Smolegowa Skała

Widok z okolic Przełęczy Rozdziela
Widok od południowej strony
Widok od północno-zachodniej strony

Smolegowa Skała – wybitna skała wapienna w Dolinie Białej Wody w Małych Pieninach. Znajduje się tuż za wejściem do tej doliny, po południowej stronie potoku Biała Woda płynącego u jej podnóża. Jest chroniona prawnie, wchodzi w skład rezerwatu Przyrody Biała Woda. Wznosi się na wysokość ok. 715 m n.p.m., jej wysokość względna ponad dno doliny wynosi ok. 80 m[1]. Zbudowana jest z białych wapieni krynoidowych serii czorsztyńskiej[2].

Nazwa skały pochodzi od istniejącego tutaj przed II wojną światową osiedla Smolegowe, będącego częścią nieistniejącej już wsi Biała Woda. Jej mieszkańcy (Łemkowie) zostali po wojnie wysiedleni. Skała tworzy grań z 5 wierzchołkami, swoim charakterystycznym kształtem przypominającą grzbiet dinozaura[3]. Na jej północnej, bardzo stromej ścianie ponad korytem potoku znajduje się wielka atrakcja florystyczna Pienin – reliktowe stanowisko 4 gatunków roślin wysokogórskich, z których 3 na terenie Polski występują wyłącznie w Tatrach i właśnie tutaj. Są to: dębik ośmiopłatkowy, konietlica alpejska i pępawa Jacquina. Tutaj na niedostępnej dla ludzi i zwierząt skale, w chłodnym, zacienionym i wilgotnym klimacie udało im się przetrwać od czasów ostatniego zlodowacenia. Odkryli je Jerzy Fabijanowski i Jan Kornaś w 1953 r.[2] W 2009 r. na Smolegowej Skale odłowiono nowy dla Pienin gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych: Aphthona pygmaea[4].

Naprzeciwko Smolegowej Skały, po drugiej stronie potoku znajdują się inne dużo niższe skały, a poniżej nich, bliżej wylotu doliny i po tej samej stronie (północnej) potoku znajduje się druga, wybitna skała zwana Czubatą Skałą. Wraz ze Smolegową Skałą tworzą one Wąwóz Międzyskały[3].

Szlak turystyki pieszej
szlak turystyczny żółty żółty: Jaworki – rezerwat przyrody Biała Woda – Przełęcz Rozdziela
Szlaki rowerowe
szlak rowerowy czerwony czerwony: Szczawnica – Jaworki – Biała Woda – przełęcz Rozdziela – Obidza[5].
Zobacz też

Bazaltowa Skałka, Brysztańskie Skały, Czubata Skała, Czerwona Skałka, Kociubylska Skała, Kornajowska Skała.

Przypisy

  1. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2021-09-28].
  2. ↑ a b Stefan Michalik, Pieniny – park dwu narodów: przewodnik przyrodniczy, Krościenko n/D: Pieniński Park Narodowy, 2005, ISBN 83-913898-1-2.
  3. ↑ a b Józef Nyka, Pieniny, wyd. IX, Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006, ISBN 83-915859-4-8.
  4. ↑ Radosław Ścibior, Nowe dane o chrząszczach stonkowatych (Coleoptera: Chrysomelidae) odłowionych na obszarze Pienin, „Wiad. entomol.”, 32 (2), Poznań 2013, s. 113–117.
  5. ↑ Pieniny polskie i słowackie. Mapa turystyczna 1:25 000, Piwniczna: Agencja Wydawnicza „WiT” s.c., 2008.