove this template message) Stahlbahnwerke Freudenstein is a defunct German railway company. Company history Locomotive 73 on displa...

Canadian homebuilt light aircraft This article is about an 80% scale replica aircraft. For the original Tiger Moth, see de Havilland Tiger Moth. R-80 Tiger Moth Role Kit aircraftType of aircraft National origin Canada Manufacturer Fisher Flying Products First flight 1994 Introduction 1994 Number built 24 (2011)[1] The Fisher R-80 Tiger Moth is a Canadian two-seat, conventional landing gear, single engined, biplane kit aircraft designed for construction by amateur builders. The designa...

Este artículo o sección necesita referencias que aparezcan en una publicación acreditada.Este aviso fue puesto el 31 de julio de 2011. El distrito de Kumage en Kagoshima. Kumage (熊毛郡, Kumage-gun?) es un distrito localizado en la prefectura de Kagoshima, Japón. El distrito abarca las islas de Ōsumi, Tanegashima y Yakushima. De acuerdo con el censo del año 2005 la población estimada del distrito era de 29,706 habitantes con un área total de 789.16 km². Los 3 pueblos que abar...

Depiction of history For the authors of ancient chronographs, see Chronographia. Emma Willard A chronographer was a graphical representation of historical information devised by American educator Emma Willard in the mid-19th century. The chronographers intended to show historical information in a geographic and chronological context. The first graphic was Picture of Nations, published in 1835, which showed civilizations as streams running through time, becoming wider and narrower as they gain...

كارلوس ريكساش Carles Rexach i Cerdà معلومات شخصية الميلاد 13 يناير 1947 (العمر 77 سنة)بيدرالبيس الطول 1.81 م (5 قدم 11 1⁄2 بوصة) مركز اللعب وسط، جناح الجنسية  إسبانيا مسيرة الشباب سنوات فريق 1958–1959 Rosés 1959–1965 برشلونة المسيرة الاحترافية1 سنوات فريق مشاركات (أهداف) 1965–1981 برشلون�...

Ezechiel N'Douassel Ezechiel bersama Persib Bandung di 2018Informasi pribadiNama lengkap Ezechiel Aliadjim N'DouasselTanggal lahir 22 April 1988 (umur 35)Tempat lahir N'Djamena, ChadTinggi 1,92 m (6 ft 3+1⁄2 in)Posisi bermain StrikerInformasi klubKlub saat ini FC Bekasi CityNomor 20Karier junior TourbillonKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2006–2007 Tourbillon 31 (5)2007–2008 MC Oran 4 (0)2008–2010 USM Blida 30 (12)2011–2012 Club Africain 28 (15)2012–2014...

Suasana Jalan Fatmawati saat pembangunan MRT Jakarta pada 31 Juli 2017 Kedatangan kereta Ratangga MRT Jakarta di Stasiun MRT Cipete Raya yang terletak di Jalan Fatmawati Jalan Fatmawati atau Jalan RS Fatmawati Raya adalah nama salah satu jalan utama Jakarta. Nama jalan ini diambil dari nama salah satu istri Presiden pertama Indonesia, Soekarno dan pahlawan nasional Indonesia, yaitu Fatmawati. Jalan ini membentang sepanjang 5,4 KM dari Pondok Labu, Cilandak, Jakarta Selatan sampai Pulo, Kebayo...

南京电信局旧址局部,2012年2月 南京电信局旧址位于中国江苏省南京市秦淮区游府西街8号(原党公巷),今为南京市电信局大楼。该建筑最初为1912年创立的首都电话局办公楼,为南京市的电话运转中心,建于1918-1920年,地上三层(后加一层)、半地下一层,采用砖混结构和西方古典式风格。抗战胜利后,首都电话局与从太平南路润德里迁入的南京电报局合并为南京电信局 ...

Chronologies Données clés 1600 1601 1602  1603  1604 1605 1606Décennies :1570 1580 1590  1600  1610 1620 1630Siècles :XVe XVIe  XVIIe  XVIIIe XIXeMillénaires :-Ier Ier  IIe  IIIe Chronologies thématiques Art Architecture, Arts plastiques (Dessin, Gravure, Peinture et Sculpture), (), (), Littérature (), Musique (Classique) et Théâtre   Ingénierie (), Architecture, () et ()   Politique Droit et ()   Religion (,) &#...