Solaris Vacanza – rodzina wysokopokładowych autokarów turystycznych produkowanych przez polskie przedsiębiorstwo Solaris Bus & Coach w Bolechowie-Osiedlu. Na serię składają się dwa modele: produkowany w latach 2002–2008 Solaris Vacanza 12 oraz produkowany w latach 2004–2010 Solaris Vacanza 13.
Zaprezentowany w 2001 r. Solaris Vacanza 12 uzupełnił ofertę producenta o model autokaru turystycznego. W 2003 r. wziął on udział w konkursie o tytuł Autokar Roku 2004, w którym zajął II miejsce. W tym samym roku do oferty weszła II generacja modelu, która obejmowała niewielkie zmiany konstrukcyjne w modelu 12-metrowym, a także poszerzenie gamy o trzyosiowy model Vacanza 13. Rocznie produkowano od kilku od kilkunastu pojazdów, z czego zdecydowana większość trafiła na rynek polski, jedynie kilka egzemplarzy wyeksportowano do Niemiec, Estonii i na Łotwę. Ponadto w całym okresie produkcji na bazie modelów Vacanza powstało 12 specjalnych ambulansów do poboru krwi. Ostatecznie w związku ze słabnącym zainteresowaniem klientów, produkcję modelu Vacanza zakończono w 2010 r.
W związku z poszerzaniem oferty w ramach nowej na rynku marki Solaris, w październiku 2001 r. na międzynarodowych targach Busworld w Kortrijk zaprezentowano model 12-metrowego wysokopokładowego autokaru turystycznego nazwanego Solaris Vacanza 12. Konstrukcja została od zera opracowana przez biuro konstrukcyjne Solarisa we współpracy ze studiem projektowym IFS Designatelier z Berlina[4][5][6]. W pojeździe zastosowano jednostkę napędową DAF zblokowaną ze skrzynią biegów ZF. Uwagę zwracał nowoczesny design autokaru, w tym charakterystyczna asymetryczna linia przedniej szyby, znana z autobusów miejskich z serii Urbino, a także boczne szyby w kształcie trapezów i przypominająca klin bryła pojazdu[7]. W 2001 r. powstały dwa prototypowe egzemplarze Vacanzy 12, które były testowane na torach doświadczalnych m.in. w Polsce, na Słowacji i w Holandii[4]. W 2002 r. ruszyła seryjna produkcja modelu, a pierwszym przewoźnikiem, który zdecydował się na jego zakup było krakowskie przedsiębiorstwo Jarema Bus[4][8]. W tym samym roku sprzedano jeszcze 7 innych pojazdów tego typu[8][7]. W 2003 r. Solaris Vacanza znalazł pierwszych dwóch nabywców poza granicami Polski – w czerwcu tego roku jedną sztukę przekazano przedsiębiorstwu Reisebüro Müller z Blieskastel w Niemczech, natomiast drugi egzemplarz zakupił miejski przewoźnik z litewskiego Daugavpils[9]. W lipcu 2003 r. Solaris Vacanza 12 wziął udział w Coach Euro Test 2003 – konkursie o tytuł Autokar Roku 2004. Wśród konkurentów znaleźli się Hispano Divo, Scania Irizar PB, Volvo 9700 oraz MAN Lion’s Star. Test odbył się we włoskim Baveno[7]. Ostatecznie Vacanza zajęła ex aequo drugie miejsce wraz z autokarem Volvo, natomiast pierwsze miejsce przypadło ex aequo autokarom MAN i Scania-Irizar[10][11].
II generacja (2003–2010)
Solaris Vacanza 13 z 2006 r.
W 2003 r. Solaris rozszerzył ofertę autokarów turystycznych o trzyosiowy model Solaris Vacanza 13 o długości 12,9 m. Pierwszy raz szerszej publiczności nowy autokar zaprezentowano podczas targów w Kortrijk w październiku 2003 r., a w Polsce w grudniu na konferencji prasowej producenta w Warszawie[5][12]. Jednocześnie, wraz z wprowadzeniem modelu Vacanza 13, drobne zmiany konstrukcyjne przeszedł model 12-metrowy i tym samym do produkcji w 2004 r. weszła jego II generacja[13]. Wśród największych zmian w stosunku do I generacji należy wymienić podniesienie górnej krawędzi przedniej szyby, zastosowanie trzeciej wycieraczki przedniej szyby, zmiana średnicy przednich reflektorów, zmiana układu pokryw bocznych oraz układu schowków w pojeździe, a także inne drobne zmiany w designie zewnętrznym oraz wyposażeniu wnętrza autokarów. Zmieniła się także oferta dostępnych jednostek napędowych i skrzyń biegów[4][13]. Pierwszymi odbiorcami Vacanzy w przedłużonej wersji było niemieckie przedsiębiorstwo Schmetterling Reisen oraz w Polsce firma Imex z Jastrzębia Zdroju[4]. W planach producenta było rozwinięcie oferty autokarów o model Vacanza 14, jednak ostatecznie do niego nie doszło[13][4]. Sprzedaż autobusów Solaris Vacanza daleko odbiegała jednak od poziomu produkcji konstrukcji konkurencyjnych, czy też poziomu sprzedaży modeli miejskich z rodziny Urbino. Rocznie fabrykę Solarisa opuszczało przez cały okres produkcji maksymalnie kilkanaście pojazdów, z czego kilka stanowiły specjalne konstrukcje do poboru krwi[8][14]. Zdecydowana większość autokarów Vacanza trafiała na rynek polski, pojedyncze sztuki zamawiali przewoźnicy z Niemiec, Estonii oraz Łotwy[8][15][16]. Pod koniec I dekady XXI zainteresowanie autokarami z tej serii jeszcze spadło[8][17], w związku z czym w 2010 r. ostatecznie zostały wycofane z produkcji[15][16][17]. W późniejszych latach przedsiębiorstwo Solaris nie wracało już do produkcji autokarów turystycznych[5].
