Skansen Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej

Skansen Kultury Łemkowskiej.

Skansen Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej powstał w 1968 roku dzięki staraniom rdzennego mieszkańca Zyndranowej – Teodora Gocza. Przez wiele lat muzeum funkcjonowało jako placówka prywatna, najpierw w formie Izby Pamiątek w domu opiekuna i pomysłodawcy, później jako skansen wydzielony na terenie wsi. Obecnie muzeum ma status Oddziału Muzeum Podkarpackiego w Krośnie.

Skansen powstał w zagrodzie łemkowskiej datowanej na koniec XIX wieku, będącej niegdyś własnością pradziadka Teodora Gocza, Teodora Kukieły (1862-1955), pisarza gromadzkiego. Gocz otrzymał ją w spadku, a kiedy wybudował nowy dom, chyżę pradziadka przeznaczył na izbę pamiątek. Wśród eksponatów znajdowały się stroje, przedmioty codziennego użytku i wytwory kultury Łemków. Muzeum przez wiele lat rozbudowywane i utrzymywane przez Teodora Gocza, dopiero w 1990 roku doczekało się dofinansowania przez krośnieńskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Głównym obiektem skansenu jest chyża (хижа) Teodora Kukieły pochodząca z 1860 roku. Do kurnej chaty w 1901 roku dobudowano kuchnię oraz komin. Stajnia pochodzi z 1923 roku, a chlew z 1934. Wnętrze chaty jest rekonstrukcją biura pisarza wiejskiego, z archiwaliami, książkami, listami i zdjęciami z terenu Łemkowszczyzny. W osobnym pomieszczeniu, tzw. komorze zgromadzono eksponaty sakralne: fragmenty żeliwnych krzyży, szaty liturgiczne, kopie ikon. Znajduje się tu również bogata kolekcja pisanek, zdobionych w tradycyjne łemkowskie wzory.

Z narzędzi i przedmiotów gospodarczych można zobaczyć cepy, krosna, żarna.

Muzeum zgromadziło też pamiątki wojenne po operacji na Przełęczy Dukielskiej: mundury, hełmy, broń, odłamki. W roku 1975 wystawiono na terenie skansenu pomnik poległych w walkach żołnierzy. W grudniu 1976 władze nakazały wojsku wysadzić go w powietrze. Obecnie o zmaganiach na przełęczy przypomina niewielki pomnik oraz drugi, upamiętniający Łemków – ofiar obozów w Talerhofie i Jaworznie.

W obrębie skansenu jest ponadto studnia z żurawiem, wiatrak z Wapiennego, kapliczka, cygańska kuźnia z Olchowca. Łemkowskich artystów W. Chylaka i I. Rusenka uczczono tablicami pamiątkowymi.

Jednym z obiektów skansenu jest chata żydowska, dawna własność rodziny Zalmana. W otwarciu ekspozycji judaiców związanych z regionem wziął udział sponsor, a zarazem jedyny ocalały z zawieruchy wojennej Żyd zyndranowski, Samuel Oliner, obecnie zamieszkały w USA. Obok chaty zgromadzono potrzaskane macewy, z których niegdyś, odwróconych napisami do spodu, układano dukty.

Od 1992 roku skansen jest organizatorem dorocznego Święta Tradycji Łemkowskiej na Pograniczu Kultur Od Rusal do Jana (Од Русаля до Яна). Corocznie biorą w nim udział Łemkowie z Polski i zagranicy oraz turyści.

Staraniem Teodora Gocza, zmarłego 5 czerwca 2018[1], skansen wydaje miesięcznik redagowany przez autorów piszących po łemkowsku i po polsku, poświęcony kulturze Łemków Zahoroda (Загорода).

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Aktualności Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej / Aktualności [online], www.zyndranowa.org [dostęp 2018-12-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07].

Read other articles:

HMAS Vampire (D68)

HMAS Vampire mengarungi lautan. HMAS Vampire adalah kapal perusak kelas V milik Angkatan Laut Britania Raya dan Angkatan Laut Australia. Diluncurkan pada 1917 sebagai HMS Wallace, kapal tersebut diganti namanya dan ditugaskan ke Angkatan Laut Britania Raya akhir tahun itu. Vampire dipinjamkan kepada Angkatan Laut Australia pada tahun 1933, dan dioperasikan sebagai pengangkut depot sampai sebelum Perang Dunia II dimulai. Ia diaktifkan kembali untuk dinas perang, Vampire bertugas di Mediterania...

