Uczestnikami rynku finansowego są z jednej strony podmioty potrzebujące kapitału, kreujące popyt, natomiast z drugiej strony – podmioty dysponujące nadwyżkami finansowymi, tworzące podaż kapitału. Dzięki temu zwiększa się efektywność wykorzystania zasobów w gospodarce. Inwestorzy mają możliwość osiągania pożytków z posiadanych oszczędności i ograniczania ryzyka poprzez dywersyfikację portfela aktywów.
Na współczesnym rynku finansowym istnieje wiele instrumentów finansowych, co m.in. pozwala przedsiębiorcom na zbudowanie optymalnej struktury finansowania, a inwestorom lokować wolne środki przy dowolnym poziomie ryzyka. Jeżeli na rynkach finansowych dochodzi do zawierania transakcji oznacza to, że spotykają się tutaj dwie rynkowe siły - popyt i podaż. Z jednej strony popyt kreują podmioty potrzebujące kapitału, natomiast podaż reprezentują instytucje, które dysponują nadwyżkami finansowymi.
Funkcje rynku finansowego
Rynek finansowy spełnia następujące funkcje:
mobilizacja kapitału – następuje transformacja oszczędności w inwestycje – podejmujący decyzję o rezygnacji z bieżącej konsumpcji na rzecz inwestycji mają szansę na zysk stanowiący nagrodę za obecne wyrzeczenia i podjęcie ryzyka;
alokacja kapitału – przepływ środków finansowych następuje tam, gdzie mogą być najbardziej potrzebne; zyskują na tym te sektory gospodarki lub podmioty, które zapewniają najbardziej efektywne wykorzystanie kapitału;
obrót pieniężny – instytucje rynku finansowego i instrumenty finansowe umożliwiają bezpieczny, sprawny i tani przepływ kapitału pomiędzy różnymi miejscami;
wycena kapitału i ryzyka – inwestycje finansowe wiążą się z ryzykiem, które wynika z niepewności efektów inwestycji; rynek finansowy, na którym istnieje wiele możliwości inwestycyjnych sprzyja obiektywnej ocenie efektów inwestycji i związanego z nią ryzyka;
barometr koniunktury – sytuacja na rynku finansowym jest pochodną ogólnej sytuacji w gospodarce i finansach publicznych; może też dawać sygnały wyprzedzające o zmianach koniunktury.
Instrumenty rynku finansowego
Instrument finansowy jest umową, która reguluje wzajemne relacje finansowe pomiędzy stronami, w jakich one pozostają od chwili zawarcia tej umowy. Do instrumentów finansowych zalicza się m.in.:
AndrzejA.BorodoAndrzejA., Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, 2005, ISBN 83-7285-253-7, OCLC69488363. Brak numerów stron w książce
Andrzej Gomułowicz, Jerzy Małecki, Polskie prawo finansowe, LexisNexis, 2006, ISBN 83-7334-585-X.
Janusz Kudła, Instrumenty finansowe i ich zastosowania, Key Text, 2009, ISBN 978-83-87251-56-7.