Sobór św. Paraskiewy, Spotkania Pańskiego i św. Jerzego w Jassach

Sobór św. Paraskiewy, Spotkania Pańskiego i św. Jerzego (katedra metropolitalna)
Catedrala Mitropolitană din Iași cu hramul Sfânta Paraschiva, Întâmpinarea Domnului și Sfântul Mucenic Gheorghe
sobór katedralny – metropolitalny
Ilustracja
Elewacja wschodnia (frontowa)
Państwo

 Rumunia

Miejscowość

Jassy

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rumuński Kościół Prawosławny

Metropolia

Mołdawii i Bukowiny

Wezwanie

św. Paraskiewy, Spotkania Pańskiego i św. Jerzego

Wspomnienie liturgiczne

2 lutego; 23 kwietnia; 14 października

Położenie na mapie okręgu Jassy
Mapa konturowa okręgu Jassy, po prawej znajduje się punkt z opisem „Sobór św. Paraskiewy, Spotkania Pańskiego i św. Jerzego (katedra metropolitalna)”
Położenie na mapie Rumunii
Mapa konturowa Rumunii, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Sobór św. Paraskiewy, Spotkania Pańskiego i św. Jerzego (katedra metropolitalna)”
47,1615°N 27,5821°E/47,161490 27,582100
Strona internetowa

Sobór św. Paraskiewy, Spotkania Pańskiego i św. Jerzegoprawosławny sobór katedralny w Jassach, przy bulwarze Stefana Wielkiego, katedra metropolii Mołdawii i Bukowiny Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego.

Historia

Na miejscu zajmowanym obecnie przez świątynię znajdowały się wcześniej dwie cerkwie (XV-wieczna Biała Cerkiew i XVII-wieczna cerkiew Spotkania Pańskiego[1]). Inicjatorem budowy monumentalnego soboru katedralnego, który zastąpiłby dotychczasowy sobór św. Jerzego w Jassach[2], był metropolita Mołdawii Beniamin, którego projekt został zaakceptowany przez hospodara Mołdawii Jana Sturdzę w 1826. W 1833, już po śmierci hospodara, biskup Beniamin położył kamień węgielny pod budowę obiektu sakralnego. Autorami projektu budynku byli wiedeńscy architekci Johann i Gustaw Freiwald. Dziewięć lat po rozpoczęciu budowy metropolita Beniamin po konflikcie z kolejnym władcą Mołdawii Michałem Sturdzą musiał odejść z urzędu, co doprowadziło do zatrzymania prac nad soborem. Drugim powodem przerwania budowy były problemy z wykończeniem przewidywanego przez projekt wysokiego stropu. Przez czterdzieści lat nieukończony budynek stał porzucony. W 1880 nieukończone sklepienie zawaliło się[3].

Do wznowienia i ukończenia prac nad budową soboru doprowadził metropolita Mołdawii Józef, powołany na ten urząd w 1875[4]. Alexandru Orascu przygotował nowy projekt budynku, przewidujący wzniesienie trójnawowej bazyliki z czterema wieżami w narożnikach, bez centralnej kopuły. W 1887 budowa została ukończona[3]. Dekorację wnętrza obiektu wykonał Gheorghe Tattarescu[3]. 23 kwietnia tego samego roku sobór został wyświęcony przez metropolitę Józefa, w asyście dwunastu innych biskupów, w obecności króla Rumunii Karola I i królowej Elżbiety[4].

Dwa lata później do soboru wniesiono relikwie św. Paraskiewy, przechowywane od XVII w. w sąsiednim monasterze Trzech Świętych Hierarchów. W soborze pochowano również metropolitę Beniamina, inicjatora jego budowy[3].

W latach 1902–1905 i 2007–2017 budynek został gruntownie odremontowany[5][6].

Architektura

Wnętrze soboru

Sobór został wzniesiony w stylu eklektycznym, z elementami neoklasycystycznymi (w tym stylu utrzymany był pierwszy projekt), neobarokowymi i neorenesansowymi[3]. Inspiracją dla architektów była sztuka włoska, w szczególności kościół Trinita dei Monti w Rzymie[3], a także kościoły Austro-Węgier[1].

Dekoracja malarstwa autorstwa Tattarescu łączy rumuńską tradycję z wpływami zachodnimi, zwłaszcza malarstwem włoskim, które artysta poznawał podczas studiów na Academia di San Luca w Rzymie[3]. Ikonostas w cerkwi wykonał Ioan Babic, zaś witraże w oknach świątyni powstały w Monachium[7].

Przypisy

  1. a b Iasi :: Catedrala Mitropolitana [online], BISERICI.org [dostęp 2016-06-15].
  2. Primaria Iasi :: Biserici si manastiri :: [online], www.primaria-iasi.ro [dostęp 2016-06-21] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-05].
  3. a b c d e f g Catedrala Mitropolitana din Iasi [online], www.crestinortodox.ro [dostęp 2016-06-15].
  4. a b Mitropolitul Moldovei Iosif Naniescu „cel Sfânt“ – 110 ani de la adormirea sa întru Domnul [online], Ziarul Lumina [dostęp 2016-06-15] (rum.).
  5. „Maica bisericilor“ din Iaşi [online], Ziarul Lumina [dostęp 2016-06-15] (rum.).
  6. Jassy – Rumunia
  7. Catedrala Sf. Gheorghe si Intampinarea Domnului – Monument de arhitectura [online], www.monumenteiasi.ro [dostęp 2016-06-15].