 

Strada statale 96 Barese

Strada statale 96BareseLocalizzazioneStato Italia Regioni Basilicata Puglia Province Potenza Matera Bari DatiClassificazioneStrada statale InizioTolve FineBari Lunghezza121,700 km Provvedimento di istituzioneLegge 17 maggio 1928, n. 1094 GestoreTratte ANAS: in Puglia dal Km 55+790 - Km 121+700 PercorsoLocalità serviteBivio Tricarico, Tolve, Irsina, Gravina in Puglia, Altamura, Toritto, Grumo Appula, Binetto, Bitetto, Palo del Colle, Modugno, Bari Manuale La stra...

 

Paddy McNair

Northern Irish association football player Paddy McNair McNair playing for Northern Ireland in 2019Personal informationFull name Patrick James Coleman McNair[1][2]Date of birth (1995-04-26) 26 April 1995 (age 28)Place of birth Ballyclare, Northern IrelandHeight 6 ft 2 in (1.88 m)[2]Position(s) Defender / MidfielderTeam informationCurrent team MiddlesbroughNumber 17Youth career2006–2011 Ballyclare Colts2011–2014 Manchester UnitedSenior career*Yea...

Таблица разделов GUID

GUID Partition Table, аббр. GPT — стандарт формата размещения таблиц разделов на физическом жестком диске. Он является частью Extensible Firmware Interface (EFI) — стандарта, предложенного Intel на смену BIOS. EFI использует GPT там, где BIOS использует Главную загрузочную запись (англ. Master Boot Record, MBR)...

 

Синелобый амазон

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

 

Samson of Dol

Welsh saint For other uses, see Saint-Samson (disambiguation). SaintSamson of DolBornc. 485South WalesDied565Dol, Neustria, Kingdom of the FranksVenerated inCatholic Church Eastern Orthodox Church[1]Major shrineDol; Milton Abbas, DorsetFeast28 July Samson of Dol (also Samsun; born c. late 5th century) was a Welsh saint, who is also counted among the seven founder saints of Brittany with Pol Aurelian, Tugdual or Tudwal, Brieuc, Malo, Patern (Paternus) and Corentin. Born in souther...

David Silva

Spanish association football player (born 1986) This article is about the Spanish international footballer. For other people, see David Silva (disambiguation). In this Spanish name, the first or paternal surname is Jiménez and the second or maternal family name is Silva. David Silva Silva in 2017Personal informationFull name David Josué Jiménez Silva[1]Date of birth (1986-01-08) 8 January 1986 (age 38)Place of birth Arguineguín, SpainHeight 1.71 m (5 ft 7...

 

Feldheim Publishers

American Orthodox Jewish publisher of Torah books and literatureFeldheim PublishersParent companyPhillip Feldheim, Inc.StatusActiveFounded1939FounderPhillip FeldheimCountry of originUnited StatesHeadquarters locationSpring Valley, New YorkKey peopleYitzchak Feldheim, presidentNonfiction topicsJewish law, Torah, Talmud, Jewish lifestyle, Shabbat and Jewish holidays, Jewish history, biography, kosher cookbooksOfficial websitewww.feldheim.com Feldheim Publishers (or Feldheim) is an American Orth...

 

Oceanic climate

Climate classification This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Oceanic climate – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2022) (Learn how and when to remove this message) Regions where oceanic or subtropical highland climates (Cfb, Cfc, Cwb, Cwc) are found. An oceanic climate, also known a...

Women in Islam

Women's role in Islamic culture This article may be too long to read and navigate comfortably. When this tag was added, its readable prose size was 22,000 words. Consider splitting content into sub-articles, condensing it, or adding subheadings. Please discuss this issue on the article's talk page. (May 2023) Part of a series onIslam Beliefs Oneness of God Angels Revealed Books Prophets Day of Resurrection Predestination Practices Profession of Faith Prayer Almsgiving Fasting Pilgrimage Texts...

 

Independent Spirit Awards 2016

La cerimonia di premiazione della 31ª edizione degli Independent Spirit Awards ha avuto luogo il 27 febbraio 2016.[1] Le nomination sono state rese note il 24 novembre 2015.[1] Indice 1 Vincitori e candidati 1.1 Miglior film 1.2 Miglior regista 1.3 Miglior sceneggiatura 1.4 Miglior film d'esordio 1.5 Miglior sceneggiatura d'esordio 1.6 Miglior attrice protagonista 1.7 Miglior attore protagonista 1.8 Miglior attrice non protagonista 1.9 Miglior attore non protagonista 1.10 Mig...

 

Paizay-le-Sec

Paizay-le-Seccomune Paizay-le-Sec – Veduta LocalizzazioneStato Francia Regione Nuova Aquitania Dipartimento Vienne ArrondissementMontmorillon CantoneChauvigny TerritorioCoordinate46°35′N 0°47′E / 46.583333°N 0.783333°E46.583333; 0.783333 (Paizay-le-Sec)Coordinate: 46°35′N 0°47′E / 46.583333°N 0.783333°E46.583333; 0.783333 (Paizay-le-Sec) Superficie33,36 km² Abitanti467[1] (2009) Densità14 ab./km² Altre informa...

