Richard Jary

Richard Jary
Ріхард Ярий
Karpat, Konsul-2, Riko
Ilustracja
sotnik sotnik
Data i miejsce urodzenia

14 czerwca 1888
Rzeszów

Data śmierci

20 maja 1969

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Ukraińska Armia Halicka
Armia Czynna Ukraińskiej Republiki Ludowej
Wojsko Czechosłowacji

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Richard Jary, także Riko Jaryj (ukr. Ріхард Ярий), ps. Karpat, Konsul-2, Riko; ur. 14 czerwca 1888 w Rzeszowie, zm. 20 maja 1969) – ukraiński działacz polityczny i wojskowy, oficer wywiadu austriackiego, a następnie niemieckiego.

Życiorys

Był synem oficera austriackiego, rodzina pochodziła z zachodnich Czech. W 1912 ukończył Akademię Wojskową w Wiener Neustadt, i w randze porucznika został przydzielony do 9. pułku dragonów, stacjonującego w Kołomyi.

W 1918 służył w randze kapitana w UHA, jako dowódca 2/III sotni saperskiej w Stryju, a potem dowódca 2 pułku brygady konnej generała Antina Krawsa. Następnie służył w 5 Chersońskim pułku konnym armii URL. W 1920 wycofał się wraz z brygadą generała Krawsa na Ruś Zakarpacką. Od 1920 w Armii Czechosłowackiej, jako komendant obozu internowanych w Użhorodzie. W październiku 1922 ożenił się tam z Rozalią Szpilfogel (Rosalie Spielvogel) z Przemyśla. Następnie wyjechał do Bawarii na szkolenie dywersyjno-wywiadowcze.

W okresie międzywojennym działacz UWO i OUN. W celu kontrolowania UWO oddelegowany do niej przez Niemców w charakterze kierownika politycznego, który pod pretekstem prowadzenia badań naukowych szpiegował na rzecz Abwehry i zbierał dane o sytuacji w Polsce i jej potencjale zbrojeniowym[1]. Uczestnik wiedeńskiego kongresu OUN w 1929. Od 1937 był łącznikiem pomiędzy Jewhenem Konowalcem a admirałem Wilhelmem Canarisem[2].

W 1941 r. organizator przekształcenia batalionu „Roland” w Drużyny Ukraińskich Nacjonalistów[3]. Podczas rozłamu w OUN w 1940 stanął po stronie Bandery, ale po zerwaniu współpracy z Abwehrą w lipcu 1941, zaprzestał działalności politycznej i wojskowej.

Po wojnie mieszkał we własnym majątku pod Wiedniem, gdzie zmarł.

Przypisy

  1. ↑ Torzecki 1972 ↓, s. 63.
  2. ↑ Podwójny agent Abwehry i OUN [w:] Torzecki 1993 ↓, s. 63
  3. ↑ Wysłał telegram do Hitlera z prośbą o włączenie DUN (grupy północnej „Nachtigall” i południowej „Roland”) do Wehrmachtu [w:] Torzecki 1993 ↓, s. 348

Bibliografia

  • Ryszard Torzecki: Kwestia ukraińska w polityce III Rzeszy (1933–1945). Warszawa: Książka i Wiedza, 1972.
  • Ryszard Torzecki: Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923–1929. Kraków: 1989. ISBN 83-08-01977-3.
  • Ryszard Torzecki: Polacy i Ukraińcy. Warszawa: Książka i Wiedza, 1993. ISBN 83-01-11126-7.