Sanktuarium Matki Bożej Opiekunki Rodzin Robotniczych w Płokach – sanktuarium we wsi Płoki położonej w województwie małopolskim, w powiecie chrzanowskim, w gminie Trzebinia.
Kościół
Pierwszy kościół na wzgórzu, zwanym Zagajnikiem, w Płokach został wzniesiony w XIII w. Otrzymał on wezwanie Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Ok. 1300 r. utworzono przy nim parafię, wzmiankowaną po raz pierwszy w wykazach świętopietrza w 1328 r. Wielki pożar, który wybuchł 9 czerwca 1793 r., strawił świątynię wraz przyległą plebanię i dokumentami parafialnymi. W 1811 r. powstał następny kościół, zbudowany w stylu klasycystycznym. Ze względu na znajdujący się w ołtarzu głównym obraz Matki Bożej Płockiej, słynący łaskami, przybywały tutaj liczne rzesze pielgrzymów. Do czasu II wojny światowej na odpust, przypadający 8 września, pielgrzymowało nawet do 50 tysięcy wiernych. Z tego względu w latach 1949–1951 z inicjatywy ks. proboszcza Dionizego Gąsiorka kościół został zburzony, a na jego miejscu wzniesiono nową, obszerną świątynię, która istnieje do dziś[1].
W kościele znajduje się sarkofag zamordowanego w nocy z 11 na 12 maja 1946 r. przez bojówkę komunistyczną Bł.ks. Michała Rapacz, który był tu proboszczem w latach 1937-1946[2]. Ksiądz Rapacz podczas wojny współpracował z Armią Krajową, pomagał też później żołnierzom ukrywającym się przed UB. Nie godził się z powojenną rzeczywistością, o czym odważnie i gorliwie głosił. Ksiądz Rapacz otrzymywał pogróżki, ale nie chciał się ukrywać ani uciekać[3]. 19 kwietnia 2024 dokonano ekshumacji i kanonicznego rozpoznania doczesnych szczątków ks. Michała Rapacza i złożono w sarkofagu znajdującym się w ołtarzu bocznym sanktuarium[4].
Matka Boża Płocka
Obraz pochodzi z XV w., ale nazwisko autora i dokładna data powstanie nie są znane. Przedstawia on Najświętszą Pannę z Dzieciątkiem i należy do jednych z najstarszych w Polsce wizerunków Madonny. Jest to najstarszy zabytek malarski w Trzebini. Namalowano go na desce (a dokładnie na trzech deskach) w technice temperowej na sposób wzorowany na bizantyjskim typie ikonograficznym Hodigitrii, z wytłoczonym w kredowym pozłacanym tle motywem wici akantu[5].
Biskup Michał Kunicki, sufragan krakowski, przeprowadzający wizytację parafii w 1728 r., nazwał obraz Matki Boskiej w Płokach imago gratiosa – obraz łaskami słynący. Podobną relację przekazał biskup krakowski Andrzej Stanisław Kostka Załuski, wizytujący parafię w 1748 r. Obaj hierarchowie zanotowali, że obraz był ozdobiony srebrną sukienką, urozmaiconą trybowanymi kwiatami złoconymi i że obok obrazu wisiały liczne wota, składane przez pielgrzymów[6].
Uwieńczeniem kultu obrazu Matki Bożej Płockiej był akt koronacji koronami papieskimi, dokonany przez arcybiskupa krakowskiego ks. kardynała Franciszka Macharskiego we wrześniu 1982 r. Licznie zgromadzeni pielgrzymi usłyszeli wówczas z ust kardynała następujące słowa: "Matko Boża, my Ciebie dziś koronujemy na Patronkę, Opiekunkę Matkę i Królową polskich robotniczych rodzin. Rodzino Polska, bądź sobą, a uratujesz Polskę i chrześcijaństwo na tej ziemi"[7].
W 1998 r. rekoronacji (oryginalne korony skradziono) obrazu dokonał ponownie kard. Franciszek Macharski[8].
Sanktuarium otrzymało nazwę Matki Bożej Patronki Polskich Rodzin Robotniczych. W 2007 r. umieszczono je, podobnie jak pobliskie Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Trzebini, na trasie międzynarodowego szlaku pielgrzymkowego, biegnącego od Częstochowy do Mariazell w Austrii. Odpusty odbywają się w niedzielę po 8 września.
Galeria
Przypisy
Linki zewnętrzne