William Gordon (1784-1858)

William GordonFonctionsCommander-in-Chief, The Nore1854-1857Membre du 16e Parlement du Royaume-Uni16e Parlement du Royaume-Uni (d)Aberdeenshire (en)7 juillet 1852 - août 1854Membre du 15e Parlement du Royaume-Uni15e Parlement du Royaume-Uni (d)Aberdeenshire (en)29 juillet 1847 - 1er juillet 1852Membre du 14e Parlement du Royaume-Uni14e Parlement du Royaume-Uni (d)Aberdeenshire (en)29 juin 1841 - 23 juillet 1847Fourth Sea Lord (en)1841-1846Membre du 13e Parlement du Royaume-Uni13e Parlement d...

 

National Highway 135C (India)

National Highway in India National Highway 135CMap of National Highway 135C in redRoute informationAuxiliary route of NH 35Length176 km (109 mi)Major junctionsNorth endAllahabad (Prayagraj)South endWaidhan LocationCountryIndiaStatesUttar Pradesh, Madhya Pradesh Highway system Roads in India Expressways National State Asian ← NH 35→ NH 39 National Highway 135C, commonly referred to as NH 135C is a national highway in India.[1][2] It is a secondary r...

 

Società Storica Lombarda

Società storica lombardaIl primo volume del Giornale dell'Archivio Storico Lombardo (1874) AbbreviazioneSSL TipoSocietà storica Fondazione1873 Sede centrale Milano Area di azioneLombardia Sito web e Sito web Modifica dati su Wikidata · Manuale La Società Storica Lombarda è un'associazione di studi storici, umanistici e scientifici costituita a Milano nel 1873 dallo storico milanese Cesare Cantù. È formata da 450 soci e insieme ad altre 30 associazioni di tutte le regioni d'Italia ...

25th meridian west from Washington

Line of longitude The topic of this article may not meet Wikipedia's general notability guideline. Please help to demonstrate the notability of the topic by citing reliable secondary sources that are independent of the topic and provide significant coverage of it beyond a mere trivial mention. If notability cannot be shown, the article is likely to be merged, redirected, or deleted.Find sources: 25th meridian west from Washington – news · newspapers · books �...

 

Swamp Thing (film)

Swamp ThingPoster FilmSutradaraWes CravenProduserBenjamin MelnikerMichael E. UslanSkenarioWes CravenBerdasarkanComic Book:Len WeinBernie WrightsonPemeranLouis JourdanAdrienne BarbeauRay WiseDavid HessMimi CravenDick DurockNicholas WorthPenata musikHarry ManfrediniSinematograferRobbie GreenbergPenyuntingRichard BrackenDistributorEmbassy Pictures(Sony Pictures Entertainment)Tanggal rilis19 Februari 1982Durasi91 menitBahasaEnglishAnggaran$3,000,000 (perkiraan)[1] Swamp Thing adalah...

 

Wisła Głębce railway station

Railway station in Silesia, Poland Wisła GłębceGeneral informationLocationWisłaPolandCoordinates49°37′17.97″N 18°52′30.56″E / 49.6216583°N 18.8751556°E / 49.6216583; 18.8751556Line(s)Goleszów-Wisła Głębce LineOther informationStatusOperatingHistoryOpened11 September 1933 (1933-09-11)Services Preceding station KŚ Following station Wisła Kopydłotowards Katowice S6 Terminus Wisła Kopydłotowards Gliwice S76 Location Wisła Głębce ...

Lake Washburn (Antarctica)

Former lake in Antarctica Present-day geography, glaciers and waterbodies in Taylor ValleyLake Washburn is a lake that formerly existed in the Taylor Valley, McMurdo Dry Valleys, Antarctica. It formed when climatic changes and an expansion of ice caused the flooding of the valley, between 23,000 and 8,340 radiocarbon years ago. Its extent and elevation are unclear but Lake Bonney and Lake Fryxell are considered to be its present-day remnant. Location of the former lake Lake Washburn was locat...

 

Tha Carter

For the 2009 documentary film, see The Carter. 2004 studio album by Lil WayneTha CarterStudio album by Lil WayneReleasedJune 29, 2004Recorded2003–2004GenreSouthern hip hopgangsta rapLength79:07LabelCash MoneyUniversalProducerMannie FreshLil WayneRaj SmooveLeslie BrathwaiteJazze PhaLil Wayne chronology 500 Degreez(2002) Tha Carter(2004) Tha Carter II(2005) Singles from Tha Carter Bring It BackReleased: April 17, 2004 Go D.J.Released: October 5, 2004 EarthquakeReleased: March 27, 2005...