Ambulansy do poboru krwi
Solaris Vacanza 13 jako ambulans do poboru krwi dla RCKiK w Warszawie Wyposażenie wnętrza ambulansu
W 2002 r. skonstruowano pierwszy ambulans do poboru krwi na zamówienie Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach[8]. Przedsiębiorstwo z Bolechowa już wcześniej zajmowało się produkcją pojazdów specjalnych na bazie autokarów Neoplan – wyprodukowano m.in. autobus do poboru krwi, centrum kosmetyczne dla firmy Oriflame oraz pojazdy do obsługi pasażerów portu lotniczego Warszawa-Okęcie. Autokar do poboru krwi został nagrodzony na targach wynalazczości w Paryżu w 2003 r.[18]. Po 2004 r. kontynuowana była produkcja ambulansów do poboru krwi na bazie autokarów Vacanza 12 i Vacanza 13. W 2004 r. jedna sztuka trafiła do RCKiK w Bydgoszczy, natomiast w 2006 i 2007 r. po dwie zamówiły RCKiK z Warszawy i Poznania[18]. Rok później jeden ambulans na bazie Vacanzy trafił także na Łotwę. W całym okresie produkcji powstało 12 ambulansów do poboru krwi na bazie autokarów Solaris[8]. Po zakończeniu produkcji autokarów serii Vacanza Solaris nie zaprzestał produkcji ambulansów do poboru krwi. W 2018 r. wyprodukowano 2 tego typu pojazdy na bazie autobusu miejskiego Urbino 8,9 LE electric dla RCKiK w Katowicach[19].
Zestawienie wyprodukowanych ambulansów do poboru krwi na bazie autokarów z serii Solaris Vacanza[8][20][21][22][23][24]
Solaris Vacanza, w zależności od modelu, jest dwu- lub trzyosiowym wysokopokładowym autokarem turystycznym o długości 12 000 lub 12 900 mm. Konstrukcja nadwozia autokarów z serii Vacanza jest modułowa, co umożliwiło stworzenie na podstawie modelu 12-metrowego wersji 13-metrowej, a także ewentualnych dłuższych wersji pojazdu. Solaris Vacanza jest konstrukcją samonośną. Zastosowano zawieszenie pneumatyczne oraz niezależne zawieszenie osi przedniej. W Vacanzie 12 przednia oś jest skrętna, a tylna – napędowa, natomiast w Vacanzie 13 przednia i tylna oś są skrętne, oś środkowa pełni rolę osi napędowej. Autokary wyposażone są w retarder, a także systemy ABS i ASR[25][26]. Konstrukcja nadwozia została wykonana ze stali nierdzewnej i spełnia europejskie normy dotyczące bezpieczeństwa autokarów obowiązujące w chwili powstawania modelu, co zostało potwierdzone przez testy autokaru na torze DAF w Holandii[27].
Design zewnętrzny autokarów opracowało studio IFS Designatelier z Berlina[6][26]. Szczególnym elementem charakterystycznym była asymetryczna przednia szyba, znana z autobusów miejskich Solaris Urbino, poprawiająca widoczność kierowcy przy podjeżdżaniu do krawężnika. Boczną ścianę zaprojektowano w kształt klina z opływowym przejściem dachu w ścianę przednią (z oszkleniem części dachu w przedniej części autokaru) oraz bocznymi szybami w kształcie trapezów. Wejście na pokład umożliwiają dwie pary drzwi w układzie 1-1-0 o szerokości 550–600 mm[27]. Na pokładzie Vacanzy 12 w wersji trzygwiazdkowej znajduje się 49 miejsc dla pasażerów, a w wersji czterogwiazdkowej – 44 miejsca. Vacanza 13 mieści z kolei standardowo o 1 rząd miejsc siedzących więcej (odpowiednio 53 i 48 miejsc). Autokary są wyposażone w toaletę na pokładzie (przy drugich drzwiach), zestaw audio-wideo, klimatyzację, indywidualne nawiewy i lampki, a także barek[25][26][4]. Pod pokładem znajduje się przestrzeń bagażowa – w Vacanzie 12 o pojemności 9,1 m³[27].
Układ napędowy
Jednostkami napędowymi wykorzystywanymi w autokarach Solaris Vacanza były silniki DAF spełniające normę emisji spalin Euro 3, a później Euro 4. W I generacji klienci mieli wybór pomiędzy trzema jednostkami napędowymi: XE 250C (o mocy 250 kW = 340 KM), XE 280C (o mocy 280 kW = 380 KM) oraz XE 315C (o mocy 315 kW = 428 KM), natomiast w autokarach II generacji stosowano jedynie silniki typu XE 315C. Za przeniesienie napędu odpowiadała skrzynia biegów produkcji ZF typu: AS-TRONIC, 6S1600 lub 8S180, przy czym w autokarach II generacji stosowano tylko tę ostatnią opcję[4][25][26]. Solaris Vacanza wyróżniał się stosunkowo niewielkim zużyciem paliwa jak na autokar tej klasy[27].
Wybrane parametry eksploatacyjne autokaru Solaris Vacanza 12 wg badań w ramach Coach Euro Test 2003 na tle zdobywcy tytułu Autokaru Roku 2004 – Scanii Irizar PB[27]
.jpg)
.jpg){kind=logo}
.jpg){kind=small}