PROFILPELAJAR.COM

SMS Condor (SM Tb 34)
	; SMS „Condor” przed modernizacją siłowni.
Klasa	torpedowiec
Typ	Schichau
	Historia
Stocznia	Marinearsenal(inne języki), Pola
Położenie stępki	17 września 1886
Wodowanie	1887
	K.u.K. Kriegsmarine
Nazwa	„Condor” → 34 (od 1910)
Wejście do służby	7 maja 1887
Wycofanie ze służby	1 listopada 1918
Los okrętu	złomowany 1920
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 78 ton; pełna: 93 t
Długość	39,9 metrów na KLW (całkowita); 39 m między pionami
Szerokość	4,8 m
Zanurzenie	1,9 m
	Napęd
	1 maszyna parowa potrójnego rozprężania; 1 kocioł lokomotywowy (później 2 kotły Yarrow); moc 1000 KM; 1 śruba
Prędkość	19 węzłów
Zasięg	1200 Mm przy prędkości 10 węzłów
	Uzbrojenie
	2 działka kal. 37 mm (2 x I)
Wyrzutnie torpedowe	2 x 350 mm
	Wyposażenie
	reflektor ∅30 cm
Załoga	16
	Multimedia w Wikimedia Commons

SMS Condor (SM Tb 34) – austro-węgierski torpedowiec z końca XIX wieku i okresu I wojny światowej, jedna z 22 jednostek typu Schichau. Okręt został zwodowany w 1887 roku w stoczni Marinearsenal(inne języki) w Poli, a do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine wszedł 7 maja tego roku. W 1910 roku nazwę jednostki zmieniono na oznaczenie numeryczne 34. W 1912 roku, podobnie jak większość torpedowców tego typu, okręt przebudowano na trałowiec. W wyniku podziału floty po upadku Austro-Węgier jednostkę przyznano Włochom, gdzie została złomowana w 1920 roku.

Projekt i budowa

SMS^[a] „Condor” był jednym z dwudziestu dwóch przybrzeżnych torpedowców typu Schichau^[1]^[2].

Okręt zbudowany został w stoczni Marinearsenal(inne języki) w Poli^[3]^[4]. Stępkę torpedowca położono 17 września 1886 roku^[5]^[b], został zwodowany w 1887 roku^[5]^[c], a do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine przyjęto go 7 maja tego roku^[5]. Jednostka otrzymała nazwę ptaka drapieżnego – kondora (niem. Condor)^[6].

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był niewielkim, przybrzeżnym torpedowcem^[2]. Długość całkowita wynosiła 39,9 metra (tyle samo na konstrukcyjnej linii wodnej i 39 metrów między pionami), szerokość 4,8 metra i zanurzenie 1,9 metra (maksymalne 2,1 metra)^[1]^[6]. Wyporność standardowa wynosiła 78 ton, zaś pełna 93 tony^[2]^[4]^[d]. Okręt napędzany był przez maszynę parową potrójnego rozprężania o mocy 1000 KM, do której parę dostarczał początkowo jeden kocioł lokomotywowy^[1]^[2]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 19 węzłów^[2]^[4]^[e]. Okręt zabierał zapas 19 ton węgla^[6], co zapewniało zasięg wynoszący 1200 Mm przy prędkości 10 węzłów (lub 350 Mm przy prędkości maksymalnej)^[1]^[6].

Okręt wyposażony był w dwie stałe dziobowe wyrzutnie torped kalibru 350 mm^[1]^[6]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze działka pokładowe kal. 37 mm L/23 Hotchkiss^[2]^[6]. Wyposażenie uzupełniał reflektor o średnicy 30 cm^[6].

Załoga okrętu składała się z 16 oficerów, podoficerów i marynarzy^[1]^[4].

Służba

W pierwszym dziesięcioleciu XX wieku na okręcie dokonano modernizacji układu napędowego: kocioł lokomotywowy został zastąpiony dwoma kotłami typu Yarrow o ciśnieniu 13 atm, opalanymi mazutem (od tego momentu jednostka miała dwa kominy)^[2]^[6]. 30 stycznia 1910 roku na podstawie zarządzenia o normalizacji nazw „Condor” utracił swą nazwę, zastąpioną numerem 34^[6]. Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej okręt stał się przestarzały i przestał odpowiadać wymogom stawianym jednostkom jego klasy, więc w 1912 roku przystosowano go do pełnienia roli trałowca (podobnie jak resztę torpedowców tego typu)^[6]. Z powodu rozpadu monarchii habsburskiej 1 listopada 1918 roku na jednostce opuszczono po raz ostatni banderę KuKK^[8]. W wyniku przeprowadzonego w styczniu 1920 roku podziału floty austro-węgierskiej okręt został przyznany Włochom^[4]^[9]. Jednostka została złomowana w 1920 roku^[4]^[5].

Uwagi

↑ SMS – Seiner Majestät Schiff – Okręt Jego Mości.
↑ Według R. Gregera stępkę okrętu położono w 1885 roku^[3].
↑ Według Conway’s All the World’s Fighting Ships 1860–1905 okręt zwodowano w 1886 roku^[4], a według R. Gregera 17 września 1886 roku^[3].
↑ R. Greger i K. Schrott podają, że wyporność standardowa mieściła się w przedziale 78-80 ton, zaś pełna 88-90 ton^[1]^[6]; według J. Gozdawy-Gołębiowskiego i T. Wywerki Prekurata wyporność wynosiła 78-94 tony^[7].
↑ Pod koniec wojny okręt osiągał maksymalnie 13-15 węzłów^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g René Greger: Austro-Hungarian Warships of World War I. London: 1976, s. 49.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Ivan Gogin: BUSSARD torpedo boats (1886-1891). Navypedia. [dostęp 2017-10-03]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c René Greger: Austro-Hungarian Warships of World War I. London: 1976, s. 50.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 280.
↑ ^a ^b ^c ^d Karl Schrott. Okręty minowe cesarsko-królewskiej Marynarki Wojennej Austro-Węgier. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 4/2001 (49). s. 12.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Karl Schrott. Okręty minowe cesarsko-królewskiej Marynarki Wojennej Austro-Węgier. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 4/2001 (49). s. 11.
↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 528.
↑ Robert Rochowicz. Losy okrętów floty Austro-Węgier po 30 października 1918 roku. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 4-5/2003 (41). s. 43.
↑ Robert Rochowicz. Losy okrętów floty Austro-Węgier po 30 października 1918 roku. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 4-5/2003 (41). s. 47.

Bibliografia

Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
Ivan Gogin: BUSSARD torpedo boats (1886-1891). Navypedia. [dostęp 2017-10-03]. (ang.).
Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
René Greger: Austro-Hungarian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1976. ISBN 0-7110-0623-7. (ang.).
Robert Rochowicz. Losy okrętów floty Austro-Węgier po 30 października 1918 roku. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 4-5/2003 (41). ISSN 1426-529X.
Karl Schrott. Okręty minowe cesarsko-królewskiej Marynarki Wojennej Austro-Węgier. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 4/2001 (49). ISSN 1231-014X.