Sabrina Janesch studiowała dziennikarstwo oraz kreatywne pisanie na uniwersytecie w Hildesheim, a w 2009 roku przez dwa semestry polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Po studiach zaczęła pracę jako pisarka, a rok później ukazała się jej pierwsza powieśćKatzenberge (pol. „Kocie Góry”), która zyskała uznanie wielu krytyków i pisarzy. Na temat Kocich GórGünter Grass powiedział, że „tej książce należy życzyć wielu czytelników”. Ponadto Kocie Góry dostały nagrodę im. Mary Cassens[1]. Powieść dotychczas została przetłumaczona na język polski we fragmentach[2].
Polsko-niemieckie pochodzenie autorki miało wpływ na jej literacki rozwój: poprzez skierowanie uwagi na swoją osobę za pomocą 1. Nagrody w konkursie literackim NDR O-Ton 2005, Sabrina Janesch została pierwszą Pisarką Miejską Gdańska. Stypendium ufundowane zostało przez Niemieckie Forum Kultury Europy Wschodniej i Środkowej[3]. Janesch otrzymała również Stypendium Pisarskie od Dolnosaksońskiego Ministerstwa w Dziedzinie Kultury i Nauki, a także była stypendystką Domu Pisarza w Stuttgarcie (Stuttgarter Schriftstellerhaus) i Colloquium Literackiego w Berlinie (Literarisches Colloquium Berlin). W 2010 roku została nominowana do Nagrody Ingeborg Bachmann i otrzymała Nagrodę im. Mary Cassens za najlepszy debiut powieści niemieckojęzycznej. W 2011 roku przyznano jej Nagrodę finansową Dolnosaksońskiego Rządu Krajowego im. Nicolasa Borna oraz Nagrodę im. Anny Seghers, jak również Nagrodę finansową Kraju Związkowego Nadrenia Północna-Westfalia dla młodych artystów. W roku 2014 uzyskała roczne stypendium Kraju Związkowego Dolnej Saksonii.
Utwory literackie
Debiutancka powieść Sabriny Janesch Katzenberge (2010) (Kocie Góry) traktuje o młodej kobiecie, która z powodu śmierci dziadka odbywa podróż na Dolny Śląsk, by zbadać polsko-niemieckie pochodzenie swojej rodziny. Sabrina Janesch poruszyła delikatny temat historii – wypędzenie Niemców po II wojnie światowej z terenów Dolnego Śląska i osiedlania na tych terenach polskich uchodźców z Ukrainy[4].
Hans-Josef Ortheil uważa książkę za „nadzwyczajnie opowiedzianą debiutancką powieść, która lekka jak piórko balansuje pomiędzy teraźniejszością i przeszłością”.
W 2012 roku ukazał się kolejny utwór Sabriny Janesch Ambra[5], będący gdańską opowieścią o polsko-niemieckiej rodzinie. Powieść traktuje o dziewczynie, która odziedziczyła mieszkanie po zmarłym ojcu, w oddalonym mieście nad morzem. W jej posiadaniu znalazł się także bursztyn, a w nim – uwięziony pająk. Nie jest to jednak martwy insekt, lecz jak się okazało, nad wyraz żywy świadek niezwykłej historii rodzinnej. Ambra to opowieść o młodej Niemce, która znalazła się w Gdańsku i jest konfrontowana z historią własnej rodziny sprzężonej z losami przedwojennego i powojennego Gdańska. Autorka porusza w powieści również wątek żołnierza powracającego z misji ISAF.
Dwa lata później autorka opublikowała książkę Tango für einen Hund[6] (Tango dla psa). To pierwsza książka autorki, której akcja toczy się w północnych Niemczech (miejscem akcji dwóch pozostałych powieści jest Polska oraz Ukraina). Tango für einen Hund należy uznać, ze względu na charakter narracji, za powieść adolescencyjną: zdarzenia opowiadane są z perspektywy 17-letniego chłopaka, Ernesto, przechodzącego proces indywidualizacji własnej osobowości[7].
Recepcja twórczości Sabriny Janesch w Polsce
O twórczości Sabriny Janesch mówi się na łamach prasy i w internecie przy okazji jej spotkań z czytelnikami, licznymi odczytami literackimi organizowanymi przez instytucje kulturalne, spotkaniami ze studentami na uniwersytetach[8][9].
Twórczość Sabriny Janesch stała się podstawą do napisania licznych artykułów literaturoznawczych, umieszczonych w pismach naukowych, np.
Monika Wolting: „Wszystko było obce...” Losy polskich uchodźców z Kresów – Sabriny Janeschs Góry Kocie i Olgi Tokarczuk Dom dzienny, dom nocny. [w:] Dialog kultur. Studia nad literaturą, kulturą i historią. Red. Anna Warakomska i.in, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2016, s. 587–604.
Aleksandra Burdziej: Z perspektywy niemieckich wnuków. Przełamanie tabu w pamięci rodzinnej jako droga do odnalezienia własnej tożsamości w powieści ‘Katzenberge’ Sabriny Janesch, [w:] Wojciech Browarny/ Monika Wolting (red.), Opcja niemiecka. O problemach z tożsamością i historią w literaturze polskiej i niemieckiej po 1989 roku. Kraków 2014, s. 143–164.
W związku z twórczością Sabriny Janesch powstało wiele prac dyplomowych w Instytucie Filologii Germańskiej we Wrocławiu[10]. Większość z nich dotyczy powieści Katzenberge. Tematyka prac jest zróżnicowana – interpretacja i analiza przestrzeni w utworze, Kresy Wschodnie w pamięci Polaków, obraz Polski i Ukrainy oraz wiele innych aspektów. Uwaga studentów skupiła się również na powieści Ambra oraz Tango für einen Hund.
Powieści (wybór)
Die äußerste Grenze (Skrajna granica), [w:] „Bella triste” Nummer 23, Hildesheim 2008, ISSN1618-1727.
↑SabrinaS.JaneschSabrinaS., Ambra: Roman, wyd. 1, Aufbau Verlag, 1 sierpnia 2012, ISBN 978-3-351-03500-6 [dostęp 2017-04-21](niem.). Brak numerów stron w książce
